Læknablaðið - 15.09.1986, Blaðsíða 26

202
LÆKNABLAÐIÐ
linga, sem mest þurfa á spítalavist að halda,
hefur aukist verulega. Jafnframt hefur
ýmsum tegundum skurðaðgerða hjá öldr-
uðum fjölgað að mun. Er þar fyrst og fremst
um að ræða ýmsar augnaðgerðir, en fjöldi
þeirra tvöfaldaðist á árabilinu 1965-1975 og
stórra liðaðgerða, en fjöldi þeirra þrefald-
aðist á sama tíma.
Hafa verður í huga að hinir tryggðu í
Medicare eru engan veginn einsleitur hópur.
Þetta kemur best fram á því, að um 70% af
útgjöldum Medicare má rekja til 9% hinna
tryggðu. Af hinum tryggðu eru um 40%, sem
ekki reynast þurfa þjónustunnar með.
Á hinn bóginn er ljóst að Medicare nær
ekki til nema takmarkaðs hluta heil-
brigðisútgjalda tryggingarþega. Medicare
tryggir ekki heilsuvernd, langlegu, lyfja-
kostnað, tannlæknaþjónustu, sjónvernd,
gleraugu, heyrnarhjálp og heyrnartæki.
3.0 MEDICAID
Eins og áður hefur komið fram hófst starf-
semi Medicaid um leið og Medicare, árið
1965. Medicaid er samvinnuverkefni
alríkisstjórnarinnar og stjórna ríkjanna. Er
kerfinu ætlað að útvega þeim heil-
brigðisþjónustu, sem eru láglaunaðir og ald
raðir, eða blindir, eða fatlaðir eða í fjöl-
skyldum með börn á framfæri. Allflest ríki
Bandaríkjanna taka þátt í verkefni þessu.
Mynd 4. Fjöldi Bandaríkjamanna 65 ára og eldri í
milijónum á árinu 1980, ásamt spám fyrir árin 2000 og
2020.
Innan ákveðins ramma, sem
alríkisstjórnin setur, er hverju ríki í sjálfs-
vald sett hvernig það hagar starfsemi Med-
icaid. Af því leiðir að verulegur munur er
milli ríkja m.t.t. réttar, réttindavinnslu og
greiðslufyrirkomulags.
Alríkisstjórnin greiðir rúmlega helming
alls kostnaðar við Medicaid. Árið 1983 var
kostnaður alríkisstjórnarinnar vegna verk-
efnisins 19 milljarðar dala. Medicare kost-
aði sama ár 59 milljarða. Á árinu 1982
naut tíundi hver Bandaríkjamaður aðstoðar
Medicaid vegna heilbrigðisþjónustu.
3.1 Hverjir eru tryggðir innan Medicaid?
Öll ríki Bandaríkjanna eru skuldbundin til
að láta Medicaid ná til þeirra sem njóta op-
inberrar framfærslu. Annars vegar er um að
ræða þá sem njóta framfærslustuðnings til
fjölskyldna með börn á framfæri (AFDC:
Aids to Families with Dependent Children er
framfærslukerfi, sem nýtur stuðnings
alríkisstjórnarinnar) og hins vegar þeirra sem
njóta framfærslustuðnings vegna tekjutrygg
ingarverkefnis fyrir aldraða, blinda og fatl-
aða (SSI: Supplemental Security Income er
framfærslukerfi á vegum alríkisstjórnarinn-
ar). Þeir sem njóta framfærslu frá öðru
hvoru þessara kerfa eru taldir þurfa á Med-
icaid að halda (categorically needy).
Réttindi til framfærslu innan AFDC-kerf-
isins eru mjög mismunandi milli ríkja þar
sem hvert ríki ákveður tekjumörk þau, sem
eru skilyrði fyrir AFDC-framfærslu. Sömu-
leiðis skilgreina ríkin mismunandi þá hópa,
sem rétt eiga á AFDC-framfærslu. Þannig
eiga fjölskyldur, sem hafa tvær fyrirvinnur,
engan rétt til þessarar framfærslu í nær
helmingi ríkja Bandaríkjanna. í mjög mörg
um ríkjum er skilyrði AFDC-framfærslu að
báðir foreldrar séu atvinnulausir. Flestir
þeir, sem eiga rétt á Medicaid gegnum
AFDC-framfærslu eru einstæðir foreldrar.
Árið 1984 var stækkaður sá hópur, sem
telst þurfandi skv. skilgreiningu. Að upp-
fylltum skilyrðum um tekjur og eignir nær
tryggingin til:
- kvenna sem eru barnshafandi í fyrsta sinn,
frá þeim tíma sem þungun er staðfest af
lækni, enda ættu konurnar rétt á Medicaid
ef barnið væri fætt;
- barnshafandi kvenna í fjölskyldu þar sem
foreldrar eru tveir en aðalfyrirvinnan er
atvinnulaus;