Baldur - 08.03.1945, Page 1

ÚTGEFANDI: S ÖSl ALIST AFÉL AG ISAFJARÐAR
ísafjörður, 8. marz 1945
6. tölublað.
Það var þýzkur kafbátur, sem
sökkti Dettifossi.
Bann Hriflu-Jónasar gegn skoðanafrelsi
í skólum numið úr gildi.
1 seinasta tölublaði Baldurs
var birt sú harmafregn, að e/s
Dettifossi, yngsta skipi Eim-
skipafélágs Islands, hefði ver-
ið sökt nálægt Irlandi og 15
manns af 45, er á skipinu vo.ru,
væri saknað.
Enn hafa ekki borizt ná-
kvæmar fregnir um þennan
hráeðilega atburð, en það er þó
víst, eins og vænta mátti, að
þýzkir kafbátar voru hér að
verki og þau, sem saknað var,
þrjár konur og tólf karlmenn,
hafa öll farist.
Skipsmenn, sem fórust:
Davíð Gíslason, 1. stýrimað-
ur, f. 28. júlí 1891, til heimilis
á Njarðargötu 35. Kvæntur og
átti 5 böxm 12, 10, 8, 6 og 3ja
ára.
Jón Bogason, bryti, f.' 30.
maí 1892, — Hávallagötu 51.
Kvæntur og átti 1 barn 10 ára.
Jón Guðmimclsson, bátsmað-
ur, f. 28. ágúst 1906, — Kapla-
skjólsveg 11. Kvæntur og átti
1 barn á öðru ári.
Guðmundur Eyjólfsson, há-
séti, f. 23. júli 1915, — Þórs-
götu 7 A. Kvæntur og átti 2
börn ung.
Hlöðver Ásbjörnsson, háseti,
f, 21. mai 1918, — Brekkustíg
6 A. Ókvæntur,
Rugnar G. Ágústsson, háseti,
f. 16. júní 1923, — Sólvallagötu
52. Ókvæntur, til heimilis hjá
foreldrum sínum.
Jón Bjarnason, háseti, f. 11
október 1913, — Bei’gstaða-
stræti 51. Barnlaus.
Gísli Andrésson, háseti, l'. 22.
september 1920, — Sjafnar-
götu 6. Ókvæntur.
Jóhannes Sigurðsson, búr-
maður, l'. 23. október 1906, —
Njálsgötu 74. Ókvæntur.
Stefán Hinriksson, kyndari,
f. 2. júni 1898. — Hringbraut
30.
Helgi Laxdal, kyndari, f. 2.
marz 1919, — Svallxarðsströnd.
Ragnar Jakobsson, kyndari,
f. 27. október 1925, — Rauðar-
árstíg 34. Ókvæntur, hjá for-
eldrum sínum.
Farþegar, sem fórust,
vöru þessar þrjár koixur:
Bertha Zoéga, frú, Bárug. 9.
átti 1 barn 10 ára.
Guðrún Jónsdóttir, skrif-
stofustúlka, Blómvallagötu 13,
hjá foreldrum sínum.
Vilborg Stefánsdóttir, hjúkr-
unai’kona, Hringbraut 68.
1 seinasta blaði Baldurs var
sú leiðinlega villa,aðnöfn Gísla
Andréssonar og Jóliannesar
Sigui’ðssonai’, höfðu fallið nið-
ur og föðurnafn 1. stýrimanns
var misi’itað Gestsson fyrir
Gíslason. Þetta leiði’éttist hér
með.)
Skipsmenn, sem björguðust:
Jónas Böðvai-sson, skipstjóri.
Ólafur Tómasson, 2. stýrim.
Eiríkur Ólafsson, 3. stýrim.
Hallgrímur Jónsson, 1. vélstj.
Hafliði Hafliðason, 2. vélstj.
Ásgeir Magnússon, 3. vélstjóri.
Geir J. Geirsson, 4. vélstjóri.
Valdemar Einarsson, loftsk.m.
Bogi Þoi’steinsson, loftsk.m.
Ki’istján Símonai’son, háseti.
Ei’lendur Jónsson, liáseti.
Sigui’jón Sigui’jónsson, yfir-
kyndai’i.
Kolbeinn Skúlason, kyndari.
Sigui’geir Svanbergss., kyndari.
Gísli Guðmundsson, 1. matsv.
Anton Líndal, matsveinn.
Tryggvi Steingrímsson, þjónn.
Baldvin Asgeii’sson, þjónn yf-
irmanna.
Nikolína Ki’istjánsd., þerna.
Farþegar, sem björguðust:
Ólafur Bjöni Ólafsson (Björns-
sonai’, Akranesi).
Páll Bjai’nason Melsted, stói’-
kaupmaður.
Skúli Petei’sen, Laufásvegi 66.
Bjarni Ái’nason.
Sigrún Magnúsdóttii’, bj úkrun-
arkona.
Eugenie H. Bei’gin, frú, Mið-
túni 7.
Davíð Sigmundur Jónsson.
Lárus Bj ariíason, Bárugötu 16.
Erla Ki’istj ánsson, Hólavalla-
götu 5. *
Ragnar Guðmundsson.
Theodór Helgi Rósantsson,
Laufásvegi 41.
