Dagblaðið Vísir - DV - 11.07.2007, Blaðsíða 7

lega byggð á vanþekkingu þar sem fólk
hefur ekki kynnt sér hvað það er að tala
um. Ef eitthvað er við framkvæmdina
að athuga þá væri það hversu þétt net-
ið okkar er og að við vöndum okkur of
mikið. Við teljum okkar aðferðir betri
en hjá nokkrum öðrum í heiminum.“
Veiðum fiskinn of fljótt
Guðrún Marteinsdóttir, prófess-
or í fiskifræði við Háskóla Íslands, sér
augljós hættumerki í þorskstofninum.
Hún segir flotann veiða fiskinn alltof
fljótt. „Ég sé tvö hættumerki í þorsk-
stofninum, annars vegar hversu ung-
ur hann er og hins vegar að fiskarnir
ná ekki að hrygna þar sem of mikið af
ókynþroska fiski stendur undir veiði-
stofninum. Niðurstöður sýna að því
eldri sem fiskurinn verður því betri
verða afkvæmin. Þannig erum við eig-
inlega bæði að veiða fiskinn burt áður
en hann nær að hrygna og áður en
hann nær ákveðnum aldri til að gefa af
sér góð afkvæmi,“ segir Guðrún.
„Nýliðun stofnsins hefur verið léleg
síðustu 20 ár og það segir okkur að það
er eitthvað stórkostlega mikið að. Það
er alveg sama hversu mikill fiskur sést í
sjónum, bara þetta segir okkur að eitt-
hvað er að. Ein aðalástæðan er sú að
við veiðum fiskinn áður en hann nær
góðri hrygningu, fyrir vikið fáum við
enga innspýtingu í stofninn. Við þurf-
um að draga úr sókn þannig að hægt
sé að hleypa fjöldanum upp í eldri ár-
göngum. Auðvitað erum við að tala til
margra ára og það verður ákaflega erf-
itt að ná árangrinum fram.“
Höldum okkur á sporinu
Aðspurður segir Björn sérfræðinga
Hafrannsóknastofnunarinnar vissu-
lega fylgjast með aflabrögðum og ekki
sé horft framhjá reynslu sjómanna.
Hann telur mikilvægt að vernda áfram
yngstu fiskana með aðgerðum næstu
árin. „Sjómennirnir eru að sjá fram
á góða veiði núna enda er það í fullu
samræmi við að við höfum ekki séð
meiri fjölda í stofninum af 7 ára þorski
og eldri í mörg ár. Veiðistofninn nú er
sæmilegur en við þurfum að vernda
áfram yngri árgangana,“ segir Björn.
Guðrún hafnar því að henda megi
öllum áætlunum þó að niðurstöður
togararalls verði jákvæðari á næsta ári.
Jafnvel þó svo að klak hefði tekist vel í
vor telur hún mikilvægt að halda upp-
byggingunni áfram. „Ég veit að það
getur verið óskiljanlegt af hverju ekki
megi veiða góðan árgang en við verð-
um að reyna að fleyta slíkum árgangi
upp í eldri aldurshópa. Við höfum
áður flaskað á því að láta einn árgang
gefa línurnar í veiðunum en megin-
markmiðið er að ná jafnvægi í alla
árgangana. Ef svo færi að klak hefði
heppnast vel í vor og til yrði góður ár-
gangur, þá yrði það ómetanleg hjálp í
þeirri uppbyggingarvinnu sem fram
undan er,“ segir Guðrún.
Treysta á gamlar beljur
Aðspurður gefur Jón ekki mikið fyr-
ir þau rök að eldri fiskarnir bjargi mál-
unum. Hann kennir fæðuskorti um
ástand fiskistofnsins. „Þyngd einstakl-
inga í stofninum eftir aldri er í sögulegu
lágmarki. Ráðgjöf reiknimeistaranna á
Hafró er einfaldlega röng þó svo að þeir
álíti sem svo að stofninn sé lítill. Það er
rangt að friða sveltandi fiskistofn. Hann
er að horast upp, dánartala er vaxandi,
fiskurinn étur undan sér og vonlaust að
bíða eftir nýliðun við slíkar aðstæður.
