Fréttatíminn - 08.10.2010, Blaðsíða 12

Rúmlega þrítugur karlmaður og tvær
konur undir fertugu eru þau yngstu
sem látist hafa úr húðkrabbameini hér
á landi. Hátt í tugur Íslendinga deyr
vegna sortuæxla á hverju ári. Fimm-
tíu greinast að meðaltali árlega með
þennan húðsjúkdóm, tuttugu karlar
og þrjátíu konur, allt niður í tíu ára
aldur.
Meðalaldur þeirra sem deyja vegna
sortuæxla hér á landi er um sjötíu ár,
sú elsta var 96 ára. Þetta kemur fram
í upplýsingum sem Krabbameinsskrá
Íslands vann fyrir Fréttatímann.
Bárður Sigurgeirsson, húðsjúk-
dómalæknir á Húðlæknastöðinni,
segir að sortuæxli virði engin mörk.
Takist krabbameinsfrumum að dreifa
sér um líkamann geti verið ógjörning-
ur að vinna bug á þeim. Mjög einstak-
lingsbundið sé á hve löngum tíma æxli
dreifi sér. Þau vaxi inn í vefi, dýpra og
dýpra inn í æðar, fitu og bein.
Íslenskar konur eru líklegastar
kvenna á Norðurlöndum til að greinast
með sortuæxli, samkvæmt grein sem
birtist í septemberhefti tímaritsins
American Journal of Epidemiology.
Þar segir að fram undir 1990 hafi Ís-
lendingar verið ólíklegastir Norður-
landabúa til að fá sortuæxli. Staðan sé
því gjörbreytt.
L ögreglan hefur ekki tekið eina einustu e-töflu af göt-unni það sem af er ári, en tók
þúsundir stykkja síðuðustu ár. Mest
árið 2007 þegar 26 þúsund töflur
komust aldrei í hendur eiturlyfja-
neytenda.
Svo virðist einnig, þegar rýnt er í
tölur upplýsinga- og áætlanadeildar
lögreglunnar á höfuðborgarsvæð-
inu, sem árangur lögreglunnar við
að taka amfetamín úr umferð sé
ekki sá sami og í fyrra. Þá náðust
rúmlega 80 þúsund grömm á lands-
vísu en það sem af er þessu ári eru
þau tæplega ellefu þúsund. Eins
náðust um 54 þúsund grömm af
marijúana í fyrra en nú er magnið
komið í tæplega 17 þúsund grömm
á höfuðborgarsvæðinu, 19 þúsund á
landinu öllu.
Karl Steinar Valsson, yfirmaður
fíkniefnadeildar lögreglunnar á
höfuðborgarsvæðinu, segir að þar
sem fíkniefnadeildin hafi skipt um
taktík og leggi nú áhersluna á að
taka heldur þá sem flytja efnin inn
en þá sem neyta þeirra, sé erfitt að
bera tölurnar saman. Hvert mál sé
það stórt og mikið magn sem næst í
hverju sinni. „Það er því algengt að
rannsóknir hafi staðið yfir í eitt ár
þegar kemur að handtöku,“ segir
hann.
„Við höfum einnig náð efnunum
á vinnslustigi og sjáum að þau eru
nú flutt hálfunnin inn í landið. Það
er vísbending um meira skipulag
fíkniefnamarkaðarins en áður og að
menn hafi aflað sér sérfræðiþekk-
ingar til að framleiða þau.“ Þannig
tókst til að mynda að leggja hald á
rúmlega tuttugu
lítra af am-
fetamín-
basa
sem
hefði gefið af sér 200 kíló af amfeta-
míni við götustyrkleika.
Stökkbreyttur markaður
Athygli vekur að á síðustu tveimur
árum hefur fíkniefnalögreglan upp-
rætt þúsundir kannabisplantna, sem
styður þá kenningu lögreglunnar
að fíkniefnin séu nú oftar framleidd
hér á landi. Árið 2007 náðust ríflega
1.100 plöntur, færri 2008 en í fyrra
voru þær 11.700 og fram til 25. sept-
ember í ár hefur hún náð tæplega
7.700 stykkjum.
