Hagtíðindi - 01.03.1958, Blaðsíða 12

40
QAGTÍÐINDI
1958
jan. og febr. 1950 eru fundnar með því að setja vísitölur þeirra mánaða með gamla
laginu í lilutfalli við vísitölu 382 hinn 1. marz 1950.
í desemberblaði Hagtíðinda 1951 er útreikningur ásamt greinargerð um fram-
færsluvísitöluna 1950 og 1951, með janúar—marz 1939 = 100, og vísast til þess.
í marzblaðinu 1950 er gerð grein fyrir breytingu þeirri á vísitöluútreikningnum,
sem gengisskráningarlögin kváðu á um, og í desemberblaðinu 1950 er yfirlit um
vísitölu framfærslukostnaðar 1939—1950.
Greiðsla verðlagsuppbótar á laun.
Samkvæmt gengislækkunarlögum nr. 10 4. apríl 1939 skyldi greiða verðlags-
uppbót á laun eftir ákveðnum reglum, en til þess kom ekki á árinu 1939, þar sem
ekki varð um að ræða þá 5% hækkun verðlags, miðað við janúar—marz 1939, er
þurfti að eiga sér stað til þess að verðlagsuppbót yrði greidd. Frá ársbyrjun 1940
var greidd verðlagsuppbót eftir ákvæðum laga nr. 2/1940, þar sem ákveðnar voru
rýmri bætur samkvæmt vísitölu fyrir verðhækkanir, lieldur en átti að greiða eftir
upphaflegum ákvæðum gengislækkunarlaganna. Með samningum vinnuveitenda
og stéttarfélaga um og eftir áramót 1940—41 var ákveðið, að frá ársbyrjun 1941
skyldi greidd full verðlagsuppbót mánaðarlega samkvæmt vísitölu framfærslukostn-
aðar. Lög nr. 8/1941 kváðu svo á, að ríkisstarfsmenn skyldu frá ársbyrjun 1941
fá greidda fulla verðlagsuppbót samkvæmt frainfærsluvísitölu, en þó aðeins á allt
að 650 kr. grunnlaun á mánuði. Á mánaðarlaun þar fram yfir skyldi engin verðlags-
uppbót greidd. Það skal tckið fram, að aðrir opinberir starfsmenn munu þá þegar
hafa fengið greidda verðlagsuppbót eftir sömu reglum og giltu fyrir ríkisstarfsmenn,
og svo mun hafa verið ávallt síðan. — Ríkisstarfsmenn fengu launabætur á árinu
1942, en ákvæðið um takmörkun verðlagsuppbótar við 650 kr. mánaðarlaun hélzt
í gildi þar til launalög nr. 60/1945 komu til framkvæmda 1. apríl 1945. Samkvæmt
þeim skyldi greiða fulla verðlagsuppbót á öll laun ríkisstafrsmanna mánaðarlega
eftir vísitölu framfærslukostnaðar. Þar með var svo komið, að greidd var full verð-
lagsuppbót samkvæmt framfærsluvísitölu á öll laun, og stóð svo til ársloka 1947.
Með lögum nr. 128/1947, um dýrtíðarráðstafanir, var greiðsla verðlagsuppbótar frá
ársbyrjun 1948 takmörkuð við 300 vísitölustig, og lækkaði verðlagsuppbótin sam-
kvæmt því úr 228% í desember 1947 í 200% í janúar 1948. Þessi regla var í gildi,
þar til ákvæði gengisskráningarlaga, nr. 22/1950, komu í hennar stað. Verðlags-
uppbót samkvæmt gengisskráningarlögunum var fyrst greidd fyrir maímánuð 1950.
Eftirfarandi yfirlit sýnir vísitölur þœr (rnarz 1950 = 100), sem kaup hefur verið
greitt eftir síðan 1950. Þess er að gæta, að á tímabilinu júní 1951—apríl 1955 (júní
1951—desemberloka 1955 hjá opinberum starfsmönnum) var um að ræða mis-
munandi háa verðlagsuppbót cftir launahæð, og að í yfirlitinu er miðað við hœstu
kaupgreiðsluvísitölu, sem í gildi var í mánuði hverjum á þessu tímabili, þ. e. þá vísi-
tölu, sem gilti við ákvörðun verðlagsuppbótar á almennt Dagsbrúnarkaup og kaup
þar undir. — Rétt er að geta þess, að vísitölur þær, er hér fara á eftir, má umreikna
til grunns jan.—marz 1939 með því að þrefalda þær.
Mónuöir 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958
I .................... (100) 123 144 158 158 159 171 178 183
II ................... (100) 123 144 158 158 159 171 178 183
III .................... 100 123 148 157 158 161 173 178 183
IV .................... 100 123 148 157 158 161 173 178 183
V ..................... 105 123 148 157 158 161 173 178 183
VI .................... 105 132 150 157 158 161 178 182
VII ................... 112 132 150 157 158 161 178 182