Gögn sýna að nýliðun verður ekki við
hunguraðstæður. Svangur þorskur spyr
ekki um ættartengsl þegar hann étur
afkvæmi sín,“ segir Jón. „Það er ljóst að
við sveltiaðstæður er það ekki lausn að
bæta við ungviði. Þess vegna er það hjá-
kátlegt að heyra að það þurfi að byggja
upp hrygningarstofninn og að í honum
þurfi að vera gamlar beljur, sem gefa af
sér lífvænlegri afkvæmi, til þess að auka
nýliðun. Þegar fiskur vex ekki er stofn-
inn hlutfallslega of stór fyrir fæðufram-
boðið. Þá er eina ráðið að veiða meira.“
Mátti ganga lengra
Guðrún telur brýnt að mörkuð sé
stefna til framtíðar. Hún telur Íslend-
inga geta rutt brautina í aðgerðum til
uppbyggingar stofna. „Ég kalla eftir
langtímaáætlun varðandi uppbygg-
ingu þorskstofnins. Nauðsynlegt er að
byggja upp árgangana og ná inn meiri
fjölda í eldri aldurshópana. Því náum
við aðallega fram með því að draga
úr sókn en ég veit að þetta er ákaflega
erfitt. Ég bendi á að engin þjóð hefur
reynt að stýra stofni með þessum hætti
og við gætum orðið fyrsta þjóðin til að
gera þetta af einhverri alvöru,“ segir
Guðrún.
Aðspurður segir Björn umræðuna
ómálefnalega. Hann ítrekar mikilvægi
þess að gripið hafi verið til kvótaskerð-
ingar fyrir komandi fiskveiðiár. „Í um-
ræðunni er leiðinlegt að horfa upp á
fræðimenn tjá sig sem ekki hafa fræði-
þekkingu á þessu sviði eða hafa ekki
lagt sig fram við að kynna sér mál-
in með nokkrum hætti. Það er mjög
einkennilegt þegar slíkir aðilar birt-
ast síðan með fullyrðingar í fjölmiðl-
um um þessi mál. Að mínu mati hefði
ekki verið ásættanlegt að lækka kvót-
ann minna en gert var, ella hefðum við
tekið verulega áhættu. Þessi aðgerð nú
er í raun ekkert annað en lágmarksað-
gerð og hefði alveg mátt ganga lengra,“
segir Björn.
DV Fréttir miðvikudagur 11. júlí 2007 7
„Ef eitthvað er við fram-
kvæmdina að athuga
þá væri það hversu þétt
netið okkar er og að
við vöndum okkur of
mikið. Við teljum okk-
ar aðferðir betri en hjá
nokkrum öðrum í heim-
inum.“
ÞORSKAFLI
200
300
400
500
600
1960
1950 - 2006
1950 1970 1980 1990 2000
þú
su
nd
to
nn
Jón Kristjánsson Togararallið sýndi
fram á slaka yngri árganga þorsksins og
mældist meðalþyngd veiðistofnsins ívið
lægri en áður.
Gunnar Már Másson gat ekki lengur horft upp á slælega þjónustu
við 7 ára gamlan blindan son sinn í íslenska skólakerfinu og flutti
með fjölskyldu sína til útlanda. Nú eru horfur á að tveir starfs-
menn þjónusti 1.500 manna hóp blindra og sjónskertra á Íslandi.
Ríkisstjórnin hefur gripið til bráðaaðgerða til að bæta þjónustuna.
TREYSTUM OKKUR
EKKI HEIM ENNÞÁ
Horfur voru á að tveir starfsmenn
á sviði blindrakennslu og kennslu-
ráðgjafar við blinda og sjónskerta
væru til aðstoðar 1.500 manna hópi
blindra og sjónskertra hér á landi í
haust. Í gær ákvað ríkisstjórn Íslands
að grípa til sérstakra aðgerða til að
bæta þjónustu við blinda og sjón-
skerta.
