Læknablaðið - 15.04.1995, Blaðsíða 54

332
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
þessa sjúklings hefur ekki fundist en í sjúkraskýrslu
sjúklings á Landakoti frá janúar 1976 segir:
„Þegar sj. var 8 ára gamall grófí nefi hans, að talið
er eftir högg. Féll miðnesið saman og lœkkaði nefið
mikið. 1937 var gerð aðgerð á Landakoti þar sem
tekin var beinflís úr tibia og sett í nef. Var nefið
þokkalegt útlits um tíma, en beinflísin rýrnaði ogféll
nefið aftur niður. Hefur nú nefið verið eins í mörg
ár. “
Aðgerð sem sjúklingur gekkst undir 1976 var
brottnám á beini sem sett hafði verið f nefi hans 40
árum áður (1937), ný beinspöng var nú tekin úr
mjöðm og sett í dorsum nasi en gamla spöngin var
sett í columella til þess að tryggja betur stöðu nýju
spangarinnar. Engin framkvæmd hafði orðið úr
ásetningi mínum að koma myndum Matthiasar á
framfæri þegar ég rakst á sjúklinginn af tilviljun 1992.
Nef sjúklings leit enn vel út og röntgenmyndir teknar
1992 sýndu eðlilega beingerð í beininu frá 1976 og
enn mátti greina beinflísina í columella nasi þó svo
hún væri greinilega brotin. A þessum tímum „of-
ursérfræði" (super- eða sub-speciality) þykir mér
hollt að skoða eigin verk með nokkurri hógværð og
halda til haga þeirri vitneskju sem við höfum um vel
gerð verk „eldri skurðlækna" og því hef ég viljað
sýna þessar myndir af lýtalækningaaðgerð (rhinopla-
sty) Matthiasar Einarssonar.
35. Aðgerðir á ósæð í brjóstholi á
Landspítaia 1991-1995
Elín Laxdal, Bjarni Torfason, Jónas Magnússon
Handlœkningadeild Landspítala, lœknadei/d
Háskóla íslands
Ör þróun hefur orðið á sviði aðgerða vegna sjúk-
dóma í brjóstholshluta ósæðar á síðustu árum. Að-
gerðir á ósæð í brjóstholi voru fátíðar á Landspítal-
anum fyrir árið 1991. Fyrir þann tíma voru skurðtæk-
ir sjúklingar gjarnan sendir til aðgerðar í London, en
þeir sem taldir voru óskurðtækir létust af völdum
sjúkdóms síns.
Við leit í skráningarkerfi Landspítalans fundust 24
sjúklingar sem greinst höfðu með gúl, flysun eða rof
á ósæð í brjóstholi frá árinu 1984 til 1995. Samkvæmt
sjúkraskrám greindust sex sjúklingar með sjúkdóm-
inn á tímabilinu 1984-1991, þar af voru tveir sendir í
aðgerð til London og létust báðir af völdum fylgi-
kvilla aðgerðar. Tveir þeirra sem ekki voru skornir
létust af völdum rofs á ósæð og einn af hjartabilun.
Gerð var aðgerð á einum sjúklingi hér á þessu tíma-
bili og lést hann af völdum blæðinga skömmu eftir
aðgerð.
Frá árinu 1991 til 1995 voru gerðar 20 aðgerðir á
ósæð f brjóstholi. Aðgerðartengdur dauði var 15%.
Einn sjúklingur lést af völdum hjartabilunar sem
ekki tengdist ósæðaraðgerðinni. Tíðni alvarlegra
fylgikvilla, svo sem hjartadreps, meiriháttar lamana
eða nýrnabilunar var 0%. Minniháttar fylgikvilla,
svo sem röskunar á lungnastarfsemi, lítilsháttar og
tímabundinnar lömunar eða tímabundins rugls varð
vart hjá 55,5%. Sextán sjúklingar eða 84% útskrif-
uðust af sjúkrahúsi í góðu ásigkomulagi án meina
eftir aðgerð.
Niðurstaða rannsóknarinnar er sú að hér á íslandi
séu aðgerðir á ósæð í brjóstholi gerðar með mjög
góðum árangri.
36. Fjölgreinasjúkrahús í dreifbýli
með Reykjavík í sjónmáli
Magnús E. Kolbeinsson, Ari Jóhannesson
Sjúkraliús Akraness
Utan Reykjavíkursvæðis og Akureyrar er Sjúkra-
hús Akraness eina fjölgreinasjúkrahús landsins.
Saga og orðspor stofnunarinnar byggir á gömlum
merg. I tengslum við sjúkrahúsið starfa rúmlega 20
sérfræðingar, flestir í hlutastöðum. Á skurðstofu eru
tveir svæfingalæknar og aðgerðir eru framkvæmdar
af sjö sérfræðingum úr mismunandi sérgreinum.
Gert er ráð fyrir að árið 1995 verði gerðar um 2000
aðgerðir.
Eftirfarandi atriði eru reifuð: Hvaða aðgerðir
skulu gerðar? Hvaðan koma sjúklingarnir? Er stað-
setning stofnunarinnar þjónustulega hagkvæm?
Samstarf við önnur sjúkrahús. Áhrif breyttra sam-
gangna í framtíðinni.
37. Reynsla af 807
botnlangatökum á
Fjórðungssjúkrahúsinu á
Akureyri 1974-1990
Fjölnir Freyr Guðmundsson, Valur Pór
Marteinsson, Shreekrishna Datye
Handlœkningadeild F.S.A.
Botnlangataka vegna bráðrar bólgu er ein algeng-
asta aðgerð sem framkvæmd er á handlækninga-
deildum. f þessari rannsókn var farið yfir sjúkraskrár
807 sjúklinga sem höfðu farið í botnlangatöku vegna
gruns um bráða botnlangabólgu á árunum 1974-90.
Eftirfarandi þættir voru skoðaðir: Útlit botnlanga,
aldur og kyn, tímalengd einkenna, bið eftir aðgerð á
sjúkrahúsi. legudagafjöldi, hvít blóðkorn, hiti,
sýklalyfjanotkun, fylgikvillar og hver framkvæmdi
aðgerðina.
Sjöhundruð þrjátíu og þrír (90,83%) botnlangar
voru bólgnir á mismunandi stigi; 495 (61,34%) voru
bólgnir, 96 (11,9%) voru með drepi og 142 (17,6%)
voru sprungnir. Af þeim 74 (9,17%) sem höfðu eðli-
lega botnlanga, voru 28 (3,5%) með aðra kvilla í
kviðnum sem gátu skýrt bráða kviðverki. Þannig
fannst ekkert óeðlilegt hjá 46 (5,71%) sjúklingum.
Karlar voru 435 (53,9%) og konur 372 (46,1%).