Læknablaðið - 01.04.1971, Blaðsíða 62

62
LÆKNABLAÐIÐ
Fyrra tilfellið er athyglisvert af tveimur orsökum, bæði vegna
liálfliðarins og lömunarinnar. Þverlömun er sjaldgæfur fylgikvilli
hryggskekkju. Ég hef séð getið um 48 tilfelli aðeins, og er þetta
það 49.
Síðasta tilfellið, sem ég sá getið um, var 1953 (Kerr5), en
i'yrst var sagt frá þessum kvilla 1913 (Mauclaire cit. McKenzie
ct Dewar0). Yngsti sjúklingur var 15 mánaða, cn sá elzti 43
ára, cn langflestir voru sjúklingar á 2. áratug — 38 af 48
í hraðasta vexti (Kleinberg7 8 9). Flest tilfelli sjö að tölu
birtu Ruhlin et Albert,10 en McKenzie et Dc\varG og Jaroschy11 12
lýstu hvorir um sig fimin. Aðrir hafa talið fram færri.
McKenzie et Dewar'1 tóku saman 41 tilfclli, og var gerð aðgerð
á 24 af þcim (laminectomia). Þrír af þeim sjúklingum dóu, tveir
nokkrum klukkustundum eftir aðgcrð, en sá þriðji nokkrum vik-
um síðar. Fimmtán sjúklingar, sem fylgzt var mcð í sjö mánuði
eða lengur, fengu bata, sem var talinn góður eða ágætur, þrír
löguðust lítillega og þrír ekki. Af þeim sjö, sem síðan hafa vei’ið
taldir frarn, veit ég ekki um afdrif þriggja, en af hinum fjórum
er það að segja, að þrir löguðust, en urðu ekki jafngóðir, cn einn
ekki. Sá sjúklingur, sem hér er nefndur, vai’ð jafngóðui’, og er
hann sá 49. Af þeim 49 sjúklingum, sem komið hafa í leitirnar
með þverlömun samfara hryggskekkju, er vitað um 29, sem
komið hafa til aðgerða. A 27 var gei’ð laminectomia, á einum
spondylodesis og hálfliður tekinn úr einum. Sextán af þessum
sjúklingum fengu góðan bata, eða ágætan, sex nokkurn, en
fjói’ir engan, og þrír dóu.
Algengasta aðgerðin á þessum sjúklingum er laminectomia.
Hefur þá mænubast venjulega vei’ið opnað og skilið eftir opið.
Þeir sjúklingai’, senx hafa fengið hata, hafa flestir verið skornir
þennan veg.
Ég lxel' hvei’gi séð fyri’, að hálfliður hafi vei’ið fjarlægður hjá
hi’yggskekkjusjúklingi mcð þverlömun. Um mitt tilfelli verður
ekki sagt mcð ncinni vissu, hvort meira hjálpaði brottnám hálf-
liðarins eða tálgun mænugangs.
Ekki hef ég oft í-ekizt á frásagnir af hálfliðum í ln-ygg, enda
ekki gert að þeim tæmandi leit. Slík leit vei’ður ekki gerðnema þar,
sem ærinn er bókakostur, og af þeim, sem liafa rúman tíma, en
livorugu er að heilsa hér hjá okkur í fámenninu. Þykir mér þó
líklegt, að frekar sé þagað uni þessa vansköpun af því, að hálf-
liðir hafi ekki þótt ái’ennilegir til atlögu, en af lxinu, að þeir séu
svo sára sjaldgæfir.