Læknablaðið : fylgirit - 01.02.1980, Blaðsíða 33

31
in og 1 dropa af B blóðkornum hægra meg-
in.
Venjulegast hafa menn ekki mótefni
gegn eigin mótefnavökum (antigenum)
(undantekningar eru autoantibody). Af því
leiðir að sá sem er í A blóðflokki hefur
einungis B mótefni í sera og kemur fram
kekkjamyndun gegn blóðkornunum en
ekki A.
B blóð hefur A mótefni í sera og kekkja-
myndun gegn A blóðkornum en ekki B
blóðkornum.
O blóð hefur A og B mótefni í sera og
kekkjamyndun gegn A og B blóðkornum
en ekki O blóðkornum.
AB blóð hefur hvorki Anti-A né anti-B
mótefni í sera og veldur því ekki samloðun
á A eða B blóðkornum.
RHESUS-FLOKKUN
Við Rhesus-flokkun eru notuð anti-sera
frá ORTHO: Anti-D, -C, -E, c, e.
Blóðkornin eru notuð óþvegin fyrir
Rhesus D og c flokkun. Blóðkorn ungbarna
eru þríþvegin í 0,9% saltvatni.
Blóð það sem flokka á er sett á gler, 1
dropi af anti-D serum fyrir glerplötupróf
(slide test) er settur út í, hrært í með tré-
pinna og síðan sett á hitakassann (ef ekki
er til hitakassi þá má hita glerið á ofni
40°C). Glerinu er velt fram og aftur nokkr-
um sinnum. Ef samloðun verður, þá er við-
komandi D-jákvæður, annars D-neikvæður
(minus).
Ef um fyrstu flokkun á viðkomandi er að
ræða, þá er alltaf einn sem flokkar Rhesus-
inn og annar sem les af og ber saman flokk-
unina.
Ef sýni reynist D neikvætt, þá er alltaf
flokkað aftur af öðrum rannsóknarmanni.
Athuga vel að lesa af áður en blóðdropinn
þornar. Ef einhver vafi er, þá skal setja 1
dropa þv.blk. + 1 dr. anti D(Tube test) í
tilraunaglas í hitabað í 1 klst. Ef skimpróf
reynist jákvætt, þá er flokkað í C, E, c, e
og Du í einstaka tilfelli. Það fer þanmg
fram að blóðkornin eru þvegin þrisvar.
Fjögur glös eru merkt C, E, e og Du, en c
er flokkað beint á gleri. í glös merkt C, E,
og e er settur 1 dropi af blóðkornum (ca.
5% upplausn) og dropi af tilsvarandi mót-
efni (anti-C, E, e). Eins er farið að með
glas merkt Du en notað 2 dropar af blóð-
kornum og 2 af anti-D serum. Fyrir litla
c er notaður 1 dropi af blóðkornum og anti-
c á gleri (slide).
Öll glösin eru sett í 37° heitt vatnsbað í
1 klst. C, E og e glösin eru spunnin í 15
sek. við 1000 sn./mín. og skoðuð. Du glasið
er þríþvegið og síðan settir 2 dropar af
anti-human globulíni (Coombs) út í —
spunnið í 15 sek. og skoðað. Samloðun
(agglutination) merkir að blóðkornin séu
Du.
Til að tryggja rétta blóðflokkun og ein-
staklingsauðkenni óskar Blóðbankinn eftir,
að allar barnshafandi konur séu endur-
flokkaðar. Byrjað var að vinna að því 1.
apríl 1976.
Ekkert er rannsakað frekar viðvíkjandi
Kell og Duffy blóðflokkakerfum eða öðr-
um Rhesus-blóðflokkaafbrigðum eins og Cw
nema um mótefni sé að ræða en þá eru
greiningarfrumur notaðar (Panelfrumur)
og jafnframt er gerð ítarleg niðurflokkun
á sama tíma.
SKIMPRÓF (screen test)
Við skimprófið eru notaðar tvær aðal-
aðferðir með tilliti til ólíkra mótefnagerða:
1. Sera í saltvatnsblöndu er prófað móti
þekktum blóðkornum í leit að mótefnum
sem svara í saltvatni og eyða r. blk.
Mótefni af Ig M gerð valda samloðun i
saltvatnsupplausn.
2. í óþekkt sera er blandað 22% nauta-
albúmini og upplausn (5%) af þekkt-
um blóðkornum blandað út í. Látið
standa við 37°C í 60 mín. Frumurnar
eru síðan þríþvegnar og fluttar í AHG-
reagent (Coombs). Mótefni af Ig G
finnast með nauta-albúmini og Coombs-
prófi. Nauta-albúmen (22%) lækkar
yfirborðsspennu rauðra blóðkorna,
þrengir bil milli þeirra og eykur til-
hneigingu til samloðunar. Anti-human
globulin (Coombs) tengir saman rauð
blóðkorn sem þakin eru með mótefni
(IgG).
Heilblóð ca 10 ml. óskast sent til athug-
unar skimprófa (screen test).
Meðferð blóðs er sem fyrr segir um blóð-
flokkanir. Serum er notað til mótefna-
greiningar og mælinga.