Á vegum menntamálaráðu-
neytisins starfar nefnd sem vinnur
að framkvæmdaáætlun um bætta
þjónustu og von er á niðurstöðum í
haust. Verkefnastjóri nefndarinnar
setti sig í samband við Þorgerði Katr-
ínu Gunnarsdóttur menntamálaráð-
herra og lýsti yfir ófremdarástandi á
komandi skólavetri. Ríkisstjórnin
hefur nú gripið til bráðaaðgerða í
þeirri von að bæta úr.
Ákveðið hefur verið að setja á
laggirnar þrjár stöður blindrakenn-
ara og kennsluráðgjafa sem ætlað er
að þjálfa blinda og sjónskerta nem-
endur. Einnig verður hlutverk þeirra
að þjálfa kennara og starfslið skól-
anna til að mæta þörfum nemend-
anna. Þá verða auglýstar þrjár nýjar
stöður umferlis- og ADL-þjálfa en
vegna manneklu hefur verið erfitt að
fá fagmenntað fólk til starfa.
Löngu tímabært
Af þessum 1.500 einstaklingum
hér á landi eru 138 20 ára og yngri
sem þurfa aðstoð í skólakerfinu.
Ágústa Eir Gunnarsdóttir, varafor-
maður Blindrafélagsins, Samtök
blindra og sjónskertra á Íslandi, tel-
ur löngu tímabært að bæta þjón-
ustuna. „Þetta er gleðidagur hjá
okkur í Blindrafélaginu þar sem
okkur fannst löngu kominn tími til
að bæta úr þessu. Það þarf að gera
betur þó að skrefið nú sé mikilvægt.
Við fögnum þessari ákvörðun mjög
og teljum þetta fyrsta skrefið í því
að efla þjónustu við blinda og sjón-
skerta nemendur hér á landi,“ seg-
ir Ágústa. „Því miður hafa nemend-
urnir búið við algjört aðstöðuleysi
og ekki síst menntastofnanir lands-
ins. Skortur á ráðgjöf hefur ver-
ið mikill þannig að ekki hefur ver-
ið hægt að sinna lögboðinni skyldu
stofnana við alla nemendur sína.
Þetta kemur því bæði nemendum
og skólunum til góða en við eigum
enn töluvert í land. Sú staðreynd að
fjölskyldur hafi þurft að flýja land
sýnir mikilvægi þess að bæta þjón-
ustuna frekar og vonumst við til að
þessar aðgerðir komi í veg fyrir að
slíkt endurtaki sig.“
Alvarleg staða
DV greindi frá því að Gunnar Már
Másson flugmaður flúði land með
fimm manna fjölskyldu sína til Lúx-
emborgar þar sem honum fannst
þörfum blinds sonar síns Más Gunn-
arssonar, 7 ára, ekki vera mætt í skóla-
kerfinu. Hann fagnar ákvörðun rík-
isstjórnarinnar en treystir sér ekki
ennþá heim með fjölskyldu sína. „
Þökk sé góðri umfjöllun DV kom
yfir samfélagið alda af fjölmiðlaum-
ræðu um málefni blindra á Íslandi.
Staðan er grafalvarleg og sex kenn-
arar laga ekki vandann. Aðgerðirn-
ar nú eru ákveðinn sigur en staðan
er bara það alvarleg að við treystum
okkur ekki heim strax. Það þarf bara
svo miklu miklu meira,“ segir Gunn-
ar Már. „Auðvitað segi ég húrra fyr-
ir því að þetta skref sé tekið og ég
hrósa ríkisstjórninni. Engu að síður
er það sorglegt fyrir blindu og
sjónskertu börnin, sem hefja
skólagöngu í haust, að skólarn-
ir standa ráðalausir frammi fyrir
vandanum. Munurinn á Íslandi
og þar sem við búum núna er
bara svart og hvítt. Ef við kæm-
um heim núna, færum við frá
því að sonur minn fær hér 20
sérkennslutíma á viku niður í
það að fá kannski einn á mán-
uði. Að mínu mati er það eðli-
leg krafa að hver skóli hafi hjá
sér faglærðan einstakling sem
geti mætt þörfum blindra og
annarra nemenda sem þurfa á
séraðstoð að halda.“
Eitt skref af mörgum
Þorgerður Katrín er ánægð
með að samstaða hafi náðst í
ríkisstjórn um bráðaaðgerð-
irnar. Aðspurð tekur hún
undir að nauðsynlegt sé að
taka fleiri skref. „Við stóðum
frammi fyrir því að í mesta lagi tveir
aðilar myndu þjónusta 1.500 manns.