E/s Dettifoss var yngsta skip
Eimskipafélags Islands. Hann
var 2000 smálestil’ D W að
stæi’ð, byggður í Fredrikshaven
og hleypt af stokkunum 24.
júlí 1930, en kom hingað til
lands 10. okt. sama ár. Á skip-
inu var rúm fyrir 18 farþega
á fyrsta fai?’ými og 12 á öðru
Árið 1930 hófust hér á landi
hatramari árásir á frjálsa
hugsun en áður höfðu þekkst
síðan Islendingar fengu fullt
fi’jálsræði. Forustuna í þess-
um árásum hafði þáverandi
menntamálai’áðheri’a, Jónas
Jónsson frá Hriflu. 1. október
þetta sama ár tilkynnti hann
skólameistai’a Menntaskólans á
Akureyri eftirfarandi:
„Að gefnu tilefni er þetta
tekið fram viðvíkjandi tveim
atriðum um stjórn og aga í
skólum landsins:
Nemendur mega ekki hafa
nokkur afskipti af stjórnmál-
um út á við. hvorki í ræðu né
riti, né taka þátt í deilum um
hagsmunabaráttu .félaga .eða
stétta í landinu.
Nemendur mega aldrei ölvað-
ir vera og eigi má á þeim sjást
að þeir hafi áfengis neytt.
Brot gegn þessum fyrirmælum
varður missi allra hlunninda,
endurtekið brot brottvísun úr
skóla, annaðhvort um skeið
eða að fullu og öllu.
farrými. Frystivélar voru sett-
ar í það 1937.
Fyrir stríð sigldi Dettifoss
milli lslands og Hambórgar
með viðkomu i Englandi. 1
einni Jxessara ferða bjargaði
skipshöfn hans áhöfn af þýzk-
um togara, Lúbeck, í ofsaveðri
hér sunnan við land 5. mai’z
1937. Fyi’ir Jietta bj örgunaraf-
rek gaf Hindenburg þáverandi
forseti Þýzkalands skipinu eir-
plötu með áletrun. Var hún
geymd í forsal 1. farrýmis.
Dettifoss er þriðja farþega-
skipið sem Eimskipafélagið
missir í þessai’i styrjöld. Gull-
foss tepptist í Kaupmannahöfn
í byi’jun sti-íðsins, Goðafossi
var sökkt i islenzki’i landhelgi
10. nóv. s.l. og nú er Dettifoss
farinn. Eimskipafélagið á því
aðeins eftir eitt fai’þegaskip,
Brúai’foss, og þrjú flutninga-
skip, Fjallfoss, Lagarfoss og
Selfoss.
Það fer því að skerðast um
skipakost vorn íslendinga af
völdum þessa ófriðar, og Ixorið
sarnan við sjálfar sti'íðsþjóð-
irnar er manntjón vort orðið
gífurlegt,
Slík eru laun villimennsk-
unnar fyrir björgunarafrekið
5. marz 1937.
Og þannig getur fyrsta broti
gegn þessu fyrirmæli verið svo
háttað, t. d. ef það skerðir
virðingu skólans, að vísa beri
nemanda úr skóla þegar í
stað“.
Um leið og þessi reglugerð
gekk í gildi var einum nem-
anda Menntaskólans á Akur-
eyri, Ásgeii’i Blöndal Magnús-
syni, vikið úr skólanum. Ekki
vegna áfengisnautnar eða ó-
reglu, Ásgeir var einn af efni-
legustu og reglusömustu nem-
endum skólans, heldur fyrir
það að hann liafði þá nýlega
skril'að pólitíska grein i thna-
ritið Rétt.
Vorið áður hafði Eggert Þor-
bjai’narson verið rekinn úr
þessum sama skóla fyrir þátt-
töku sína í samtökum vei’ka-
manna á Akureyri. Þannig var
ákvæðinu um skoðunakúgun
í þessari reglugerð miskunar-
laust beitt og það áður en hún
var gengin í gildi. 1 öllum
skólum landsins voru nemend-
ur af alþýðustétt ofsóttir i
skjóli þessarar í’eglugerðar,
enda Var hún beinlínis sett i
þeim tilgangi.
Nú hefur þetta kúgunará-
kvæði Hriflu-Jónasar verið
numið úr gildi.
Þann 26. febr. s.l. tilkynnti
núverandi menntamálaráð-
beri-a, Bi’ynjólfur Bjai’nason,
skólameistara Menntaskólans á
Akureyi-i, að fallin séu úr gildi
fyrirmæli reglugei’ðar skólans,
er varða afskipti nemenda af
stjórnmálum og þátttöku í
deilum um hagsmunabaráltu
félaga eða stétta í landin.
Allir frjálslyndir menn
munu fagna því, að þar með
hefur þetta .afturhaldsspor
Hriflu-nazistans verið þurrk-
að út.
-------O-------
Skíðamót Vestfjarða
hófst s.l. sunnudag, 4. þ. m.
Fór þá fram kappganga á skíð-
um og var keppt í 4 aldurs-
flokkum í 18, 15, 8 og 5 km.
göngu. Þáttiakendur voru 22
og urðu þessir l'l jótastir:
Bjarni Halldórsson i 18 km.
göngu, Hjörtur Kristjánsson í
15 km. göngu, Sverrir Ólafsson
í 8 km. göngu og Ebenezer
Þórarinsson í 5 km. göngu. All-
ir úr Iþróttafél. Armann í
Skutulsfirði.