Hagtíðindi - 01.02.1984, Page 15

1984
39
AÐILAR f FYRIRTÆKJASKRÁ HAGSTOFUNNAR EFTIR ATVINNU-
GREINUM OG REKSTRARAÐILD, MIÐAÐ VIÐ MARS 1983.
f fyrirtaekjaskrá Hagstofunnar, sem komið var á fót með lögum nr. 62/1969,ereftirfeiandiskráð
um hvern aðila f henni: 1) 8 stafa auðkennisnúmer (nafnnúmer). 2] Heiti aðila. 3)Starfsemihans,
á maeltu máli. 4) Póstfang og tilheyrandi póstnúmer, svo og póstholf (ef um ])að er að ræða) ásamt
póstnúmeri. 5) 8 stafa þjoðskrárnúmer eiganda einstaklingsfyrirtaekis með skráðu heiti.ef um það er
að ræða. 6) 4ra stafa takntala sveitarfélags starfsstaðar fyrirtækis. 7) 4ra stafa tákntala umdæmis,
þar sem aðili á lögheimili samkvæmt firmaskrá eða félagaskrá. 8) 3ja stafa tákntala þeirrar at-
vinnugreinar, sem starfsemi (miðað er við aðalstarfsemi) fyrirtækis flokkast til. 9) Eins stafs tákn-
tala rekstraraðildar.
Fyrirtækjaskrá tekur ekki til einstaklinga, sem reka atvinnu í eigin nafni, enda eru þeir á skatt-
skrám og öðrum opinberum skrám auðkenndir með nafnnúmeri sfnu í þjóðskrá.Afþessumsökum eru
t. d. f fyrirtækjaskm mjög fáir aðilar, sem stunda búrekstur.f henni eiga hins vegar að vera allir,
sem vegna þarfa stjórnsyslu verða að hafa sérstakt númer til auðkenningar, hliðstætt þvf.aðaHireii-
staklingar 12 ára og eldri eru með auðkennisnúmer f þjóðskrá. Hér er um að ræða öll einstaklings-
fyrirtæKi með heiti skráðu f firmaskrá, enn fremur hvers konar félög sem reka atvinnu og eru með
sícráð heiti f félagaskrá, svo og aðrir aðilar, sem þörf er á að auðkenna með núrneri. Svoer aug-
ljóslega um hvers konar stofnanir og embætti.Sama gildir um félagssamtök, ef þau hafa fjárhagsleg
umsvif, svo sem útgjöld til launa, eiga fasteign eða eru t. d.meðmeira eða minna regluleg greiðslu-
viðskipti við opinbera aáila. Fái t.d, fámennt leikfélag fjárstyrk úr ríhissjóði f eitt skipti, er þvf
gefið númer f fyrirtækjaskrá.
Það leiðir af eðU málsins, að fyrirtækj askrá er e kki skrá yfir starfandi fyrirtæki — f
henni eru aðilar vegna auðkennisnumersins, og þeir eru í skránni meðan þörf er fyrir það.Af þessu
leiðir að f fyrirtækjaskrá eru margir aðilar, sem hætt hafa starfsemi, svo og aðrir, sem hafalátið
skrá sigffirmaskrá eða félagaskrá.og fengið auðkennisnúmer ffyrirtækjaskrá.en aldrei hafið starfsemi.
Aðili.sem hefurhættrekstri.verður að haldast ffyrirtækjaskrá — jafnvel árum saman — meðanhann á ó-
uppgerðviðskipti viðskattyfirvöld.Gjaldheimtuna íReykjavfke& hliðstæða innheimtuaðila.eði gjald-
þrotameðferð er ekki lokíð.f mörgum tilvikum leiðirjDetta til þess, að aðili er látinn haldast askrá,
þótt hann hafi verið afskráður eða afmáður f firmaskra eða félagaskrá. Oft er þess gerið f texta við
heiti hlutaðeiganda f fyrirtækjaskrá, að hann hafi hætt starfsemi, og kemur þar þá talan 000 f stað
atvinnugreinartákns. Svo er þo aðeins þegar Hagstofan hefur fengið vitneskju um, að aðilihafi hætt
starfsemi. Hér kemur það og til, að talsvert er um það f sumum atvinnugreinum, aðfyrirtæki séu
með óstöðugan rekstur. Starfsemi getur legið niðri mánuðum og jafnvel arum saman, sfðanhafist á
ný, og svo aftur lagst f dvala. Þetta eru oft aðilar, sem reka atvinnu sem aukastarf.Hagstofanhefur
um langt skeið að miklu leyti séð um framfærslu framteljendaskrár söluskatts fyrir skattyfirvöld.