Við höfum ekki nógu marga mennt-
aða sérfræðinga og þurfum að bregð-
ast mjög hratt við þeim vanda. Það
þýddi ekkert að bíða eftir heildar-
myndinni frá nefndinni þannig að við
getum bætt þjónustuna strax í haust,“
segir Þorgerður Katrín. „Ég fagna
því mjög að ríkisstjórnin hafi náð að
tækla þetta mál með miklum hraða.
Við þurfum einfaldlega að horfast í
augu við vandann sem nú er. Stefnt er
að því að gera þjónustuna einfaldari
og skilvirkari þar sem margir koma að
þessum málum í kerfinu. Við þurftum
að drífa þessa vinnu af stað enda ekki
hægt að líta framhjá stöðunni núna.
Þó að um bráðaaðgerðir sé að ræða
bætum við þjónustuna til framtíðar
og ég geri ráð fyrir því að þetta sé eitt
skref af mörgum. Merkilegasta skrefið
var að ná samstöðu um aðgerðir.“
TrAusTi HAfsTEinsson
blaðamaður skrifar: trausti@dv.is
„Auðvitað segi ég húrra
fyrir því að þetta skref
sé tekið og ég hrósa
ríkisstjórninni. Engu að
síður er það sorglegt
fyrir blindu og sjón-
skertu börnin, sem hefja
skólagöngu í haust,
að skólarnir standa
ráðalausir frammi fyrir
vandanum.“
föstudagur 23. febrúar 20072
Fréttir DV
Már Gunnarsson er sjö ára lífs-
glaður drengur. Hann á marga vini
sem hann leikur sér við, honum
gengur vel í nýja skólanum sínum
og hefur aðlagast lífi í nýju landi á
ótrúlegan hátt. Már er blindur.
“Fimm manna fjölskylda þurfti
að flýja land vegna þess að lögum og
reglugerðum er ekki framfylgt hér á
Íslandi,” segir Gunnar Már Másson,
flugmaður, faðir Más. “Már fædd-
ist með alvarlegan sjúkdóm í augn-
botnum sem gerði það að verkum
að nú er hann blindur. Sérfræðingar
í málefnum blindra og sjónskertra
leggja á það mikla áherslu að blind-
um börnum sé kenndur blindralest-
ur frá fjögurra ára aldri. Þegar Már
hafði verið einn vetur í skóla hér á
landi hafði hann ekki fengið einn
sérkennslutíma. Ekki einn,” bætir
hann við með áherslu.
Gunnar Már settist við símann
og hringdi til nokkurra landa. Alls
staðar var í boði góð þjónusta fyrir
blind og sjónskert börn. Lúxemborg
varð fyrir valinu enda hentaði það
best atvinnulega séð fyrir föðurinn.
Móðirin, Lína Rut Wilberg er list-
málari.
”Það er okkar lán að við getum
sinnt starfi okkar annars staðar en
á Íslandi. Það eru ekki allir foreldrar
svo heppnir. Í Lúxemborg sögðust
veita blindum og sjónskertum börn-
um alla þá þjónustu sem þau þyrftu
svo þau geti verið samstíga jafnöldr-
um sínum.Það var vissulega erfitt að
þurfa að kveðja ættjörð og ástvini,
en framtíð barnsins er í húfi. Vinnu-
veitandi minn, Icelandair, gerði
mér kleift að vera landflótta næstu
þrjú árin með því að flytja verkefni
mín yfir til Belgíu. Það var erfitt fyrir
blindan dreng að þurfa ekki aðeins
að kveðja vini sína, heldur einnig að
læra á ný heimkynni og læra lúxem-
búrgísku og þýsku, en hann hefur
staðið sig frábærlega.”
