Baldur - 05.05.1945, Side 1

UTGEFANDI: SÖSIALISTAFÉLAG ISAFJARÐAR
XI. ÁRG.
ísafjörður, 5. mai 1945
12. tölublað.
Dregur aö ófriðarlokum í E vrópu.
Danmörk og Holland frjáls.
Herir Þjóðverja í Danmörku, Vestur-Hollandi og'
Norður-Þýzkalandi gefast upp skilyrðislaust. Berlín á
valdi Rauðahersins. Skilyrðislaus uppgjöf miljón manna
hersveita í Norður-Italíu og Vestur-Austurríki. Musso-
lini og 17 aðrir fasistaforingjar handteknir, dæmdir til
dauða og skotnir. Hitler, Göring og Göbbels sagðir dauð-
ir. Dönitz, eftirmaður Hitlers, flúinn til Danmerkur.
Hver stórviðburðurinn hefur
rekið annan i Evrópustyrjöld-
inni undanfarna viku.
Um seinustu helgibárustfrétt-
ir um að Himmler hefði boðið
Bretum og Bandaríkj amönn-
um skilyrðislausa uppgjöf. Til-
boðinu var neitað nema
það yrði til allra bandamanna.
Frétt þessi var óstaðfest, en
mörku yfir þessum atburð-
um. Danska útvarpið endurtók
hvað eftir annað í morgun, að
Danmörk væri nú frjáls aftur.
Einhverjar óeirðir urðu í
Kaupmannahöfn í nótt og
nokkrir menn féllu. Danska
frelsisráðið hefir skorað á al-
menning að sýna stillingu og
varast árekstra við Þjóðverja.
I dag, þegar árröðull frelsisins rennur að nýju
yfir hina dönsku þjóð, eftir svartnætti fimm ára
kúgunar erlends valds, grimmustu harðstjórnar
veraldarsögunnar, flytur íslenzka þjóðin dönsku
bræðraþjóðinni, konungi hennar og öðrum nafn-
greindum og ónafngreindum hetjum, innilegustu
árnaðaróskir.
Vér Islendingar vonum að frelsissól dönsku þjóð-
arinnar gangi aldrei undir, að hún fái notj$ lands
síns frjáls um ókomnar aldir og takist að skapa
þar farsæld, öryggi og frið.
Og vér fögnum því, er þessar tvær alfrjálsu
bræðraþjóðir, Danir og Islendingar, hefja sam-
skipti að nýju.
næstu daga á eftir bárusf frétt-
ir um að Himmler sæti á fund-
um með Bernadotte greifa,
varaformanni Rauðakrossins í
Svíþjóð, er átti að vera milli-
göngumaður um vopnaliléstil-
boð Þjóðverja.
I dag eru staðreyndirnar
þessar:
Klukkan G í morgun eftir is-
lenzkum tíma gáfust hersveit-
ir Þjóðverja i Danmörku,
Vestur-Hollandi og Norður-
Þýzkalandi upp fyrir hersveit-
um 21. hersins. Stjórnandi
þessa hers er Montgomery
marskálkur. Var tilkynning
um þetta birt i útvarpinu i
gærkvöldi, en undirskrift
hinnar skilyrðislausu uppgjaf-
ar fór fram kl. 4,20 i gær, ein-
hverstaðar milli Hannover og
Hamborgar.
Mikill fögnuður ríkir í Dan-
Dönskum skæruliðum hefur
verið falið að afvopna þá Þjóð-
verja, sem fara með óspektir
og bera enn vopn. Danskir
menn, sem hjálpað hafa Þjóð-
verjum, verða handteknir, en
almenningur er varaður við að
grípa til hermdarverka gegn
þeim. Montgomery marskálkur
er á leið til Kaupmannahafnar.
Ný dönsk stjórn hefur vexáð
mynduð. Forsætisráðherrann
heitir Buhl, en Christmas
Möller er utani’íkisráðheri’a.
Allir flokkar og fulltrúar frá
mótspyi’nuhreyfingunni eiga
sæti í stjórninni.
Þar með eru tvö lönd, Dan-
mörk og Holland laus úr klóxn
nazista eftir 5 ára og 27 daga
hernám. Ástandið í þeim hluta
Hollands, sem xxú losnar undan
valdi Þjóðverja, er sagt hið
hörmulegasta. — Þúsundir
manna dánar úr hungri og
þeir, sem lifandi eru, svo að-
fram komnir að margir þeirra
hafa ekki komizt út til að ná
matvælum, sem bandamenn
hafa látið falla niður til þeirra
úr flugvélum.
Forsætisráðhex-ra Hollands
hefur haldið ræðu, fagnað
frelsi lands síns og þakkað
bandamönnum hjálp þeirra.
