Læknablaðið - 01.06.1966, Blaðsíða 58

130
LÆKNABL AÐIÐ
m. a. birting niðurstaðna dr. Kass, sem minnzt verður á síðar. En
það er líka trú mín, að heimkoma þeirra Ásmundar Brekkans og
Sigmundar Magnússonar hafi valdið miklu hér um, en eins og
allir vita sópa nýir vendir hezt.
Aukningin árið 1965 er aftur á móti af öðrum toga spunnin.
Seint á árinu 1964 tók sýklarannsóknardeild Rannsóknarstofu
Háskólans undir stjórn Arinbjarnar Kolheinssonar tœki til sjúk-
dómsgreiningar í þjónustu sína og okkar allra, þ. e. sýklatalningu
á þvaggróðri. Með þessu fékkst fyrsta hjálpargagnið, sem greindi
með öryggi milli mengunar þvags (contamination) og raunveru-
legrar þvagsmitunar eða sýklamigu, þ. e. bacteriuri, með eða án
þvagfærasýkingar. Að öðrum rannsóknum ólöstuðum má hiklaust
telja, að hér liöfum við fengið beztu aðferðina til mats og greining-
ar þvagfærasýkinga til þessa. Er því ástæða til að ræða hana
nokkru nánar.
Dr. Kass í Boston er frumkvöðull þessarar rannsóknarað-
ferðar, og hann og þcir rannsakendur, sem fetuðu í fótspor hans,
hafa á óyggjandi hátt sannað gildi hennar og stuðlað að betriskiln-
ingi á myndun og framvindu i)yelonephritis. Niðurstöður dr
Kass eru í stuttu máli þessar:
1) Ræktun frá þvagsýni teknu með blöðruástungu á heil-
brigðum manni, er talið ómengað í öllum tilfellum.
2) Þvagsýni, lekið með legg, greinir á milli mengaðs Jjvags
og þvagsmitunar í u. J). b. 90% tilfella, en sýni, tekið með svo-
kallaðri miðbunuþvagsaðferð, gerir hið sama í 80—85% tilfella.
Tölfræðilegur munur Jjessara tveggja aðferða við töku sýnis er
J)ví enginn, og er þar með útrýmt notkun Jivagleggs í þessu skvni.
3) I þvagi sjúklinga með pyelonephritis finnast nær alltaf
meira en 100 þús. sýklar per ml. J)vags, áður en meðferð er hafin.
t flestum tilfellum eru þetta gramm negatívir stafir. 55% J)essara
sjúklinga hafa komizt í kynni við verkfæri sérfræðinga í þvag-
færasjúkdómum eða hafa sögu um sjúkdóma í þvagfærum áður.
4) Þegar sýklatalan nær ekki 100 þús. sýklum pr. ml. J)vags,
finnast venjulega ekki gramm negatívir slafir, heldur er um að
ræða staphylococca, diptheroid sýkla og/eða sarcinae (rotnunar-
sýkla). Sveiflast tala J)ess konar sýkla gjarnan á milli 0 og 100
])ús. pr. ml. við endurteknar talningar sýklagróðurs. Um J)að bil
15% af þessum sjúklingum hafa fyrri kynni af ofannefndum
J)vagfæraverkfærum.
5) Nær fullkomið samræmi fæst milli blöðruástungusýna og