Kjarninn - 08.05.2014, Blaðsíða 29

23/25 greining
vegna þess að árið 2003 var heimilað að lántakendur gætu
valið að borga ekkert af höfuðstól lána sinna í allt að tíu ár.
Þetta verður ekki heimilt í „íslensk-danska kerfinu“.
Sameining bótakerfanna í eitt er líka góð hugmynd.
Þannig sitja allir þeir sem þurfa á opinberum styrk til að
greiða af húsnæðiskostnaði sínum við sama borð og þeir sem
þurfa mest á því að halda fá hæstu styrkina.
Svo er auðvitað frábært að ríkisábyrgð á skuldabréfum til
fjármögnunar húsnæðislánum verði afnumin. Þá þurfa skatt-
greiðendur aldrei aftur að greiða reikninginn þegar illa fer.
Það sem hræðir
Sú leið sem á að fara við að loka Íbúðalánasjóði, og það kerfi
sem á að taka upp í staðinn, hræðir hins vegar. Í fyrsta lagi
er hálf fjarstæðukennt að „banna“ verðtryggð lán. Á sumum
svæðum, til dæmis miðsvæðis í Reykjavík, er húsnæðisverð
verðtryggt. Þeir sem kaupa eignir á slíkum svæðum eru ekki
að gera sér neinn óleik með því að taka verðtryggð lán. Auk
þess er ljóst að verðtryggð lán leiða til lægri greiðslubyrði.
Það að fjarlægja þau sem möguleika úr húsnæðislánabúðar-
borðinu mun útiloka ansi marga tekjuhópa frá því að geta
keypt sér húsnæði sem annars gætu það.
Í öðru lagi er dálítið erfitt að skilja hvernig eigi að vinda
ofan af Íbúðalánasjóði en á sama tíma eigi að skapa betri kjör
á óverðtryggðum húsnæðislánum. Í tillögunum er talað um
að skipta Íbúðalánasjóði upp í tvennt. Annars vegar verði
sá hluti eignasafns hans sem er uppgreiðanlegur, u.m.þ.
30 milljarðar króna, látinn mynda grunn að nýju opinberu
húsnæðislánafélagi. Restin verði látin „renna út“.
Þetta eru andstæð markmið. Ef markmiðið um betri lána-
kjör heppnast mun stór hluti þeirra sem eru með verðtryggð
lán borga upp lánin sín og taka nýju lánin. Þar sem eignir
sjóðsins eru bundnar við óuppgreiðanleg verðtryggð skulda-
bréf (markaðsvirði þeirra í dag er rúmlega 900 milljarðar
króna) til allt að 30 ára er ljóst að þær gætu ekki þjónustað
þessar skuldir ef á skylli flótti frá Íbúðalánasjóði. Þá þyrfti
ríkið að brúa bilið, sem myndi í besta falli hlaupa á tugum