Læknablaðið : fylgirit - 01.02.1980, Blaðsíða 17

15
Barnaspítalann árin 1961 og 1962. Sýnir
þetta, að gott skipulag hefur verið á þess-
um málum á Reykjavíkursvæðinu allt frá
byrjun þessa áratugs. Allar konur með
meiriháttar mótefnamyndun hafa fætt á
Fæðingadeildinni þennan tíma.
Aðeins eitt barn með Rhesus-sjúkdóm
lézt á Barnaspítala Hringsins á þessu ára-
bili. Barnið var þriggja sólarhringa gam-
alt, er það kom til Reykjavíkur utan af
landi, en dó skömmu eftir innlögn á spítal-
ann og áður en náðist að gera hjá því
blóðskipti.
10,2 Börn mæSra með Rhesus-mótefni á
Fæðingadeild Landspítalans
Tafla 11 sýnir að konur með Rhesus-
mótefni fæddu 388 sinnum á Fæðinga-
deild Landspítalans 1961-1978. Tvíbura-
fæðingar voru þrjár, allar á tímabilinu
1961-1970.
Heildarfjöldi barna með Rhesus-sjúk-
dóm var 293 eða tæp 75% (74.9%).
TAFLA 11.
Fjöldi mæSra meö Rhesus-mótefni og fjöldi
hana þeirra meö Rliesus-sjúkdóm á FæÖinga-
deild Landsyítalans 1961—1978.
Ár Mæður með Rhesus-mótefni Börn með Rhesus-sjúkdóm %
1961-1970 231 187 80.9
1971-1978 157 (þar af 3 tvíburar) 106 67.5
Alls 388 293
Tafla 11 leiðir í ljós, að fjórðungur
barna þeirra kvenna, sem myndað hafa
Rhesus-mótefni, hafa ekki fengið Rhesus-
sjúkdóm. Skýringar eru tvær. í fyrsta
lagi hafa sumar þessara kvenna fætt
Rhesus-neikvæð börn. í öðru lagi fá nokk-
ur Rhesus-jákvæð börn ekki sjúkdóminn,
þótt móðirin hafi myndað Rhesus-mótefni.
Kemur þetta fyrir, þegar mótefnamyndun
móðurinnar er á lágu stigi.
Við athugun á þessum tveim tímabilum
kemur í ljós hlutfallsleg fækkun barna
með Rhesus-sjúkdóm á síðara athugunar-
tímabilinu. Er hér um marktækan mun
að ræða (p<0.01). Hið aukna eftirlit, sem
fylgdi í kjölfar Rhesus-varna á vafalaust
stærstan þátt í þessari fækkun.
10.3 Þyngd barna með Rhesus-
sjúkdóm
TAFLA 12.
Þyngd barna meö Rhesus-sjúkdóm á FœÖingar-
deild Landspítalans 1961—1978.
Ár < 2500 gr. S 2500 gr. Alls
1961-1970 17(9.1%) 170 187
1971-1978____16(15.1%)_______90 106
__Alls_33_____________260______293
Könnuð var þyngd allra barna með
Rhesus-sjúkdóm á Fæðingadeild Land-
spítalans 1961-1978.
Tafla 12 sýnir niðurstöður þessarar
könnunar. Af 293 börnum reyndust 33
vera minna en 2500 gr við fæðingu eða
11.3 af hundraði.
Töflunni er skipt í sömu athugunar-
tímabil og áður. Á fyrra tímabilinu (1961-
1970) reyndust 9.1% barnanna vera með
fæðingarþyngd innan við 2500 gr, en
15.1% á síðara tímabilinu. Þessi munur
er þó ekki marktækur vegna lágra talna.
Ástæður fyrir þessum mun má sjá í töflu
9. í þeirri töflu kemur fram, að mun meira
hefur verið um framkallanir fæðinga fyr-
ir tímann á síðara tímabilinu en hinu
fyrra og er ástæðna getið þar.
10.4 Rannsóknir við fœðingu
Áður hefur verið getið rannsókna, sem
gerðar eru hjá Rhesus-neikvæðum konum
á meðgöngutímanum og allt fram að fæð-
ingu. Verður nú getið þeirra rannsókna,
sem gerðar eru við fæðinguna.
Blóð er tekið úr fylgju allra Rhesus-
neikvæðra mæðra. Blóðið er sent til Blóð-
bankans til ,,Coombs“ prófunar. Lýsingu
á þessari rannsókn er að finna í viðauka
með riti þessu.
Jákvætt Coombs-próf gefur til kynna,
að mótefni frá móður hefur borist um
fylgjuna til barnsins á meðgöngutíman-
um, og er barnið því með Rhesus-sjúkdóm.
Neikvætt Coombs-próf útilokar þetta fyr-
irbæri.
Rhesus-sjúkdómur einkennist af niður-
broti rauðra blóðkorna hjá barninu fyrir
áhrif mótefna, sem það hefur fengið frá
móður sinni um fylgjuna. Veldur þetta