Læknablaðið - 15.02.1995, Blaðsíða 13
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
129
borgurum sínum var aftur á móti 3,3 (26 karl-
ar, átta konur) og voru langflestir undir þrí-
tugu (79%). í 14 tilvikum (41%) var sá sem
bitinn var undir áhrifum áfengis, en ekki lágu
fyrir upplýsingar að þessu leyti um þann sem
beit.
Efri útlimur (handleggur, hönd) var sá lík-
amshluti sem oftast var bitinn (94/145, 65%). í
tveimur tilvikum var bitsár á hnúum eftir
hnefahögg (clenched fist injury) og hlaut annar
sýkingu í handarlegg (metacarpus). Fjörutíu
og fimm prósent hundsbita og 38% mannsbita
urðu í mánuðunum júní, júlí og ágúst, en engar
árstíðasveiflur voru á bitum katta.
Flestir leituðu til slysadeildar innan 12
klukkustunda frá biti eða 120 (83%) og í þeim
130 tilvikum þar sem upplýsingar lágu fyrir
hafði 71 bitþoli (55%) hreinsað sárið sjálfur
fyrir komu.
Sýni voru tekin til ræktunar hjá 67 manns
(46%) við komu. Voru þau tekin innan 12
stunda frá biti hjá 48 manns en hjá 19 liðu yfir
12 stundir frá biti þar til leitað var til slysadeild-
ar og sýni tekið. Sýklar ræktuðust frá 45 þess-
ara 67 bitþola (67%). Frá hundsbitum var afl-
að 31 sýnis og voru 18 (58%) jákvæð í ræktun;
frá kattarbitum var 10 sýna aflað og voru átta
(80%) jákvæð; og frá mannsbitum var aflað 19
sýna og voru 16 (84%) jákvæð. Niðurstöður
ræktana eru sýndar í töflu III.
í varnarskyni fengu 92 einstaklingar (63%)
sýklalyf við komu á slysadeild, 39 þeirra sem
urðu fyrir hundsbiti (59%), 21 sem varð fyrir
kattarbiti (72%), 25 sem bitnir voru af mönn-
um (74%) og sjö sem aðrar skepnur bitu
(44%). Lyfjunum var venjulega ávísað í þrjá til
fimm daga og voru penicillín (52 einstaklingar,
56%), amoxicillín/klavúlanat (23 einstakling-
ar, 25%) og kloxacillín eða díkloxacillín (sex
einstaklingar, 7%) oftast notuð. Af 18 manns
sem höfðu jákvætt ræktunarsýni frá bitsári eftir
hund fengu 16 sýklalyf, sex af átta með jákvæða
ræktun frá bitsári kattar, 15 af 16 með jákvæða
ræktun frá bitsári manns og þrír af þremur með
jákvæða ræktun frá bitsárum eftir önnur dýr.
Af þeim 96 sem voru 16 ára og eldri og hefðu
því líklega átt að fá vörn gegn stífkrampa
(bólusetningu) voru 33 (34%) bólusettir.
Sári var lokað per primam í 22 tilvikum
(16%) einkum ef bitsár voru í andliti, en látin
vera opin hjá 119 manns (upplýsingar vantaði
hjá fjórum).
Tuttugu og þrír einstaklingar (16%) fengu
klíníska sýkingu, fimm þeirra eftir hundsbit
(sýkingartíðni 8%), átta eftir kattarbit (tíðni
28%), 10eftir mannsbit (tíðni 29%), en enginn
þeirra sem hlutu bit af völdum annarra dýra
sýktist. Hjá þeim fimm bitþolum sem sýktust
eftir hundsbit var einungis aflað sýnis til rækt-
unar hjá einum og greindist þar B-hemólýtískir
streptókokkar af flokki G; hjá þeim átta sem
sýktust eftir kattarbit var sýna aflað hjá tveim-
ur og greindist P. multocida hjá öðrum; en hjá
þeim 10 sem sýktust eftir mannsbit var aflað
sýna hjá sjö og greindist hjá öllum blönduð
streptókokkaflóra með uppruna úr munni.
I 19 tilvikum voru sýkingarnar tiltölulega
vægar sem einungis þurfti að hreinsa auk þess
Tafla III. Nidurstöður rœktana sem teknar voru við komu á slysadeild úr bitsárum flokkuðum eftir bitvöldum.
Sýkill Fjöldi stofna
Hundsbit Kattarbit Mannsbit
Streptococcus sanguis - - 6
Streptococcus mitis - 1 2
Aðrir víridans streptókokkar 6 1 9
(3-hemólýtískir streptókokkar, fl. F - - 2
B-hemólýtískir streptókokkar, fl. G 1 - 2
Aðrir B-hemólýtískir streptókokkar* 2 1 4
Staphylococcus aureus 3 - 3
Klasakokkar án kóagúlasa 7 2 9
Pasteurella multocida 1 7 -
CDC M-5 3 - -
CDC EO-2 - 2 -
Flavobacterium sp. 4 2 -
Aðrar Gram-neikvæðar stafbakteríur** 6 - 1
Aðrir sýklar 2 3 3
* Þar á meðal af flokki A og D (ekki enterókokkar).
* * Þar með taldar Kingella dentrificans (2), Pseudomonas (Xanthomonas) maltophilia (2), Oligella ureolytica (1).