Kjarninn - 31.10.2013, Blaðsíða 64

04/04 kjarninn Vísindi
úkraínskir stjörnufræðingar höfðu fundið snemma í sama
mánuði. Það hafði komist næst jörðinni um miðjan septem-
ber, þá í 6,7 milljón km fjarlægð (rúmlega sautjánföld fjar-
lægðin milli jarðar og tunglsins), en útreikningar sýndu að
það kæmist hættulega nálægt jörðinni árið 2032.
Þótt líkur á árekstri væru aðeins 0,01% voru þær nógu
miklar til að menn tækju þessa ógn alvarlega, enda er smá-
stirnið nokkuð stórt, um 400 metrar á breidd. Búast má við
að líkurnar minnki þegar betri gögn fást af ferðalagi smá-
stirnisins um sólina.
Áhrif áreksturs smástirnis við jörðina
Áhrifin velta á ýmsum þáttum, svo sem innfallshorni og
hraða smástirnisins og hvort það er úr bergi eða járni.
Lofthjúpurinn er nefnilega meiri hindrun fyrir bergsteina en
járnsteina. Einnig skiptir máli hvort árekstur verður á sjó eða
landi.
Á vefsíðunni Impact Effects má reikna út áhrif árekstra
smástirna af ýmsum stærðum og gerðum við jörðina.
Segjum sem svo að 2013 TV135 sé svipaðrar gerðar og
smástirnið sem sprakk yfir Tsjeljabinsk – að það komi inn í
lofthjúpinn með svipuðum hraða (20 km/s), frá svipuðu horni
(um 20 gráður) og rækist á miðhálendi Íslands.
Smástirnið félli á jörðina á um 61.200 km hraða á klukku-
stund (þúsund sinnum hraðar en ökuhraði bíls). Til yrði 5
km breiður og 500 metra djúpur gígur. Íbúar á öllu landinu
fyndu hitann frá árekstrinum í um mínútu á eftir, á sama
tíma og jarðskjálfti upp á 7 á Richter-kvarða skæki landið.
Þremur mínútum eftir áreksturinn fengjum við yfir okkur
ryk og stöku stærri bergbrot. Tíu mínútum síðar næði öflug
höggbylgjan til okkar. Árekstur af þessari stærðargráðu
verður á rúmlega milljón ára fresti á jörðinni.
smelltu til að horfa á
myndskeið af Tsjeljabinsk-
smástirnahrapinu