Baldur - 24.02.1945, Qupperneq 3
B A L D U R
19
B A L D U R (Vikublað)
Árgangur kostar 10 krónur
Gjalddagi 1. júlí
Ritstjóri og ábyrgðarm.:
Halldór Ólafsson
Ritstjórn og afgreiðsla:
Odda, ísafirði,
Pósthólf 124
Rafveitan.
Bæjarbúar hafa nú fengið
hina venjulegu miðsvetrartil-
kynningu rafveitustjórnar. —
Fyrst um sinn er lokað fyrir
rafmagn l'rá kl. 12 að kvöldi til
7 að morgni og húast má við að
fyrirvaralaust verði straumur
tekinn af frá kl. 12,45 e. h. og
fram að ljósatíma.
Þá hefur rafmagn fyrir
nokkru síðan verið tekið af
ishúsunum og bakaríunum,
þvottalaugin getur ekki starf-
að vegna rafmagnsskorts og
annar iðnaður er stöðvaður að
mestu eða öllu leyti.
Þessi ráðstöfun er gerð
vegna vatnsskorts, og er
kannske ekkert hægt að segja
við henni úr því sem komið er.
En í sambandi við svona til-
kynningu, sem að vísu er eng-
in nýlunda hér, hljóta menn
að spyrja:
Hver er framkvæmdarstjóri
Rafveitunnar, sem ber ábyrgð
á rekstri hennar og svarar til
saka um það, sem aflaga fer?
Hvar er reglugerð hennar, eða
hefur hún aldrei verið sett?
Hvernig stendur á þeim mis-
skilningi, að Rafveila lsafjarð-
ar fær ekki upptöku í sam-
band íslenzkra rafveita? Er
það vegna þess, að hún hefur
hvorki framkvæmdarstjóra né
reglugerð? Hvernig hefur eft-
irlitið verið og hvernig liður
innheimtunni?
Er það satt að einstaka menn
skuldi þúsundir króna i raf-
magni, og ef svo er, hvérs-
vegna eru þessar skuldir ekki
innheimtar? Hverjum er verið
að hlifa?
Þessar og fleiri spurningar
hljóta að koma fram, þegar
Rafveitan ber á góma.
Það er að vísu öllum kunn-
ugt, að það er raunverulega
enginn, sem ber ábýrgð á dag-
legum rekstri þess fyrirtækis.
Reglugerð fyrir það er heldur
ekki til. Hinum spurningunum
verður ekki svarað hér. En
má ekki búast við, að eitthvað
fari afhendis, þar sem enginn
fer með ábyrgðarstjórn?
Baldri er kunnugt um, að
tillaga mun koma eða er þegar
komin fram um það, að ráðinn
verði framkvæmdarstjóri fyr-
ir Rafveituna og henni sett
reglugerð.
Ærtlar meirihluti bæjarstjórn-
ar að samþykkja þá tillögu og
uppfylla þannig þær kröfur,
sem verður að gera til slíkra
fyrirtækj a ?
Eða verður þessi tillaga
felld og allt látið danka eins
og nú er? Reynslan sker úr.
Nazisminn skýtur upp
höfðinu.
Framhald af 2. síðu.
Ég veit ekki hvað eigendur
verkamannabústaðanna segðu
ef stjórn húsanna tæki svo
þúsundum skipti og gæfi það
í sjóði, sem þeim væri alveg
óviðkomandi, það er þetta. sem
ég vítti harðlega á fundinum.
Er ég hafði rætt reikning-
ana skar formaður með vald-
boði ræðutíma niður í 5 mínút-
uivog litlu siðar var umræðum
frestað. Það mun vera eins-
dæmi í sögu verkalýðshreyf-
ingarinnar að reikningar
þeirra séu afgreiddir á þennan
hátt.
Þá var gengið til stjórnar-
kosningar. Formaður sagðist
þá verða að fá dagskránni
breytt þannig, að lagabreyting-
ar yrðu teknar á undan stjórn-
arkosningu, og fékk hann það
samþ., þrátt fyrir andmæli
mín og annara fundarmanna.