Er menntamálaráðherra
blindur á stöðu blindra barna?
Gunnar Már er sár og reiður út í
íslensk stjórnvöld.
”Staðan í málefnum blindra og
sjónskertra barna núna er nákvæm-
lega sú sama og hún var fyrir einni
öld,” segir hann. “Það hefur ekkert
breyst. Bókakostur Blindrafélagins
er úreltur og kennslugögn eru ým-
ist ekki til eða úrelt. Það er ekki einn
einasti kennari á vegum ríkisins sem
kennir blindralestur. Menntamála-
ráðherra státar sig af því að í þau átj-
án ár sem Sjálfstæðisflokkurinn hef-
ur ráðið menntamálum þjóðarinnar
hafi ríkt algjört jafnrétti til náms.
Mér er spurn: Er menntamálaráð-
herra blindur á stöðu blindra barna
á Íslandi? Ég hef lesið flestar ræður
Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur.
Hún fullyrðir að Ísland standi mjög
vel að vígi gagnvart OECD ríkjum
hvað varðar jafnan rétt til náms. Það
er rangt og það er klárlega verið að
brjóta á þessum minnihlutahópi.
Menntamálaráðherra segir einn-
ig að Ísland sé “land tækifæranna”.
Það er ekki land tækifæra fyrir blind
börn.”
Kennarar verða að læra
blindraletur
Hann segir þjónustu við blind og
sjónskert börn í Lúxemborg til al-
gjörrar fyrirmyndar.
”Már fær tuttugu sérkennslu-
tíma í hverri viku,” segir hann. “Hér
á landi eru 90 einstaklingar sem
þurfa að læra blindralestur. Það er
verið að brjóta mannréttindi á þess-
um börnum. Það sýnir sig líka að
frá stofnun Háskóla Íslands hafa
aðeins fimm blindir einstakling-
ar lokið prófi þaðan. Ef kennarar
hafa áhuga þá bendi ég þeim á að
alsjáandi fólk getur lært blindralet-
ur á tveimur vikum. Það liggur á að
opna þekkingarmiðstöð, það þarf
að virkja kennara, fræða þá um mál-
efni blindra og sjónskertra barna og
bjóða íslenskum kennurum upp á
að læra blindraletur.”
Baráttufundur fyrir bættum hag barnanna
Gunnar Már hvetur fólk til að
sækja baráttufund fyrir bættum að-
búnaði blindra og sjónskertra sem
haldinn verður á Grand hóteli á
þriðjudaginn klukkan fimm síðdeg-
is.
“Fundurinn ber yfirskriftina
“Þurfa blindir menntun?” og þar
mun John Harris, annar tveggja
breskra sérfræðinga sem hingað
komu í október til að gera úttekt á
stöðu blindra í skólakerfinu greina
frá niðurstöðum sínum og leiðum
til úrbóta. Mér þykir afar slæmt að
menntamálaráðherra hefur tilkynnt
að hún kemst ekki á fundinn...”
Már Gunnarsson
Brotið á mann-
réttindum
Blindra Barna
InnlendarFréttIr
ritstjorn@dv.is
Í frumvarpi um breytingar á
lögum um dómstóla er gert ráð
fyrir að myndatökur og hljóð-
upptökur í dómstólum landsins
verði bannaðar. Breytingatillagan
hefur farið fyrir allsherjarnefnd
Alþingis og þaðan til persónu-
verndar, sem gerir engar athuga-
semdir.
Samkvæmt tillögunni má
víkja frá banninu í einstök skipti,
með leyfi dómsstjóra. Ekki má
taka myndir af málsaðilum án
samþykkis þeirra. Persónuvernd
afgreiddi málið síðastliðinn
mánudag.
myndatökur í
dómssal
200 milljónir í
íþróttirnar
Ríkisútvarpið ver um
200 milljónum króna á ári í
íþróttaumfjöllun. Þetta kemur
fram í svari menntamálaráð-
herra við fyrirspurn Björns Inga
Hrafnssonar, varaþingmanns
Framsóknarflokksins.
