Læknablaðið - 15.03.1989, Side 47

LÆKNABLAÐIÐ
113
penicillíns (41). Nú er því að nefna til sögunnar
tvo menn, er loks skildu gildi rannsókna
Flemings, og ásamt samverkamönnum í Bretlandi
og Bandaríkjunum auðnaðist að framleiða
nægjanlega mikið penicillin til þess að nota við
alvarlegar sýkingar.
Annar þeirra var Howard Walter Florey
(1898-1968), sem var fæddur í Ástralíu og lauk
þar læknanámi. Nam hann eftir það í Oxford og
Cambridge. Hann hafði fengið Rockefellerstyrk
til rannsókna í Bandaríkjunum. Sérgrein hans var
meinafræði (í víðum skilningi). Eftir að hafa
annast kennslu og rannsóknir í greininni í
Cambridge og Sheffield varð hann prófessor í
Oxford 1935 og var þar til æviloka. Hinn var
Ernst Boris Chain (1906-1979), sem var fæddur í
Berlin og lauk þar námi í efnafræði og eðlisfræði,
en taldist síðar lífefnafræðingur. Hann var af
gyðingaættum og hrökklaðist undan nasistum og
fór til Bretlands. Árið 1935 kom hann til Oxford
að vinna með Florey. Eftir lok síðari
heimsstyrjaldar vann hann lengi við þekkta
rannsóknastofnun í Róm (Instituto Superiore di
Mynd 11. Howard Walter Florey (1898-1968). Florey
var prófessor í meinafrœði í Oxford og stýrði þeim hópi
vísindamanna, er nefndist »Oxfordhópurinn« og tókst
fyrstum að framleiða nœgjanlega hreint penicillín til
þess að nota að gagni við alvarlegar sýkingar.
Sanitá), en lauk ferli sínum í starfi prófessors í
lífefnafræði í London (Imperial College) (42).
Florey hafði mikinn áhuga á rannsóknum
Flemings á lýsózými, sem áður ræðir. Eftir að
Chain hafði staðfest, að skoðanir Flemings á
lýsózými væru réttar og rannsakað virkni þess
nánar, vaknaði áhugi þeirra félaga á því að
kanna, hvað vitað væri um önnur hliðstæð
bakteriudrepandi efni. Þeir staðnæmdust fljótt
við ritgerð Flemings um penicillín frá árinu 1929.
Með styrkveitingu frá Rockefellersjóði, sem
Florey útvegaði, hófst Chain handa við
rannsóknir á penicillíni í ársbyrjun 1939. Svo vel
vildi til, að í Oxford voru til ræktanir af
myglusveppum frá Fleming, er hann hafði sent
fyrirrennara Floreys. Hafði hann haft mikinn
áhuga á bakteríufögum, en misst áhuga á
viðfangsefninu, þegar penicillín reyndist ekki vera
bakteríufag! (43).
Chain hélt í fyrstu, að penicillín væri enzým.
Hann reyndi því að einangra það og vinna úr
svepparæktununum með því m.a. að beita
aðferð, sem þá var nýlega tekið að nota við
Mynd 12. Ernst Boris Chain (1906-1979). Hann var
helsti samverkamaður Floreys í Oxford og síðast
prófessor í lífefnafrceði í London, Sérþekking hans á
llfefnafrœði skipti sköpum í þá veru, að vinna mætti
nægjanlega hreint penicillín til lækninga úr Penicillium-
sveppum.