Læknablaðið - 15.09.1995, Blaðsíða 29

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
665
100.000 fædd börn og fyrir hópinn í heild er það
31,9. Sé hópnum skipt í tvo meginflokka, vönt-
un á skjaldkirtli og truflun á myndun hormóna,
kemur í ljós að nýgengi hins fyrrnefnda er 22,8
/100.000 sem er mjög sambærilegt við niður-
stöður nýlegra rannsókna frá Finnlandi (9).
Nýgengi hins síðarnefnda er 9,1/100.000 en það
er töluvert mikið hærra en víðast hvar hefur
verið lýst.
I Finnlandi reyndist truflun á myndun hor-
móna 4,0/100.000 og þóttu þær tölur fremur
háar. Það skal ítrekað að eingöngu klínísk
stækkun skjaldkirtils við greiningu var notuð
sem skilgreining, en ekki hafa verið fram-
kvæmdar fullkomnari rannsóknir til að flokka
íslensku börnin. í niðurstöðum annarra er-
lendra rannsókna eru allt að 20% tilfella af
meðfæddri skjaldvakaþurrð orsökuð af truflun
á myndun hormóna (1).
I nýlegum niðurstöðum rannsóknar frá
Skotlandi var heildarnýgengi meðfæddrar
skjaldvakaþurrðar 1/3965 (10). Vöntun kirtils
fannst í 80% tilfella og truflun á myndun hor-
móna í 20% tilfella, sem er svipað og fundist
hefur í öðrum vestrænum löndum. Skotar
fundu meðfædda fæðingargalla í 19,9% tilfella.
Þar af voru hjartagallar 4,5% (10). Aðrir hafa
fundið aukna tíðni meðfæddra sjúkdóma til
dæmis heilkenni Downs og aðra litningagalla.
Astæður þessarar aukningar eru á huldu. Hjá
einu af íslensku börnunum fannst fæðingar-
galli, það er vatnsnýra orsakað af þvagálsgúl
(ureterocele).
Á mynd er sýndur samanburður á tíðni með-
fæddrar skjaldvakaþurrðar í ýmsum þjóðlönd-
um um 1990 (5). Meðal þróaðra þjóða þar sem
kembileit er vel framkvæmd virðist tíðni eða
nýgengi sjúkdómsins mjög svipuð eða á milli
1/2500 og 1/4000. Niðurstöður rannsókna frá
Bandaríkjunum og Suður Ameríku gefa vís-
bendingu um að meðfædd skjaldvakaþurrð sé
heldur algengari meðal spænskumælandi þjóða
(5). Margt er þó enn órannsakað til dæmis
áhrif joðskorts í jarðvegi. Niðurstöður okkar
eru í samræmi við niðurstöður frá nágranna-
löndunum (5).
Noregur
Svíþjóö
ísland
Ástralía
Kanada
Sviss
Finnland
Frakkland
Bandaríkin
Japan
Austurríki
Danmörk
Belgía
Tékkóslóvakía
1/110000 1/6700 1/5000 1/4000 1/3300 1/2900 1/2500
Mynd 1 .Meðfœdd skjaldvakaþurrð: Nýgengi við fæðingu um 1990.
Nýgengi við fæöingu