Læknablaðið - 01.04.1966, Blaðsíða 47

LÆKNABLAÐIÐ
71
Jónas Hallgrímsson og Hjalfi Þórarinsson:
HISTIOCYTOSIS X í LUNGUM
Histiocytosis X er samlieiti, sem nýlega hefur verið gefið
þremur aðskildum sjúkdómum: granuloma eosinophilicum, Lett-
crer-SLve sjúkdómi og Hand-Schiiller-Christian sjúkdómi. 1 Sam-
eiginleg't þessum sjúkdómum er, að vefjabreytingarnar birtast
sem samsafn af átfrumum (histiocytum), sem oft eru blandaðar
ýmiss konar bólgufrumum. Þróun og útbreiðsla sjúkdómanna er
aftur á móti ólík.
Tilgangur greinar þessarar er að skýra frá sjúklingi, sem
kom til meðlerðar á Landspítalann vegna lungnasjúkdóms, sem
reyndist vera af þessum sjúkdómaflokki.
Sjúkrasaga
Tuttugu og átta ára gömul kona hafði verið lin og þollítil í
nokkur ár og á þeim tíma fengið svitaköst sérstaklega á nóttunni.
I ágúst 1965 fékk hún særindi i hálsi, hósta, uppgang og hita, sem
varð mestur um 38.5°. Lá luin í þrjár vikur og fékk fúkalyf. Upp-
gangurinn, sem liafði í upphafi verið gulbrúnleitur og seigur,
minnkaði fljótt. Eftir leguna heyrðust enn óeðlileg hljóð við
lungnahlustun, og var hún þá send í röntgenmyndatöku. Mynd-
irnar sýndu dreifða, litla íferðarhletti (infiltrationes) í báðum
lungum. Berklapróf var jákvætt, en Cahnette vaccinatio hafði
verið gerð 1956.
Konan var lögð á Borgarspítalann í september 1965. Við
skoðun fannst ekkert óeðlilcgt, nema við lungnahlustun voru gróf
innöndunarhljóð beggja megin. Blóðrauði var 12.4 g, sökk 16
mm/klst, hvítar blóðfrumur 10.750/nun3, calcium í blóði 4.8
mEq/L, phosphorus í blóði 4.0 mg% og heildarmagn eggjahvítu-
efna í hlóði 6.5 g%, þar af albumen 3.44 g%. Or liálsi ræktuðust
streptococcus pneumoniae, streptococcus viridans og neisseria.
Lungnarými (vital capacitet) var 85% og MEFR 140.
Konan var síðan flutt á In’jóstholsskurðdeild Landspítalans,
en áður hafði verið tekið Daniels-sýni frá liálsi, sem veitti engar
upplýsingar. Röntgenmyndir af lungum sýndu svipaðar breyting-
ar og áður var lýst, og myndir af höfði og útlimum voru eðlilegar
(1. mynd). Sjúkdómar, sem til greina þóttu koma, voru Boeck’s