Baldur - 24.07.1945, Qupperneq 1

XI. ÁRG.
0TGEFANDI : SÓSlALISTAFÉLAG ISAFJARÐAR
ísafjörður, 24. júli 1945
21. tölublað.
Björgunarskútumál Vestfjarða
og landhelgisgæzlan.
Fulltrúafundur, til þess að
ræða og taka ákvarðanir um
bj örgúnarskútumál Vesti'j arða,
var lialdinn liéi- á Isafirði 8.
þ. m.
Á i'undinum voru mættir 15
í'ulltrúar frá 6 slysavarnasveit-
um hér á Vestl'jörðum og enn-
fremur mætti þar Henry Hálf-
dánarson fyrir Slysavarnarfé-
lag Islands.
Ástæðan fyrir því að þcssi
fundur var kvaddur saman
var sú, að dómsmálaráðherra
liafði tjáð b j örgunarskútu-
nefnd Vestfjarða og stjórnum
slysavarnasveitanna á Isafirði,
að hann hefði liug á að nota
fé það, sem nú er á l'járlögum
til byggingar .varðskijis og
hefja á þessu ári byggingu
björgunar- og' gæzluskips f'yrir
Vestfirði, ef slysavarnasveit-
irnar hér vestra vildu leggja
fram i'é það, sem nú er í þeirra
vörzlu, til byggingar sliks
skips.
Fundurinn var á einu máli
nm nauðsyn þess að hai'ist yrði
lianda um byggingu björgunar-
skips og samþykkti einróma
svohljóðandi tillögu:
„Fulltrúafundur slysavarua-
sveitanna á Vestfjörðum hald-
inn á Isafirði 8. júli 1945 sam-
þyltkir:
Að skora á slysavarnasveitir
Vestfjarða að sameinast um
framkvæmd bj örgunarskúlu-
málsins með því:
1. Að beita sér fyrir því að
smíðað verði vandað og vel út-
búið björgunar- og gæzluskip
eklci minna en 100 rúmlestir
með tveimur aðalgangvélum.
2. Að ríkissjóður eða stjórn
landhelgisgæzlunnar annist
rekstur skipsins.
3. Að fullnægt verði skilyrð-
um þeim, sem áður er samið
um, og skýrt er frá í skýrslu
björgunarskútunefndar frá 20.
febrúar 1941.
4. Að slysavarnasveitirnar á
Vestfjörðum leggi fram 200
þúsund krónur til smíði skips-
ins, þegar ofangreind skilyrði
eru tryggð.
*5. Um framkvæmd málsins
sé fullt samráð við stjórn
Slysavarnafélags Islands og
leitað tillagna þess um kröfur,
er gera beri til björgunarút-
búnaðar skútunnar.
(i. Að öðru leyti felur l'undur-
inn björgunarskútunefnd að
vinna að framgangi málsins.
Og skal henni heimilt að greiða
beinan kostnað af stari'i sinu
af sameiginlegu fé“.
Það er vissulega fagnaðarefni
að skriður hefur nú komist á
þetta milda nauðsynjamál
allra Vestfirðinga, björgunar-
skútumálið, og nú er farið að
ræða um byggingu björgunar-
skútu.
Bj örgunarskútumálið liefur
á undanförnum árum verið að-
aláhugamál slysavarnasveit-
anna hér á Vestfjörðum. Meg-
in áhrezlan hefur verið lögð á
fjársöfnun lil kaupa á björg-
unarskipi l'yrir Vestl'irði, og
nú er svo komið að til eru
200—250 þúsúndir króna til
byggingar slíks skips. llins veg-
ar hefur mjög lítið verið rætt
um endanlegar framkvæmdir í
málinu þ. e. a. s. um byggingu
skipsins, stærð jjess, tilhögun á
rekstri þess o. s. frv.
Að vísu hefur þessi hlið
niálsins lítillega verið rædd
innan slysavarnasveitanna, og
sú skoðun mun vera þar tals-
vert almenn að sameina eigi
björgunar- og landhelgisgæzlu
starfið, eins og fram kemur í
samþykkt fulltrúafundarins.
Nú er hér'um að ræða mál
sem ekki aðeins snertir slysa-
varnasveitirnar einar, heldur
allan ahnenning, og j)á fyrst og
fremst sjómennina. En það
hefur algerlega láðst að lcita
álits stéttarfélaga þeirra í þessu
máli. Enginn mun ]>ó neita
því, að þeir, sem sjóinn sækja,
eigi hér allra manna mest und-
ir góðúm og hagkvæmum
framkvæmdum. Að vísu má
segja að sjómenn- séu flestir,
eða eigi að vera í slysavarna-
sveitunum, og þó svo væri, en
á því er jrví miður nokkur
misbrestur, j)á er engu síður
ástæða til að leita ráða og álits
s j óm an nasam t akanna, j) ega r
bygging og tilhögun á rekstri
björgunarskips er á dagskrá.
Sérstaklega cr nauðsynlegt að
sjómenn séu með í ráðum um
stærð skipsins, úflninað og
rekstur.
Þetta sýnir að meira en lítið
skortir á að málið sé nægilega
vel undirbúið og að Jrað hefur
ekki verið rætt á jafn almenn-
nm vettvangi og æskilegt væri.
En um þaðverður ckkirætthér.
