Alþýðublaðið - 12.04.1924, Blaðsíða 2

5

Mikili munur.
Það var avo sem tll vonar
eftir 511u hátternl atvinnurek-
enda hér i bæ undanf&rið, að þá
myndi bresta sanngirnl til þess
að taka skyns&mlega í kaup-
hækkunarkröfur verkamanna.
Framferði þeirra og undirtektir
undlr sjálfsagðar krðfur varka-
manna verða þess vegna ongum
vonbrigði. Þeir hafa ekkl hingað
til getað hafið sig yfir hags-
muni sína og lltið skynsamlega á
mál, er snertu þá, og þá vitan-
lega ekki heidur núna.
Hins vegar einkennir það
hugsun verkamanna nú sem áð-
ur, að þelr líta ekki eingöngu á
sinn hag, heldur einnig viðskiíta-
manna sinna, sem kaupa af þeim
vinnuna. Þó að hagur þeirra
sjáifra sé ákaflega þröngur og
fari síversnandi, þá einblína þeir
ekki á það og miða ekki kröfur
sínár eingöngu við það. Þeir
líta elnnig á hag hinna og fara
svo sanngjarnlega f kröfurnar,
sem frekast er unt eftir ástæðum,
og þó að atvinnurekendur for-
smái sanngjörn boð þeirra, láta
þeir það ekki trufla síg, heldur
halda áfram að sýna ítrustu
sanngirni.
Það er því mikiil munur á
hegðun atvinnurekenda og verka-
manna í kaupgjaldsmáiinu nd
éins og undanfarið.
Munurinn kemur ©nn betnr í
Ijós, þegar þess er gætt, að
réttnrinn er einnig miklu meirl
á hlið verkamanna. Það liggur
beint við, að verkamenn eiga
einlr vinnu sína, og að þeir hafa
því elnir rétt ti! að ákveða verð
á henni, hæð kanpgjaidsins.
Enginn neitar því, að kaup-
maður hafi rétt tii að ákveða
einn verð á vorum sínum. Hann
spyr ekki viðskiftamsnnina, hvaða
verð þelr vilji failast á að sé á
vörunni. Ef þeir þurfa hennar,
verða þeir að sætta sig við verðið.
Et þeir vilja það ekki, fá þeir
ekki vöruna. Og þess eru dæmi
um kaupmenn, að þsir hafa gert
samtök um að fyrirbyggja, að
vara fengist með öðru verði en
þelr vildu vera láta — þrátt
fyrlr allar kennlngar um j>frjáha
síamkeppnU. En það ksmur tekkl
Tilbúinn áburður:
Chile-saltpétar, Saperfosfnt kemur til okkar seinni
hluta þessa máuaðar; einnig sáðhafrar.
Gerið pantanir sem fyrst. — Verðið verður hvergi lægra.
Mjðlknrfélag Reykjavíknr.
Stór-sparnaður.
Hjá kaupmonnum fæst nú k&ffi, blandað saman við export, frá
Kaffibrensiu Reykjavíkur. Geta mann keypt á könnuna fyrir nokkra
aura í senn. Kaífi þetta reynist ágætlega og er drýgra en annað
kaífi. Það er blandað eftir reglum sérfræðinga og þar með fengin
trygglng fyrir því, að það reynist vel. Kaffi þetta er ódýrara hlut-
fallslega ®n annað kaifi. — Biðjið því kauputenn yðar eingðngu
uín þetta kaffi!
■
L a n d b fi n a ð a r v é 1 a r
höfum við fyrirliggjandi: Pióga, herfi, forardælur o. fl.
Verðið er mun lægra ei:t núverandl verksmiðjuverð.
Vélarnar etu til sýais hér á staðaum,
MiélkorfÉlag Rejkjavíkor.
að eins eða þegja og þumbast,
en að baki geyma þeir hngsun
nm að beita valdi eigna og að-
stöðu, ef þeir koma ekkl sínu
fram.
Það er beit/ að það er f
ráun og veru ekki aonað en
að slá af rétti sínum hjá verka-
mönnum, er þeir bjóða atvinnu-
rekendnm að taka þátt í ákvörð-
un kaupgjaídsins Það er að gefa
þeim kost á kjarakaupum á
vinnunni. Þegar því er hafnað,
þá hafa verkamenn íullan rétt á
að ákveða kauplð einlr oar gera
ráðatafanir til, að þeirri ákvörð
un sé framfylgt með þ^í að
neitá að vinna, ef ekki ©r goldið
það kaup, sem þeir hafa ákveðið.
Af þessum hugleiðingutn er
það ljóst, að verkamenu hafa í
kauphækkunarmáli sínu hinu síð-
asta komið fram með hinni mestu
sanngirni og prúðmensku, hvergi
farið iengra en þeir höfðufullan
rétt tií og engt ar hefndar leitað,
þótt sanngjörnum boðum þeltra
fyrir að jafnaði, að þeir færi
nein rök fyrir verðiagi sínu,
enda er þess yfirleitt ekkl krafist.
Alveg eins gætu verkamenn
farið að. Þeir hafa fullan rétt
til þess að segja einir til, hvert
verð skuli greitt fyrir vinnuna.
Hlnoa er þá að ganga að eða
frá. Verkamenn geta líka h'aft
samtök um vinntíverðið og eru
yfirleitt komnir á það þroska-
stig að gera þ;ð. Þá verða
vinnukaupecdur að kaupa vinn-
una því verði, sem upp er sett,
eða fá hana ekki ella. Þrátt
fyrlr þenna rétt sinn gefa verka-
menn vinnukaupendum kost á
að tska þátt í ákvörðun vinnu-
verðsins, kaupgjaldsins, og bjóð-
ast til að færa giid rök fyrir
hverju smáatriði, færa fullar
sönnur á réttmæti kauphæðar
innar sem krafist er, viðhafa
vísindalegar aðferðir um útreikn-
ing hennar og taka tll greina
allar mótbárur. Samt neita hinir,
færa engln rök framj — neita