Kjarninn - 19.12.2013, Blaðsíða 36

07/07 kjarninn HEiLBRiGðiSMÁL
úr mörgum fyrri rannsóknum og komust að þeirri niður-
stöðu að hreyfing skilaði í mörgum tilfellum sambærilegum
árangri og lyfjameðferð gegn hjarta- og æðasjúkdómum og
sem forvörn gegn áunninni sykursýki. Frábær rökstuðningur
fyrir forvörnum með hreyfingu.
Í þriðja sæti eru innlagnir vegna geðraskana. Í fyrri
greinum kom einnig fram að áfengis- og vímuefnanotkun
væru aðalorsakir ára lifað með örorku – sömuleiðis tilvalið til
forvarnastarfs.
Í nýlegri grein í Læknablaðinu eftir Vilmund Guðnason og
Karl Andersen kemur fram að 70-80% kostnaðar í heilbrigðis-
kerfinu komi til vegna lífsstílssjúkdóma meðan aðeins 1,6%
útgjaldanna renni til forvarna, en útgjöld til forvarna nema
að meðaltali 3% í Evrópu. Sé miðað við heildarútgjöld á fjár-
lögum og tölur Hagstofu um forvarnir er þetta hlutfall enn
lægra, eða 0,8%. Í heild eyðum við undir meðaltali OECD í
heilbrigðisþjónustu, eða 9% af vergri landsframleiðslu. Afar
fá lönd sem við alla jafna kjósum að bera okkur saman við
eyða minna í málaflokkinn.
Það er sama hvernig litið er á málið: Eina leiðin til að
koma í veg fyrir nýliðun í dýrari úrræði í heilbrigðiskerfinu,
örorku og ótímabæran dauða er að vinna ötullega í for-
vörnum á neðri stigum. Við höfum líklega náð nálægt þeim
hámarksárangri sem unnt er að ná með viðbragðsdrifinni
nálgun – að bregðast við vanda. Til að ná lengra þurfum við
að vinna með forvirkum hætti – að koma í veg fyrir vandann.