Baldiir álítur hinsvegar
fyllstu ástæðu til að benda á
nokkur atriði i sambandi við
þá samþykkt sem fulltrúafund-
urinn gerði. I þeirri samþykkt
er gert ráð fyrir, að rikissj óður
eða stjórn landlielgisgæzlunn-
ar annist rekstur björgunar-
skipsins, og þar með að þetta
tvennt, slysavarnirnar á sjó og
landhelgisgæzlan verði sam-
einað.
Er nú ekki liugsanlegt að
töluvert dragi úr i'j árhagsleg-
um stuðningi almennings og
almennri þátttöku í slysavörn-
unum, þegar björgunarstarl'ið
á sjónum hefur verið samein-
að landhelgisgæzlunni og er
eingöngu kostað af ríkinu?
Enginn fjarstæða er að^láta
sér detta slíkt i hug, og færi
svo væri það mjög illa íarið.
Það er þessvegna mjög mik-
ið álitamál hvort rétt er að rík-
ið taki rekstur björgunarskips-
ins að sér að öllu lejdi, hitt
mun áreiðanlega reynast al-
farasælla og tryggj a áfram-
lialdandi þátttöku og fjárhags-
legan stuðning ahnennings i
málinu, að slysavarnafélögin
annist rekstur bj örgunarskips-
ins eða skipanna og fái lil þess
styrk úr ríkissjóði. Auðvitað
hefði ríldð eftirlit með þessari
starfsemi og lil mála gæti kom-
ið að það yrði falið sérstökum
manni, slysavarnastj óra, sem
þá yrði vitanlega launaður al'
ríkinu.
Þá er síðast en ekki sízt
nauðsynlegt að gera sér ljóst,
að með því að sameina slysa-
varnirnar á sjó og landlielgis-
gæzluna hlýtur annað livort
að verða vanrækt. Þetta mun
öllum verða ljóst, ef þeir at-
huga málið nokkru nánar.
Björgunarskipið verður, ef
eitthvað gagn á að vera að
starfi þess, að liafa stöðugt
samband við þau skip, sem
eru á veiðum á gæzlusvæði
þess, helzt að fylgja þeim á
miðunum. öll skip á svæðinu
vita því nákvæmlega hvar það
cr statt á hverjum tíma. Veiði-
þjófar, sem þar kynnu að vera,
geta þvi hagað sér nákvæmlega
eftir því og sjá þá'allir hvers
virði landhelgisgæzla þess er.
Sama yrði með slysavarnirnar
ef þetta skip ætlaði að leyna
dvalarstað sínum, til þess að
geta komið veiðiþjófunum að
óvörum. Þær yrðu þá liarla
lítils virði.
Auk þess, sem hér hefur ver-
ið bent á, hefur reynslan verið
sú, að gæzluskii)ið, sem hér
hefur verið undanfarna vetur,
liefur meira og ininna verið
notað til ferða og flutninga og
fyrir það ekki getað sinnt
slysavörnum eimnitt þegar
nauðsyn hefur krafist.
Er nú nokkur fjarstæða að
álykta að slíkt geti endurtekið
sig í framtiðinni?
Af öllu þessu er ljóst, að sú
leið sem nú er ráðgert að fara
í framkvæmd þessa máls, cr
fyrir margra liluta sakir var-
hugaverð og að sumu leyti
ófær, enda lítt undirbúin eins
og fyr hefur verið bent á.
Aftur á móti er öllum Ijóst
að slysavarnafélögin geta ekki
kostað útgerð bj örgunarskips
af eigin rammleik, til þess
þurfa þau að fá styrk frá rík-
inu og það verður að gera eitt-
'livað til þess að afla skipinu
tekna.
I grein, sem birtist hér í
blaðinu 1. september í fyrra
var á það bent, að björguiiar-
skipið mætti útbúa til drag-
nótaveiða, og gæti það stund-
að þá .veiði jafnhliða björg-
unarstarfinu, cn á sumrin gæti
það stundað síldveiðar eða
eitthvað annað.
Þar með-var bent á leið, sem
var fullkomlega þess verð að
hún væri athugað, en þó
merkilegt megi lieita, var því
ekki sinnt, minnsta kosti hefur
það hvergi komið fram.
Nú mú vel vera að fleiri
leiðir geti komið til mála. Það
er t. d. mikið um það rætt nú,
að ríkið þurfi að eignast haf-
rannsóknarskip. Væri ekki
liægt að sameina það björgun-
arstarfinu og nota sama skip
til hvors tveggja?
Allt þetta ermauðsýnlegt að
athuga áður en horfið er að
því ráði að sameina björgun-
arstarfið og landhelgisgæzluna,
en það er, eins og hér hefur
verið bent á, algerlega ófram-
kvæmanlegt, nema annað hvort
verði vanrækt á kostnað hins.
Norræn verkalýðsráðstefna
var sett í Stokkhólmi 15. þ.
m. — Ráðstefnuna sitja af
liálfu Alþýðusambands Islands
þeir, Hermann Guðmundsson,
forseti Alþýðusambands Is-
lands og Eggert Þorbjarnarson,
formaður l'ulltrúaráðs verka-
lýðsfélaganna í Reykjavík. —
Þeir félagar fóru utan með
amerískri herflugvél 14. þ. m.
Þá hafa sósialdemokrata-
flokkar Norðurlanda nýlokið
ráðstefnu í Svíþjóð, þar mættu
frá Alþýðuflokknum þeir,
Finnur Jónsson, dómsmála-
ráðherra og Stefán Jóhann
Stefánsson,alþingismaður. Þeir
eru báðir komnir heim úr
þeirri för.