Baldur - 17.06.1945, Side 3

B A L D U R
67
Látum bjarkirnar gróa
BALDUR (Vikublað)
Árgangur kostar 10 krónur
Gjalddagi 1. júlí
Ritstjóri og ábyrgðarm.:
Halldór Ólafsson
Ritstjórn og afgreiðsla:
Odda, Isafirði,
Pósthólf 124
Fyrsta ár
lýðveldis á íslandi.
Þegar litið er yi'ir þetta
iyrsta ár, sem liðið er irá lýð-
veldisstofnun á Islandi, verður
það einkum tvennt, sem ástæða
er til að staldra við. Myndun
ríkisstjórnar fyrsta vetrardag
og ófriðarlokin í Evrópu.
Hin almenna þátttalca þjóð-
arinnar í lýðveldiskosningun-
um í fyrra vor og fögnuður
hennar á stofndegi lýðveldis-
ins, sýmdi greinilega, að ís-
lenzka þjóðin getur staðið sam-
an, sem einn maður, þegar
skyldan kallar og nauðsyn
krefur.
1 framhaldi af þfeirri þjóð-
areiningu, * sem þá skapaðist
tókst líka að sameina meiri-
hluta alþingis um ríkisstjórn,
sem hefur þá meginstefnu „að
tryggja það, að allir lands-
menn geti haft atvinnu við sem
arðbærastan atvinnurekstur.
Myndun þessara ríkis-
stjórnar má hyklaust telja
merkasta atburð þessa fyrsta
lýðveldisárs, ekki aðeins vegna
þess að með henni sameinast
þrír stj órnmálaflokkar, and-
stæðir i skoðunum, til sameig-
inlegra átaka um lausn ýansra
mest aðkallandi vandamála
þ j óðí elagsins, heldur mildu
frcmur, vegna þess að þessi
stjórn er mynduð eftir kröfum
fólksins sjálfs og nýtur stuðn-
ings þess.
Um verk þessarar stjórnar
má vitanlega deila í einstökum
atriðum, út í það verður ekki
farið hér. Framkvæmdir henn-
ar eru ennþá að mestu á und-
irbúningsskeiði. En því verður
ckki mótmælt, að í stefnuskrá
og starfi stjórnarinnar endur-
speglast sá vorhugur, bjart-
sýni og athafnavilji sem nú er
sérstaklega áberandi í íslenzku
þjóðlífi.
Þjóðin krefst nú frekar en
nokkru sinni fyrr alhliða við-
að eins og þeim tókst samein-
uðum að standast allar ógnir
hins erlenda kúgunarvalds
eins takist þeim nú í einingu
að byggja land sitt nýju og
skapa þar örygg), hamingju
og frið.
Islenzk alþýða fagnar sér.-
staklega þeim tilraunum, sem
nú er verið að gera um sam-
einingu norsku verkalýðs-
flokkanna, vonar að sú sam-
eining megi takast og norsk al-
þýða taki sjálf völdin i sínar
liendur i Noregi framtíðar-
innar.
reisnar og framfara, hlutverk
þessarar ríkisstj órnar er að
styðja *að þeim framkvæmd-
um, til þess er bún mynduð og
til þess nýtur hún stuðnings
þjóðarinnar.
Eins og aðrar smáþjóðir
byggjum vér Islendingar til-
veru vora sem sjálfstæð þjóð,
l'yrst og fremst á því að frið-
ur sé í heiminum og réttur
allra þjóða til að ráða sjállar
sínum eigin málum, án íhlut-
unar annara þjóða, sé að lullu
viðurkenndur. Það er því
merkisatburður — el' til vill sá
merkasti sem á þessu fyrsta
ári íslenzka lýðveldisins hefur
gerst — að nú er styrjöldinni
lokið í Evrópu með fullum
sigri hinna ’lýðræðissinnuðu
þjóða. Dýrslegasta kúgunar-
stefnan, sem nokkru sinni hef-
ur komið fram meðal mann-
anna, hefur nú verið brotin á
bak aftur, og hið fámenna og
unga íslenzka lýðveldi á meira
undir því komið en nokkur
önnur þjóð í heiminuni, að hér
verði kné látið fylgja kviði, og
ekki látið sitja við það eitt að
útrýma þessari kúgunarstefnu
heldur öllum orsökum hennar.