Hafa mottekin gögn til breytinga á henni komið í góðar þarfir til að feila úr fyrirtækjaskrá aðila,
sem eru hættir starfsemi, eða ril að skrá hjá þeim aður nefnda tölu 000 f stað atvinnugreinartákns.
Af þessum sökum er f fyrirtækjaskrá tiltölulega lftið afstarfsemislausum aðilum f söluskattskyldum
atvinnugreinum;
ftöflunnihér á eftir er sýnd tala aðila f fyrirtækjaskrá f hverri atvinnugreinsamkvæmt atvinnu-
vegaflokkun Hagstofunnar, með skiptingu á tegundir rekstraraðildar. f fyrirtækjaskrá erhveraðili
(lögaðili) yfirleitt með eitt auðkennisnumer og þvf talinn þar aðeins einu sinni. Deildir og aðrar
rekstrareiningar innan fyrirtækis eru sjaldnast með eigið auðkennisnúmer, nema Hagstofan hafi af
gildum ástæðum orðið við beiðni hlutaðeiganda um aukaúthlutun núm_ers eða númera. Þetta er Étftt.
Samkvæmt eftirfarandi töflu var heilaartala aðila í fyrirtækjaskrá 16473 f mars 1983,þar af 1981
ekki starfandi fyrirtæki, sjá aftast f töflunni, þar sem sýnd er skipting þeirra eftirrekstraraðild. En
eins og áður segir fær Hagstofan oft ekki vitneskju um fyrirtæki, sem hafa hætt starfsemi eðaaldrei
hafið nana, og er þvf talan 1981 of lágjog munar þar sennilega talsverðu. Þetta rýrirverulega upp-
lýsingargildi töflunnar hér á eftir, en hún er einnig ófullkomm að þvf leyti, að f henni eru einýjrðj
ungu ópersónulegir aðilar. Þó þykir rétt að birta hana^ því að auk_nokkurs fróðleiksgildisfelur hún f
sér dálitla kynningu á fyrirtækjaskrá, sem hefur ekkýáður kornið f Hagtfðindum.Tilnánari upplýs-
ingar er vfsað til ritsins "Skrá yfir aðila, sem hafa sérstakt auðkennisnúmer f fyrirtækjaskrá Hag-
stofunnar". Kom það sfðast út í október 1983. f þvf eru allir aðilar f fyrirtækjaskrámiðaðviðmiðj-
an október 1983, með öllu sem skráð er um þá, auk þess semþareru ymsar upplýsingar um tilhög-
un og sjtarfrækslu fyrirtækjaskrár.
Hér fer á eftir lykill að tákntölum reikstaraðildar. Hún er, eins og áður segir, tilgreind með
einni tákntölu, frá 0 til 9, aukmerkjanna* og íW:. Þessi tákn mynda dalkafyrirsagnir töflunnar.
0 Fyrirtæki rekin af dánarbúi.
1 Einstaklingsfyrirtæki.Enn fremur fyrirtæki rekin af einstaklingi með þátttöku eins eða fleiri ’feam-
lagsmanna" (sem bera ábyrgð á skuldbindingum fyrirtækisins með tiltekinni fjárhæð).
2 Sameignarfélög. Enn fremur fyrirtæki rekin af sameignarfélagi með þátttöku eins eða fleiri að-
ila, sem bera abyrgð á skuldbindingum fyrirtækisins með tiltekinni fjárhæð (samlagsfélög). —
Sameignarfélög, sem opinberir aðilar eða samvinnusamtök eiga meiri hluta í, fá ekki þessa
tákntöm.
3 Hlutafélög.þóekki félög, sem opinberir aðilar eða samvinnusamtök eigameiri hlutahlutabréfa (.