Karl Steinar bendir á að fyrir
nokkrum árum hafi lögreglan
stöðvað eina og eina ræktun, í lok
árs 2008 hafi hún verið komin með
upplýsingar um tuttugu framleiðslu-
staði og endaði með að stöðva hátt í
fimmtíu árið eftir: „Við teljum að hér
séu hópar sem hafi haft þau plön að
framleiða fíkniefni og selja út. Það á
ekki aðeins við um marijúana held-
ur einnig amfetamín,“ segir hann.
Fíkniefnalögreglan hefur ekki úr
miklu fjármagni að spila og verð-
ur því að forgangsraða verkefnum.
„Við komumst ekki yfir að vinna úr
allri vitneskjunni sem við höfum á
borðum okkar og höfum ekki gert
í talsverðan tíma,“ segir Karl Stein-
ar. Það sé pólitísk ákvörðun hversu
miklu púðri eigi að eyða í baráttuna
gegn fíkniefnum. „Við reynum að ná
eins miklu og við getum.“
Karl Steinar segir álagið mikið
á deildinni. „Erlendir samstarfsað-
ilar eru gáttaðir á því hvað við náum
miklu. Við getum verið stoltir af
flottri rannsóknarvinnu eins og sjá
má af viðbrögðum sem málin okkar
fá í dómskerfinu.“ Hann segir að lít-
ið sé um sýknanir þegar á hólminn
sé komið.
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
gag@frettatiminn.is
Gunnhildur
Arna
Gunnarsdóttir
gag
@frettatiminn.is
 HúðkrAbbAmein vAxAndi vAndi
Bjóðum heildarlausnir, þegar endurnýja á gól�eppi
í stigagöngum í �ölbýlis- og sambýlishúsum.
Aðeins ei� símtal og málið er komið í gang.
Á rmú l a 32 · 108 Reyk j a v í k · S ím i 533 5060 · F a x 533 5061 · www . s t epp . i s
Teppalagt
tækifæri
fyrir stigaganga.
Verð frá 5.980 kr. per m2 ákomið.
Vönduð og slitsterk, þé�ofin teppi sem auðvelt er að þrífa.
Nýtið ykkur
virðisauka-
skattinn!
KóKaín
2007 – 6.469 g
2009 – 5.391 g
2008 – 7.721 g
2010 – 4.364 g
Ecstasy
2007 – 6.469 stk.
2009 – 10.221 stk.
2008 – 7.721 stk.
2010 – 0 stk.
Kannabisplöntur
2007 – 4.810 g
2009 – 31.497 g 2008 – 4.382 g
2010 – 24,414 g
Hass
2007 – 8.711 g
2009 – 5.391 g
2010 – 4.364 g
2008 – 233.443 g
amfEtamín
2007 – 32.458 g
2009 – 80.069 g
2008 – 10.726 g
2010 – 10.514 g
Efnin flutt hálf-
unnin til landsins
 LöGreGLAn finnur breytinGAr á fíkniefnAmArkAðnum
Fíkniefnalögreglan nær eiturlyfjum nú á vinnslustigi úr höndum innflytjenda, sem hafa viðað að sér
þekkingu á framleiðslu þeirra. Fíkniefnamarkaðurinn hefur stökkbreyst á stuttum tíma og er skipu-
lagðari. Lögreglan útilokar ekki útflutning efna. Hún forgangsraðar nú verkefnum vegna fjárskorts.
Karl Steinar Valsson Yfirmaður fíkniefnadeildar er sáttur við árangurinn.
Tíu deyja vegna sortuæxla á ári
Yfirlit (2004-2008)
Karlar Konur
Meðalfjöldi tilfella á ári 20 29
Meðalaldur við greiningu 59 ár 50 ár
Meðalfjöldi látinna á ári 5 4
Fjöldi á lífi í árslok 2008 210 428
Heimild: Krabbameinsskrá Íslands Sortuæxli Hér má sjá sortuæxli í húð.
Nærri 200 kílóa
innflutningur
tónleikahaldar-
ans Þorsteins
Kragh skýrir
að mestu það
mikla magn
af hassi sem
fíkniefnalög-
reglan náði árið
2008. Hann
fékk níu ára
fangelsisdóm.
12 fréttir Helgin 8.-10. október 2010