Alþýðublaðið - 29.03.1924, Blaðsíða 4

4
A1 þ i n o i.
I Ed. voru í gær auk 2. umr.
um trv. um löggllding verzl.st. við
Málmeyjarsund og hversu ræða
skyldi þsál.till. um sparnað við
ríkisrekstur til einnar umr. þsáL-
till. um að rannsaka stjórna.r-
hætti vlð Landsbókasafnið, og
var húa samþ., og um nlður-
lagning vfnsölu á Siglufírði, og
var hún tekin a'tur.
í Nd. ollu tvö mál af sex, er
& dagskrá voru, miklum umr.
Hið tyrra var trv. fjárveitinga-
nefndar um brt. á 1. um sklpun
og laun barnakennara f þá átt
að velta byrðinnl af barnafræðsl-
unnl yfir á sveitar- og bæjar-
sjóði. H^fði mentamáianefnd, er
náð hafði í málið til ranqsóknar,
sem áður hefir verið frá sagt,
klofn&ð um málið og þó ekkl
eftir flokkum,. því að í meiri
hlutanum voru Ásg. Ásg., Sig-
urjór.(ssoc) Jónsson og Magnúa
Jónsson, og vildi hann láta fella
það, en f minni hlutanum voru
Bernharð Steíáasson og Jón
Kjartanssoo, og vildi hacn láta
san.þykkja frv. með breytingum,
or betur greiddu fyrir áðurgreind-
uro tilgangl frv. Sýndu meirihl-
mennirnir greinllega og ótvirætt
fram á, að með breytingunni
yrði enginn sparnaður fram-
kvæmdur fyrir landsmenn, held-
ur þvert á móti, nema þvl að
e’ns, að hún yrði tll þess, að
barnafræðsla yrði víða feld nið-
ur, en það liggur beint við, því
að bæðl er hreppsnefndum, sem
aldrei hefir verið Viðbrugðið
fyrir fjármála-vtðsýni, með breyt-
ingunni komið i návígi við
barnafræðsluna, og f annan stað
skortir sveitir og bæi tök á að
bæta þessum kostnaði á sig. Er
þetta því bein árás á alþýðu-
mentun landsmanna og þó eink-
um hinna fátækari, Eigi að sfður
V8r frv. samþ. til 3. umr. með
16 : 11 atkv., en einn andmæl-
enda frv. kvaðst væntá þess, að
úr því að Nd bæri ekki gæfu
til að fella frv., þá hefði Ed., er
teldi sig höfuð þingsins, vit á
að gera það.
Þegar hór var komið sögu
deildarlnnar f gær, var kl. orðin
j, og var þá tundi frestað ti!
«Í.S>f0SiIEáfÖlB
kf. 5, en þá hófst reiptog mi!H
flokkanna, íhalds og >Framsókn-
a:<, sem stóð yflr með einnar
ki.st. hléi til kl. rúmlega hálf-
elleiu.
Svo stóð á, að til 2. umr
skyldi koma trv. um bráða-
birgðaverðtoll af nokkrum vöru-
tegundum, er íjárhagsnefnd hafði
borið fram og áður hefir verið
sagt frá ecni þcss. Jak. Möiler
hafði orð tyrir frv. af háltu
nefndarÍDnar og mæltl með samþ.
þess. Eftir hann tók til máls
íjármálaráðherra. Gát hann fyrst
yfirlit yfir akuldir rikissjóðs. Taldl
hann þær vera-um 22x/s milij.
isl. króna. Væru þar af lausar
skuldir 3,7 miílj. kr., en af þvf
aftur um 1,5 milij kr. f útlend-
um gjaldeyri. Væru skuldirnar
þannig um 3 milij. kr. meiri en
álitið hefði verið f umr. tyrir
þing og í þlngbyrjun. (E>að kom
fram f umr., að um nokkuð aí
þessari fjárhæð höfðu skuldirnár
vðxið við gengisfallið síðasta,
þ. e. áljtleg fúiga af því runnið
f sjóðl >KveldúIfs< hringsins.)
Þyrfti nú ríkissjóður naUðsyn-
lega að fá tekjuanka til þess að
geta annast vexti og afborganir
af þessum skuldum. Nú stæðl
svo á, að ýmsar vörur, er kæmu
með næstu skipum, slyppu hjá
innfiutningshöftunum, en toil
þenna mætti láta ná til þelrra,
ef frv. væri sámþykt strax. Mælt-
ist hann til samkomulags við
»Framsókn< með velvöldum,
gegnsæjum ovðum, að hún setti
ekki fætur fyrir það.
Nú horfði svo við, að til þess,
að þessnm vilja fjármálaráðherra
að fá frv. samþ. strax yrði fram-
gengt, varð að leita atbrigða frá
þingsköpnm, en til þess þarf
sterkari meiri hluta en íbaldlð
htfir ráð á. Sá >Framsókn< sér
þvf lelk á borði að nota sér
þetta til að komast undan þvi
að vera með í samþykt þessarar
toiihækkanar — f einhverju
verður að vera munur á at-
kvæðagreiðslu, ef valdabaráttan
miili þessara annars sammála
flokka á ekki áð verða a!t of
btr, — eða neyða íhaldið að
Ný bók. Maður frá Suður-
oifflíiHWiiiiiii'iiiiiiuiiiiiiiiiiiii; Ameríku. Psn't&iiip
afflreiddar f síma 1268.
Nýtt skyr á 50 aura pr J/2 kg.
frá Núpi í Ölfusi fæst í Brekku-
holti vib Bræðraborgarstíg.
öðrum kosti tii að iáta fjármála-
ráðherra þess annað hvort missa
tolisins eða faliast á innflutnings-
hafta-stefnn >Framsóknr.r<. Um
þetta stóð svo baráttan. Var
margvíslegra tíragða leitáð, bor-
in fram rökstudd dagskrá (af
Tr. JÞ., er tók hana aftur, er
hann sá, að hún gat drepið
málið aiveg), flett upp í þing-
sköpum og öðrum stjórnaríars-
lögum,, fyrirspurnir gerðar og
þeim svaráð, undanbragða og
hábyrða leitað á táða bóga, en
að lokum fór svo, að báðir fiokk-
arnlr þóttust sjá, að þeir yrðu
að koma sér saman, svo að
báðir létu undan, íhaldið sám-
þykti innflutningshöit, endá féll-
ist >Framsókn< á tollinn. Voru
lftilfjörlegár breytingar á 1. gr.
samþ. með 18 og 22 samhlj.
atkv., x. gr. svo br. með 22 : 1
atkv. (T. Baidv.), 2. og 3. gr.
með 19:1 atkv. (J. B.) og frv. i
heild tli 3. umr. með 18 atkv.
gegn 1 (Jón Baldv., sem er ánd-
vígur ölium tollum sem allir
aðrir jafnaðarmenn). Verður svo
leitað afbrigða tyrir frv. í dag,
og sést þá, hvort samkomulagið
hefir náðst tll íullnustu. — Tekið
var út af dagskrá frv. til kosn-
ingalága fyrir Reykjavík, er eftir
var, er >stríðinu< iauk.
Samúðar'SkilDing.
(Aðfaranótt 27. marz 1924
á Aiþingl.)
Horföi hver úr annars augum
efnishyggju'’ og kálfíræÖi;
þá var seigt í þjóðartaugum.
Það var meira’ en sjálfstæði!
Jón 8, Bergmimn,
Rltstjór! ðg ábyrgðanEaður: Halíbjöra Halldérssea,
Pf^fwttiðja HájlgsÍBSf? S$%cAAtssða&r, B«rgst&ðastr»ti ge,