Björn Ingi spurði jafnframt
hversu mikið sýningarrétturinn
frá Formúlu 1 hefði kostað og hve
mikið Ríkisútvarpið myndi borga
fyrir sýningarréttinn að Evrópu-
meistarakeppninni í fótbolta.
Engin svör fengust við því. Í svari
ráðherra segir að þær upplýsing-
ar megi ekki veita, enda trúnað-
armál milli Ríkisútvarpsins og
viðsemjenda þess.
Þrjár milljónir í
neyðarhjáp
Rauði kross Íslands hefur veitt
þremur milljónum króna vegna
gífurlegra flóða í Mósambík.
Beiðnin kom frá Alþjóða Rauða
krossinum og hljóðar hún upp á
ríflega fjögur hundruð milljónir
króna.
Miklar rigningar undanfarn-
ar vikur hafa orðið til þess að ár
hafa flætt yfir bakka sína og hafa
að minnsta kosti 29 týnt lífi. 120
þúsund manns hafa verið flutt
frá heimilum sínum og hátt í 300
þúsund manns hafa orðið fyrir
búsifjum. Nú hefur fellibylurinn
Favio einnig herjað á fórnarlömb
flóðanna.
Vildu halda vændinu leyndu
Tvær íslenskar konur á fimm-
tugsaldri sem teknar voru á Kefla-
víkurflugvelli með kókaín um miðj-
an febrúar, segjast vera vændiskonur
og hafi verið þvingaðar til innflutn-
ingsins. Gæsluvarðhald yfir þeim og
manni á þrítugsaldri rann út á mið-
vikudag en lögreglan á Suðurnesjum
fékk varðhaldinu framlengt á grund-
velli rannsóknarhagsmuna.
Konurnar voru að koma frá Am-
sterdam í Hollandi þegar þær voru
stoppaðar við hefðbundið eftirlit toll-
varða í Leifsstöð. Kókaínið földu þær
bæði innvortis og innan klæða. Kon-
urnar hafa ekki komið áður við sögu
lögreglu vegna mála af þessu tagi.
Þær halda því fram að maðurinn hafi
hótað að koma upp um vændisiðju
þeirra ef þær flyttu ekki inn fíkniefni
fyrir hann. Eftir að konurnar höfðu
verið handteknar hringdi sími í fórum
þeirra og var símtalið rakið til manns-
ins sem svo var handtekinn í fram-
haldinu. Konurnar segjast vera burð-
ardýr og að þær hafi fengið símann
frá manninum, sem sé eigandi fíkni-
efnanna til að nota í samskiptum við
hann á meðan á verkinu stæði.
hrs@dv.is
Fíkniefni
Konurnar voru stöðvaðar með kókaín
við venjubundið eftirlit tollgæslu.
Flottir feðgarMár og gunnar Már eiga þann draum að sjá stöðu blindra og sjónskertra barna á Íslandi breytast til muna. Þá geta þeir snúið aftur heim til ættjarðarinnar...
Klámgestir
hefna sín
Þeir aðilar sem skipulögðu
klámráðstefnu á Hótel Sögu
hafa ákveðið að leita sér laga-
legrar aðstoðar vegna máls-
ins. Íhuga þeir nú að fara í mál
vegna tapaðra fjármuna og tíma
eftir að stjórn Bændasamtak-
anna bannaði þeim að gista á
hótelinu sínu. Í yfirlýsingu, sem
finna má á heimasíðu þeirra,
segir að fyrirtækið hafi beðið
skaða vegna málsins. Að auki
spyrja forsvarsmenn á síðunni
hvort skárrra sé að drepa hvali
en að hleypa klámleikkonum til
landsins.
AnnA KristinE
blaðamaður skrifar: annakristine@dv.is
DV 23. ebrúar
samrýndir feðgar gunnar már fagnar aðgerðum ríkisstjórnarinnar enda sé staðan
hér á landi grafalvarleg þegar kemur að þjónustu við blinda og sjónskerta nemendur.
Hann bendir á að sonur hans hljóti margfalt fleiri sérkennslutíma erlendis.