Það liefur verið sagt að
sjálfstæðisbaráttan sé ævar-
andi. Það er sannleikur. Sjálf-
stæðisbaráttu Islendinga lauk
ekki 17. júní 1944. Hún lieldur
áfram. Inn á við í baráttunni
fyrir betri hag fólksins,. víð-
lækari framkvæmdum, alhliða
nýtingu á gæðum lands og
sjávar, meiri menningu og
auknu lýðræði. Út á við i bar-
áttunni fyrir því, að íslenzka
þjóðin njóti á alþjóðavettvangi
þeirra réttinda, sem henni ber
sem frjáls menningarþjóð, og
að þau réttindi verði aldrei al'
henni tekin.
I þessari baráttu verður al-
þýðan — hið starfandi fólk til
sjávar og sveita — að leggja
frain krafta sína heila og ó-
skipta. Það er hennar hlutverk
að vernda það frelsi, sem þcg-
ar er fengið og- fullkomna það.
Skilji íslenzk aíþýða — sjó-
menn, verkamenn, bændur og
menntamenn — þetta hfutverk
sitt og sé hún þess um kemin
að framkvæma það, þá er
sjálfstæði íslands tryggt um
alla framtíð.
-------o-------
Fyrirspurn.
Þar sem vitað er að I. R.-
bikarinn var afhentur hr.
alþm. Sigurði Rjarnasyni og
honum falið að koma honum
liingað vestur, en þessum grip
hefur ekki ennþá verið komið
til réttra aðila, vil ég spyrja
hvað þessu veldur. Liggur grip-
urinn hjá I. B. I., eða hefur
Sigurður ekki ennþá komið
honum vestur. Verður hann
elíki afhentur sigurvegaraihun
fyrir næslu keppni?
Iþróttamuður.
I lýðveldiskosningunum í
fyrra var, eins og menn muna,
hafist handa um fjársöfmm
til skógræktar á Islandi.
Landsnefnd lýðveldiskosn-
inganna lét þá búa lil sérstök
merki, þrjú græn bjarkarlauf
á hvítum grunni, þessi merki
skyldu kjósendur bera eftir að
þeir höfðu greitt atkvæði við
kosningarnar.
Merki þessi voru tákn þess
að þjóðin gengi lil þessara
kosninga með þá ákvörðun í
liuga að láta ásannast orð
skáldsins: „Fögur er lilíð' og
fyllist skógi'*. Að aflokiium lýð-
veldiskosningunum var merk-
ið aflient Skógræktarfélagi Is-
lands til eignav. Ætlar félagið
að velja einn lýðveldiskosn-
ingadaginn til skógræktardags
eftirleiðis og selja þá þessi
merki til söfnunar fjár til skóg-
ræktar og landgræðslu á Is-
landi.
Lýðveldiskosningadagana fór
einnig fram alinenn fjársöfn-
un um land allt bæði til þess
að greiða kostnað við kosning-
ingarnar og til styrktar skóg-
ræktinni.
Núna nýlega afhenti lands-
nel'nd lýðveldiskosninganna
Skógræktarfélagi Islands stóra
fjárupphæð — 250*þúsundir
króna — sem var afgangur af
þessari fjársöfnun. Fé þessu
hefur verið ákveðið að verja
til kaupa á trjáplöntum til
gróðursettningar.
Þetta er mikið fé og sýnir að
þátttakan hefur verið almenn
í þessari fjársöfnun, og marg-
ir verið stórgjöfulir.
Það kostar líka mikið íe,
erfiði og þolinmæði að klæða.
landið okkar skógi.
En jiað er frámkvæmanlegt.
