Læknablaðið - 15.04.1995, Blaðsíða 56

334
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
einkenni bötnuðu hjá þeim sem höfðu slík vandamál
fyrir meðferð. Ómun hefur ekki leitt í ljós ákveðnar
breytingar eftir TUMT.
Ályktun: TUMT meðferð virðist vera örugg og
tiltölulega áhrifarík hjá völdum sjúklingahópi með
LSLH eða HV. Hver hlutur þessarar meðferðar
verður í framtíðinni er einungis hægt að segja til um
eftir stýrðar slembimeðferðarprófanir, en slíkt er
fyrirhugað.
(1) Meares and Stamey. Invest Urol 1968:5: 492-517.
(2) Drach et al. J Urol 1978:120: 266.
40. Krabbamein í blöðruhálskirtli
á Islandi — árgangur 1983
Eiríkur Jónsson
íslenska krabbameinsskráin
Krabbamein í blöðruhálskirtli (Adenocarcinoma
Prostate (PC)) er algengasta krabbamein íslenskra
karla. Árið 1983 greindust 87 karlmenn. Af þeim
greindust sex við krufningu, tveir höfðu greininguna
á dánarvottorði og einn hafði Transitional Cell
Carcinoma (TCCA). Upplýsingar um stig og afdrif
vantaði hjá þremur. Stig sjúkdómsins eru fjögur (A,
B, C, D). Á stigi A greinist krabbameinið fyrir tilvilj-
un við TURP, A-1 í nokkrum bitanna og af lágri
gráðu en A-2 í meira magni og af hærri gráðu. Á stigi
B er sjúkdómurinn bundinn kirtlinum en vaxinn út
fyrir hann á stigi C. Stig D vísar til útbreidds sjúk-
dóms (eitlar, bein). Taflan lýsir 75 einstaklingum
sem greindust á lífi þetta ár og höfðu þekkt greining-
arstig og afdrif (tími í mánuðum).
Stig No Meðal- aldur Fram- sækni Dauði af PC Tími til dauða Meðal E.lit.
A-1 26 74 4% 0% — 78
A-2 14 77 50% 50% 70 67
B 5 65 60% 40% 88 111
C 9 74 55% 55% 43 45
D 21 74 95% 95% 23 24
Stærsti hópurinn A-1 (35%) hafði sjúkdóm með
góðkynja hegðun og þarfnaðist ekki meðferðar. Alls
létust 34 (45%) af völdum sjúkdómsins og var tími til
dauða háður útbreiðslu við greiningu. Einungis fjór-
ir (5%) greindust þetta ár með staðbundinn sjúkdóm
(stig A-2 og B) sem voru 65 ára eða yngri og því
hugsanlegir kandídatar fyrir brottnám kirtilsins (Ra-
dical Prostatectomy). Ef fækka á dauðsföllum vegna
sjúkdómsins þarf að greina hann staðbundinn og
meðhöndla þá einstaklinga sem líklegir eru til þess
að hafa framsækinn sjúkdóm.
41. Áhrif capsaicin meðferðar í
þvagblöðru á ísvatnsviðbragðið og
blöðrustarfsemi hjá sjúklingum
með „reflex-blöðru“ eftir
mænuáverka
Guðmundur Geirsson*, Magnus Fall, Lars Sullivan
Þvagfœraskurðdeild Borgarspítala *
Inngangur: Eitt helsta langtímavandamál sjúk-
linga sem fengið hafa mænuáverka er truflun á eðli-
legri starfsemi neðri hluta þvagfæra sem hefur í för
með sér þvagleka, sýkingar og hættu á nýrnabilun.
Capsaicin er efni sem veldur afturkræfri afnæmingu
á aðlægum ómýldum C-taugafrumum og þar með
bælingu á starfsemi þeirra. Eftir mænuáverka bygg-
ist upp nýtt þvaglátsviðbragð („micturition reflex“)
og talið er að aðlægar taugar þessa nýja viðbragðs
séu ómýldar C-taugafrumur. Sama gerð af taugum
myndar hið svo kallaða blöðru-kulda viðbragð
(„bladder cooling reflex"). Innhelling á capsaicin í
þvagblöðru sjúklinga hefur leitt í ljós aukningu á
starfrænu blöðru rúmmáli.
Með það í huga að kanna virkni á taugaviðbrögð
til blöðru og draga þannig úr starfsemi ofvirkra
blöðrutruflana voru sjúklingar með reflexblöðru eft-
ir mænuskaða meðhöndlaðir með capsaicin innhell-
ingum. Efniviður og aðferðir: Tíu karlkyns sjúkling-
ar á aldrinum 15-61 árs (meðalaldur 30,5) tóku þátt í
þessari framskyggnu rannsókn. Gerð var vatns cyst-
ometria í liggjandi stöðu. ísvatnsprófið var gert á
þann hátt að sprautað var hratt inn 100 ml af 0° sæfðu
vatni. Ef blöðru rúmmálið var minna en 200 ml var
helmingur þess magns notaður.
Hundrað ml af 2mmolar capsaicin leyst upp í 30%
alkóhóli var hellt í blöðru um 8 Fr. þvaglegg. Lausn-
in var látin liggja í blöðrunni í 30 mínútur. Bæði
cystometria og ísvatnsprófið voru endurtekin strax
eftir blöðrutæmingu, og aftur eftir fjórar til sex vikur
og sex mánuði.
Niðurstöður: Blöðrustarfsemin lagaðist hjá níu af
10 sjúklingum, annað hvort með aukningu á blöðru-
rými og/eða lækkun á blöðruþrýstingi við samdrátt.
Áhrif meðferðarinnar vöruðu f tvo til sjö mánuði.
Allir sjúklingarnir höfðu jákvætt ísvatnspróf fyrir
meðferð. Strax eftir meðferðina varð prófið hinsveg-
ar neikvætt hjá helmingi sjúklinganna en var aftur
orðið jákvætt við fjögurra til sex vikna eftirlit. Allir
sjúklingarnir fengu „autonom dysreflexiu" á mis-
munandi stigi sem lýsti sér með hækkun á blóðþrýst-
ingi, bradycardiu, höfuðverk og svitakófi. Nokkrir
fengu slæma verki fyrir ofan lífbein. Þessi einkenni
hurfu eftir að capsaicin var tæmt úr blöðru.
Ályktun: Capsaicin bætir blöðrustarfsemi sjúk-
linga með reflex blöðru eftir mænuáverka. Samtímis
lækkun á blöðruþrýstingi við þvaglát og bælingu á
blöðru-kulda viðbragði bendir til að aðlæg taugaboð
til beggja þessara viðbragða séu miðluð af ómýldum