Læknablaðið - 01.08.1971, Side 56
156
LÆKNABLAÐIÐ
þótt sagt sé, að félagar í L.f. hafi yfirleitt rækt þessar skyldur af
sérstakri kostgæfni. Þær skyldur, sem fylgia hinni félagslegu hlið
læknisstarfs, hvíla á læknasamtökunum sjálfum. Þar hefur verið sýnd
nokkur viðleitni á ýmsum sviðum, en oft með litlum árangri. Að vísu
hafa læknasamtökin beitt sér fyrir ýmsum endurbótum á heilbrigðis-
löggjöf, byggingu sjúkrahúsa og einnig beitt sér fyrir fræðslustarf-
semi, bæði fyrir lækna og almenning. Má þar nefna útgáfu Lækna-
blaðsins, sem L.í. hefur annazt ásamt L.R., námskeið fyrir lækna og
fræðslu um heilbrigðismál fyrir almenning með tímaritagreinum og
útvarpserindum.
Á undanförnum árum hafa læknasamtökin fengið bætta aðstöðu
til félagsmálastarfa og stefna nú að því að hafa vaxandi áhrif á skipan
og framkvæmd heilbrigðismála. Þau hafa samið nýja stefnuskrá um
faglega starfsemi sjúkrahúsa og einnig markað meginstefnu um breyt-
ingar á læknisþjónustu utan sjúkrahúsa. Það heyrist oft, að stjórn-
málamenn telji erfitt að átta sig á upplýsingum frá læknum, vegna
þess, hve læknar séu ósammála. Það er vissulega rétt, að læknar hafa
skiptar skoðanir um ýmis mál og eru raunar sjaldan algjörlega sam-
mála. Það er hlutverk læknasamtakanna að samræma, flokka og meta
hinar ýmsu skoðanir. Nú hafa læknafélögin tekið upp nútímaskoðana-
kannanir til þess að leiða í ljós heildarálit einstakra hópa, eða, þegar
með þarf, stéttarinnar allrar á einstökum málum. Þessi aðíerð kemur
að sjálfsögðu ekki í staðinn fyrir félagsfundi, þar sem menn geta
skipzt á skoðunum. Þegar slíkar kannanir, skoðanaskipti og samræm-
ingar hafa farið fram, geta læknasamtökin komið fram með ákveðið,
rökstutt álit í veigamiklum málum og þannig innt af hendi mikilvæga
upplýsingaþjónustu á sviði þjóðmála.
Aðstaða læknasamtakanna til félagslegra starfa hefur gerbreytzt
á síðustu árum eftir að félagsheimili þeirra, Domus Medica, tók til
starfa. Fyrst mun hafa verið rætt um stofnun Domus Medica á fundi
i Læknafélagi Reykjavíkur 13. marz 1920. Síðan var málið rætt öðru
hverju í áratugi, en aldrei þótti fært að leggja í framkvæmdir sökum
fjárskorts. Á árunum 1950-1960 er húsbyggingarmálið tekið upp með
nýjum hætti af Bjarna Bjarnasyni, þegar hann kemur fram með hug-
myndina að sjálfseignarstofnun. Læknafélag íslands og Læknafélag
Reykjavíkur komu á fót sjálfseignarstofnuninni Domus Medica árið
1959, og árið 1963 var byrjað á byggingu þessa húss og henni lokið
árið 1966. Hér hafa læknafélögin góða aðstöðu fyrir skrifstofur sínar
og félagsstarfsemi, en auk þess eru hér starfsskilyrði fyrir rúmlega
50 lækna. Þetta hús er ekki aðeins veigamikill þáttur í félagsstarfsemi
lækna, heldur einnig mesta átak, sem gert hefur verið til þess að
bæta starfsaðstöðu þeirra lækna, sem hér starfa utan sjúkrahúsa.
Breytt og bætt starfsaðstaða fyrir svo stóran hóp lækna hefur
óhjákvæmilega áhrif í þá átt, að kröfur annarra lækna um bætta
starfsaðstöðu aukast. Mörgum finnst ungir læknar gera óeðlilega
strangar kröfur um starfsaðstöðu, og er þá vitnað í læknisaðstöðu
fyrri ára, þegar einn læknir sinnti stórum landssvæðum, óstuddur af
öðrum læknum eða heilbrigðisstofnunum. Vissulega var þetta frábær
þjónusta á sínum tíma, en hún samsvarar ekki þeim kröfum, sem