I- einu ag sínum gullfögru og
lærdómsríku kvæðum, Bræðra-
býti segir Stephan G. Stephan-
son frá tveimur bræðrum. Föð-
leifð þeirra hafði verið rán-
yrkt um þúsundir ár.
„Hver komandi kýn-slóð og nýrri
ögn lfroppaðri landauðnir fékk'.
Þeir bræður ákváðu nú að
breyta hér um til batnaðar. En
urðu ekki á einu máli um leið-
ir. Annar þeirra ákva.ð að leita
gulls í iðrum fjallsins. Hinn
vildi klæða landið sitt gróðri.
Árangrinum af starfi hins síð-
arnefnda lýsir skáldið svo:
„I Sunnudals gróandi görðuin
í gamalsfólks minnum það hélzt,'
livað græðst hefði af hersvæði og
börðum
og bjarkirnar stækkað og elzt,
en fækkað um feyskjur og hnjóta —
að föðurland eltist til hóta
í fortíð og framtíma helzt.
I glólundi grænlaufgrar bjarkar
einn gnæfandi stórviður spratl,
og undir þeim öldungi markar
var almælt og liaft fyrir satt,
að enn fyndist gröfin, hans gróin, .
sem græddi upp fyrstur þann skóg-
inn
og sandrok með svarðreipum batt.
Menn byggðu á þær bjarkviður
tryggðir:
ið bezt gróna að sinna þeim vin,
sem stofnaði bræðralags byggðir
af blómreit og skjlósælum hlyn,
sem bólfesti bládaggar nætur,
sem batt niður fjallanna rætur
og hagvandi skúrir og skin.
Nú skríða frá skógum um sæinu
með skipsþiljum hámöstrin fríð
og kveða við bylinn og blæinn
hjá bryggju og um hafdýpi víð.
Þau flytja er andvarinn andar
við útlendur brag sinnar strandar
og þjóðlög frá lieimalands hlíð.
Og svo er á sérhverju vori,
er suinarið keraur til lands,
sem leynzt liafi lífsmark i spori
þess liðna og steingleymda manns,
sem vonin hans liggi í því landi,
í laufskrúðans dásemd hans^ndi,
í gróðrinum liugurinn hans“. —
Þess verður vitanlega langt
að bíða, að frá skógum lands-
ins okkar „skríði með skips-
þiljum hámöstrin fríð“ og
flytji til útlanda þjóðlög síns
heimalands. En þó það verði
ef til vill aldrei, að tréin úr
islenzku skógunum verði svo
stórvaxinn að þau hæfi í há-
möstrin, þá er eitt víst, með
aukinni skógrækt, og viðhaldi
og verndun þeirra skóga sem
fyrir eru, tekst í bókstaflegri
merkingu að hagvenja skúrir
og skin. Loftslag verður þá
mildara og veðrátta betri en
nú er.
I dag, þegar íslenzka þjóðin
heldur hátíðlegt fyrsta lýðveld-
isalmælið sitt ætti hún að
minnast þeirrar ákvörðunar
sem tekin var lýðveldiskosn-
ingadagana — að klæða landið
skógi og öðrum gróðri, og
verja til jiess að framkvæma
j)á ákvörðun ekki aðeins fáein-
um aurum fyrir fallegt merki
einu sinni á ári, heldur miklu
mcira.
Við Isfirðingar þurfum að
sýna Blóm- og trjáræktarfélag-
•inu okkar og binu nýstofnaða
skógræktarfélagi miklu meiri
og almennari alúð en verið
hefur. Við þurfum allir að
hjálpa til að græða bersvæðin
og börðin hér í nágrenninu, og
viðhalda þeim skógargróðri
sem fyrir er. Þó að nafn hvers
einstaldings, sem þar leggur
hönd á plóg, gleymist, þá mun
á sérhverjji vori leynast líi's-
mark í sporunum hans.
KVÆÐAKVER,
eftir Halhlór Kiljan Laxness,
óskast keypt.
Ritstjóri.
\