Formaður flutti þá og fékk
samþykkta tillögu er fól í sér
algerða breytingu á kosninga-
lögum félagsins. 1 stað þess að
kjósa í hvert stjórnarsæti i
einu, eins og verið hefur,
skildi nú fara fram listakosn-
ing og þurfti þá ekki að skrifa
nema bókstafina A eða B.
Kennarinn hefur sjálfsagt
lært það af reynslu sinni sem
barnafræðari, að hætt er við
að fólk gleymi stöfunum séu
þeir of margir, t. d. heil
mannanöfn.
A næsta funai íyrir aðal-
fund var kosin þriggja manna
uppástungunefnd, eins og
venja hefur verið.
Þýzkir geðsmunir.
Niðurlag.
Að meðaltali var um 70 prósent
af þessum kærum, sem ekkert
mark var takandi á.
En það, sem var sérstaklega
einkennandi, var að hin 30
prósentin voru kærur, sem ná-
kvæmlega mátti fara eftir.
Menn, sem voru kærðir fyr-
ir undirbúning flóltatilraima,
voru raunverulega með flótta-
tilraunir í huga, og var komið
í veg fyrir það með aðstoð
þeirra eigin nazistisku trú-
bræðra.
I einu tilfelli hafði þýzkur
liðsforingi, meðlimur Nazista-
flokksins, náð góðum árangri
við að falsa skril't yfirmanns
fangabúðanna — og hafði fals-
að útgönguvegabréf, sem varð-
mennirnir hefðu í flestum til-
fellum tekið trúanlegt. En af
því að hann hafði sést nota
blek og penna á þeim tíma,
sem ekki var „eðlilegt“ að
nota blek og penna, var hann
kærður af öðrum liðsforingja
— lautinant, sem einnig var
meðlimur Nazistaflokksins.
Álika tilfelli endurtóku sig
dag eftir dag. Hér í fangabúð-
Nefndin varð ekki sammála
og skilaði tveimur álitum, það
eru nefndarálitin, sem Hanni-
bal kallar lista. Það komu eng-
ir listar fram og var þess ekki
heldur að vænta, þar sem ekki
var búist við að kosningarlög-
unum yrði breytt á aðalfundi,
og því síður að þau yrðu látin
koma til framkvæmda strax á
fundinum eins og raun varð á,
enda er það skýlaust brot á 7.
gr. Alþýðusambandslaganna,
en hún hljóðar svo:
„Umsókn stéttarfélags um upp-
töku i sambandiö skul fylgja afrit
af lögum félagsins, og er félagi,
sem fengiö hefur upptöku í sam-
bandiö, óheimilt að láta breyting-
ar á lögum sínum koma til fram-
kvæmda fyr en stjórn Aljiýöusam-
bandsins hefur staöfest þær“.
Þegar kosningu var lokið
eftir hinum nýju lögum Jóns,
komu lagabreytingar aftur á
dagskrá á fundinum, og vona
ég að mönnum skiljist nú á-
stæðan fyrir því að flýta þurfti
tillögu Jóns um breytingu á
kosningalögunum.
Kom nú fram tillaga frá
stjórninni um að hækka árs-
gjöld félagsmanna úr 25 kr. i
40 kr. Tillagan var meðal ann-
ars byggð á því, að Marías
Þorvaldsson hélt því fram að
skatturinn hefði verið hækkað-
ur á síðasta sambandsþingi, en
það er alls ckki rétt hjá Mar-
íasi, enda fór hann undan í
flæmingi, er honum hafði ver-
ið á það bent, að hann færi
ekki með sannleika, hann
sneri þá ræðu sinni að mér og
tuggði upp sömu þvæluna og
skýrt er frá að framan, var
hann þá beðin að hætta slík-
um þvættingi, að öðrum kosti
gengju allir af fundi, þakkaði
unum haí'a Amerikanar og
Englendingar fengið fyrstu
hugmyndina um þýzkt sálar-
líf, eins og það hefur þróast
eftir margra ára skipulagða
kyrkingu.
