Læknablaðið : fylgirit - 01.02.1980, Blaðsíða 11

9
var á Fæðingadeild Landspítalans og sýnd
er í töflu 3.
í töflu 4 liggja ekki fyrir tölur um
Rhesus-neikvæðar konur árið 1961. Við
samanburð á töflu 3 og 4 sést greinilega
munurinn á fjölda Rhesus-neikvæðra
kvenna, sem fæddu á þessum tveim stofn-
unum. Tímabilið 1962-1970 voru aðeins
8.6% kvenna, sem fæddu á Fæðingaheim-
ilinu, Rhesus-neikvæðar, en á tímabilinu
1971-1978 voru Rhesus-neikvæðar konur
11,2% af heildarfjöldanum. Báðar þessar
tölur eru langt undir landsmeðaltali
Rhesus-neikvæðra kvenna.
Athyglisvert er, að á seinna árabilinu
(1971-1978) fór Rhesus-neikvæðum kon-
um þó fjölgandi miðað við fyrra tímabil-
ið. Stafar þetta af því, að Fæðingaheimilið
hefur stundað Rhesus-varnir frá upphafi
þeirra eins og Fæðingadeild Landspítal-
ans og hafa Rhesus-neikvæðar konur því
ekkert síður fætt á Fæðingaheimilinu en
Fæðingadeildinni, þegar ekki var um mót-
efnamyndun að ræða hjá þeim.
Tafla 4 sýnir ennfremur, að 16 konur
með Rhesus-mótefni fæddu á Fæðinga-
heimilinu árin 1962-1970, en aðeins þrjár
árin 1971-1974, en engin síðan.
TAFLA 5.
Fjöldi fæöinga kvenna meö Rhesus-mótefni á
Islandi og Fæöingadeild Landspítalans
1961—1978.
Ár Landið allt Fæðingardeild Landsp. %
1961—1970 260 233 89.6
1971—1978 174 157 90.2
Alls 434 390
Tafla 5 sýnir hve oft þær 283 konur,
sem myndað hafa Rhesus-mótefni, hafa
fætt í landinu öllu annars vegar og á Fæð-
ingadeild Landspítalans hins vegar.
Er þessari töflu skipt í tvö tímabil eins
og í töflum 3 og 4. Nú kemur í ljós, að
nánast enginn munur er á þessum tíma-
bilum. Um 90 af hundraði kvennanna hafa
fætt á Fæðingadeildinni bæði tímabilin.
Fjöldi fæðinga af þessu tagi utan Fæð-
ingadeildar reyndust vera 54 eða 27 hvort
tímabil.
í flestum tilvikum var hér um að ræða
vafasama eða mjög væga Rhesus-mótefna-
myndun.
Verður þessu atriði gerð betur skil síð-
ar.
2. Fyrri fæðingar kvenna með
Rhesus-mótefni
TAFLA 6.
Fjöldi fyrri fæöinga hjá 283 konum viö fyrstu
greiningu á Rliesus-mótefnamyndun.
Fjöldi fæð. 1961-1970 1971-1978 Alls %
0 2 i 3 1.0
1 9 10 19 6.7
2 72 27 99 34.9
3 42 13 55 19.4
4 37 22 59 20.8
5 20 7 27 9.5
6 ofl. 16 6 22 7.7
Alls 197 86 283 100
Tafla 6 sýnir fjölda fyrri fæðinga hjá
konum, er myndað hafa Rhesus-mótefni,
þegar fyrsta greining fór fram.
Taflan sýnir, að þrjár konur hafa tek-
ið að mynda mótefni án þess að hafa fætt
áður eða látið fóstri. Orsök mótefnamynd-
unar reyndist í þessum tilfellum vera
fyrri blóðgjafir. Verður þessu aíriði gerð
betri skil síðar.
Nítján konur (6,7%) tóku að mynda
mótefni eftir fyrstu fæðingu, en 99
(34,9%) eftir tvær fæðingar. Síðan fara
hlutfallstölur stöðugt lækkandi í töflunni.
Mun það stafa fyrst og fremst af því, að
fáar konur á íslandi hafa hin síðari ár
fætt mörg börn, en meðalfjöldi barna hjá
hverri konu er 2,5 á þessu árabili.
Ástæða er til að vekja athygli á því
sérstaklega, að ein kona tók ekki að
mynda Rhesus-mótefni fyrr en eftir ellefu
meðgöngur og fékk tólfta barn hennar
Rhesus-sjúkdóm, sem þurfti aðgerðar við.
Tafla 6 sýnir ennfremur, að konum með
Rhesus-mótefni hefur fækkað verulega á
síðara athugunar-tímabilinu (1971-1978).
Gætir hér áhrifa Rhesus-varna.