Aðrir stórviðburðir ei’u þess-
ir: 1. maí blakti rauðifáninn á
þinghúsinu í Berlín. 2. maí er
öll borgin á valdi Rauðahers-
ins. Sama dag gefast miljón
manna hersveitir Þjóðverja á
Norðui’-Italíu og Vestur-Aust-
urrík upp skilyrðislaust fyrir
hersveitum Alexanders hers-
höfðingja. Um svipað leyti til-
kynna nazistar að „Der
Fiihrer“ hafi dáið „hetju
dauða í baráttunni við Bolse-
víka“. Síðar koma fréttir urn
að hann hafi di’epið sig og þar
með að tveir alræmdustu fylg-
ismenn Hitlers, Göring og
Göbbels, séu dauðir, Dönitz,
eftirmaður Hitlers, tilkynnir
að baráttunni verði haldið á-
fram. Litlu síðar fréttist að
hann hafi flúið land til Dan-
merkur, og sé nú í Kaup-
mannahöfn. Jafnframt þessu
bei’ast fréttir um uppreisn og
öngþveiti í Þýzkalandi. Þýzkar
hersveitir ganga bandamönn-
um á vald og bíða þess að þær
vei’ði afvopnaðar eða fleygja
vopnum sínum. S. S. sveitir og
þýzki herinn í Árósum berj ast.
Hver þýzka borgin eftir aðra
er lýst óvíggirt og gefst upp
mótspyi’nulaust. Síðast í gæi’-
kvöldi var svo kornið, að Þjóð-
verjar héldu aðeins Noregi,
Tékko Slovakíu og einhverjum
innikróuðum svæðum í Þýzka-
landi, en vera má að skilyrðis-
laus uppgjöf þeirra á þessum
stöðum hafi verið tilkynnt áð-
ur en blaðið kemur til lesenda
sinna. Stórviðburðirnir gerast
nú með leiftur hraða. Nazista-
ófreskjan er í dauðateygjun-
um.
Vér Islendingar fögnum
þessum fréttum. Vér fögnum
því að hinum ægilega hildar-
leik í Evrópu er að verða lok-
ið, að hinar hernumdu þjóðir
losna nú undan margra langra
ára ánauðaroki grimmustu
kúgara og vér væntum þess, að
fjötrarnir losni brátt af þeim
þjóðum, sem enn eru í þeim
heljarböndum. En um leið
vaknar spurningin: Hvað er
framundan? Tekst hinum
sigrandi þjóðum að vinna
friðinn? Verður komið á því
öryggi í samstarfi milli þjóð-
anna að slíkir ægiviðburðir
sem þessi ófriður gerist ekki á
ókomnum tímum?
Þessum spurningum verður
ekki svarað hér, en vér vonum,
að svo verði.
Breyting á rekstri og stjórn
Rafveitunnar.
Síðarihluta febrúarmánaðar
í vetur sendu þeir, Högni
Gunnarsson og Halldór Hall-
dórsson rafveitustj órn eftir-
farandi tillögur:
Við undirritaðir leyfum okk-
ur bér með að leggja fyrir raf-
veitustjórn eftirfarandi tillög-
ur um breytt rekstursfyrir-
komulag. og starfsháttu bjá
Rafveitu Isafjarðar:
1) Samin sé hið allra bráð-
asta reglugerð fyrir fyrirtækið
og leitað staðfestingar á henni
hjá stjórnarráðinu.
2) Ráðinn sé nú þegar raf-
veitustjóri, helzt með fræðilega
sérþekkingu, og sem Raf-
magnseftirlit ríkisins tekur
gildan, er annist alla verklega
og fjárhagslega stjórn fyrir-
tækisins, og hafi hann pró-
kúruumboð.
3) Rafveitustjórn semji er-
indisbréf, er taki ítarlega fram
um skyldur rafveitustj óra og
réttindi.
4) Er ráðning rafveitustjóra
liefir farið fram skal honum
falið að gera tillögur um end-
urskipulagningu starfsmanna-
liðs rafveitunnar og semji
hann erindisbréf fyrir hvern
einstakan starfsmann.
Isafirði, 20. febr. 1945.
(Undirskriftir.)
Tillaga þessi var fyrst tekin
fyrir á fundi rafveitustjórnar
13. marz s.l., fyrir þeim fundi
lá ennfremur frumvarp að
Reglugerð fyrir Rafveitu lsa-
fjarðar. Hafði frumvarp þetta
áður verið sent rafveitustjórn-
armönnum til athugunar. Á-
kvörðun var engin tekin á
Framh. á 4. síðu.
V