1 nágrenni Aachen var einn-
ig rannsakað hvernig áhrif
áróður bandamanna — með út-
varpi og dreifiblöðum á þýzku
— hafði á ))ýzku hermennina.
Þúsundum af þýzkum föng-
um var vísað inn í stóran sal,
þar sem þeir fengu pappír og
ritföng, og voru beðnir að láta
í ljós álit sitt um ákveðin
dreifiblöð, sem Bandamenn
höfðu nýlega kastað úr flug-
vélum yfir stöðvar, þar sem
þj'zkur her var.
El' þúsund manns af hvaða
þjóðerni sem er, hefði verið
fengin álíka verkefni í hendur,
má ganga frá því sem vísu að
a. m. k. 98% myndu hafa svar-
að villandi, til að hjálpa ekki
fjandmönnunum, heldur villa
þeim sýn.
En þannig er það ekki með
Þj óðverjana!
95% af þeim skrifuðu um
verkefnið, sem þeim var feng-
ið i hendur, eins nákvæmlega
og rétt og þeim var mögulegt.
þá 'Marías góða áhegrn og
settist.
Bjarni Guðnason sagði að
menn ættu eklci að fárast út
al' því, þó að gjöldin hækkuðu,
þau yrðu innheimt hjá út-
gerðarmönnum og finndu
menn j)á ekkert fyrir hækkun-
inni!!!
Ég var á móti því að gjöld-
in hækkuðu meir en um 5 kr.
og færði þau rök fyrir skoðun
minni, að þar sem uppK’st var
á fundinum að styrktarsjóður
er sæmilega stæður, mundi
ekki koma til, að hagur hans
batnaði við hækkun gjald-
anna, þar sem ekki er ætlast
til að tillag til hans hækki við
það.
Ég áleit að ekki kæmi til
mála að gjöldin hækkuðu ein-
ungis til þess að hægt yrði að
starfrækja skrifstofu; varð þá
formaður vondur og sagði með
þjósti miklum, að ekki yrði
tekið eyrisvirði af félagsgjöld-
unum til skrifstofuhalds, það
mundi koma tillag til hennar
frá Alþýðuhúsinu, eins og að
undanförnu. Aðspurður hvort
Alþýðuhúsið hefði lofað fram-
lagi til margra ára, svaraði
Jón að svo væri ekki, en hús-
nefnd mundi sjá fyrir fram-
laginu.
Tillaga stj órnarinnar var
samþykkt og fundi frestað.
Á því, sem hér hefur verið
sagt, sést greinilega hvaða lög-
leysum og ofbeldi kratarnir
hafa beitt á fundinum, og
skýrir það<að nokkru starfsemi
þeirra innan verkalýðshreyf-
ingarinnar á undanförnum ár-
um.
Það var ekki af því, að þeir
væru hlynntir Bandamönnum,
heldur af því að sérhvert verk-
efni, sem Þjóðverja er fengið
í liendur, hvort sem það er frá
þeirrá eigin yfirvöldum eða
yfirvöldum andstæðinganna,
vekur löngun hans til að leysa
það af hendi samkvæmt beztu
getu. Við annað tækifæri var
álíka hópur af Þjóðverjum
spurður um álit á vissu flug-
riti Bandamanna, sem skoraði
á þýzka hermenn að strjúka,
og var það um leið einskonar
„aðgöngumiði“ í gegnum vig-
línu bandamanna. Annar
helmingur flugritsins var á
þýzku, hinn á ensku. Þýzki
textinn hljóðaði á þá leið, að
handhafi j)essa blaðs væri
þýzkur flóttamaður, sem taka
bæri vel á móti, bæði með mat,
drykk og læknishjálp, er með
þyrfti — og með þá yrði farið
svo sem alþjóðalög mæla fvrir
um stríðsfanga. Hinn textinn á
sömu síðu var ensk þýðing á
þýzka textanum.
Þjóðverjarnir, sem spurðir
voru, skýrðu frá að sumir af
félögum þeirra liefðu látið í
ljós efa sinn um að enskan á
blaðinu væri nákvæm þýðing á
Árni Magnússon.