Baldur - 01.08.1945, Blaðsíða 1

UTGEFANDI: SÖSIALISTAFÉLAG ISAFJARÐAR
XI. ÁRG.
ísafjörður, 1. ágúst 1945
22. tölublað.
Úrslit kosninganna í Bretlandi:
Verkamannaflokkurinn fær
yfirgnæfandi meirihluta
i brezka þinginu.
Churchíll heíur beðist lausnar. Mr. Atlee
heiur myndað stjórn.
fylgismenn sína að kjósa í'ram-
Fiskiðjustðð og togaraútgerð.
Bæjarstjórn Isafjarðar samþykkir að helja undir-
búning að byggingu fiskiðjustöðvar og bæjarútgerð
um togara.
Nú verður að sjá til þess að þetta verði nteira
en kosningaloforð.
Orslit þingkosninganna, sem
frain fóru í Bretlandi 5.—12.
júlí s.l., voru birt s.l. fimmtu-
dag 26. þ. m., og urðu þau sem
hér segir:
Verkamannaflokkurinn fékk
11,5 mil. atkv. og 396 þing-
menn kosna.
lhaldsflokkurinn 8,5 milj. at-
kvæði og lí)7 þingmenn kosna.
Frjálslyndi flokkurinn í'ékk
yfir 2 milj. alkvæði og 11 þing-
menn kosna.
Þjóðlegi frjálslyndi flokkur-
inn fékk 14 þingmenn kosna.
Óháðir fengu 8 þingmenn.
Óháði verkamannaflokkur-
inn 3 þingmenn.
Kommúnistaflokkurinn tvo
þingmenn.
Commonwelth-flokkurinn 1
þingmann.
Verkamannaflokkurinn hafði
þannig unnið stórkostlegan
sigur í kosningunum og hefur
nú rúmlega liálfu öðru hundr-
aði fleiri þingmenn en allir
hinir flokkarnir samanlagt.
ihaldsflokkurinn og frjáls-
lyndi flokkurinn guldu hið
herfilegasta afhroð í þessum
kosningum. Sá fyr taldi, sem
áður hafði mcirilduta í brezka
þinginu, er þar nú í algerðum
minnihluta. Tuttugu og sex af
ráðherntm flokksins féllu í
kosningunum. Churchill náði
að vísu sjálfur kosningu í kjör-
dærni sínu en sonur hans og
tengdasonur féllu báðir.Frjáls-
lyndiflokkurinn tapaði einnig
fjölda atkvæða og tveir af að-
alleiðtogum hans, þeir Archi-
bald Sinclair og Sir William
Beveridge, féllu báðir.
Kommúnistafokkurinn liélt
kjördæmi því, sem hann áður
hafði og bætti við sig öðru
þingsæli í kjördæmi í London.
Vakti það talsverða athygli, að
kommúnistar unnu þetla þing-
sæti áf Verkamannaflokknum.
Þrátt fvrir það að Ivonmiún-
istaflokknum hefur mjög auk-
ist fylgi í Englandi á stríðsár-
unum, bauð bann aðeins fram
í 22 kjördæmum, en skoraði á
bj óðendur Verkamannaflolcks-
ins í þeim kjördæmum, sem
kommúnistar væru ekki í
kjöri. Þessar kosningar eru því
ekki réttur mælikvarði á fylgi
Koinmúnistaflokksins meðal
brezku þj óðarinnar.
Þá verður að gæta þess að
kj ördæmaskipun og kosningá-
lög eru mjög úrelt í Byetlandi.
Landinu öllu skipt í einmenn-
ingskj ördæmi, liiutfallskosn-
ar þekkjast eltki og uppbótar
þingsæti eru þar engin, þar að
auki njóta margir atvinnurek-
endur þeirra, forréttinda að
geta greitt atkvæði í fleiri en
einu kjördæmi, bæði þar sem
þeir eiga búsetu og þar sem
þeir x-eka atvinnu. A þessu
græða þeir flokkai-, sem nxarga
sj álfstæða atvinnurekendur
eiga innan sinna vébanda.
Ennfremur þurfa frambjóð-
endur að setja háar „trygging-
ar“ fyrir framboði sínu og
grciða þær, ef þe?ir ekki ná
kosningu, dregur það mjög úr
þátttöku l'átækari bluta fólks-
ins og snxæiTÍ ílokkanna í
kosninguniun.
Crslil brezku kosningaixna
sýna mjög greinilega að leið
brezku þjóðarinnar liggur nú
til vinstri, til róttækra aðgerða
í þjóðfélagsmálum.
Vei-kamannaflokkurinn lagði
franx mjög róttæka stefnuskrá
í kosningunum, þar sem boðuð
var víðtæk þjóðnýting auð-
lynda landsins og stærstu at-
vinnutækjanna, aukið opinbert
cftirlit í viðskipta- og atvinnu-
lífinu og. áframhaldandi og
aukin vinsamleg viðskipti við
Sovétlýðveldin.
Um þessa róttæku stefnuskrá
Verkamannaflokksins lxefur
mikill liluti brezkra kjósenda
nú fylkt sér og á því er eng-
inn eli að þeir ætlast lil að
hún verði framkvænxd.
Jalnfranxt hefur mcð þessunx
kosningum verið kveðinn upp
dauðadómur yfir stefnu brezka
íhaldsins, þjóðhetja, eins og
A bæjarstjói’narfundi 25. f.
nx. voru tvö stórmál afgreidd.
Þessi nxál voru: 1) Sanx-
þykkt unx að fela bæjarstjói’a
að athuga um stofnun lilutaie-
lags nxeð einnar nxiljón króna
hlutafé, til j»ess að koma upp
fiskiðnaðarl'yrirtæki hér í bæn-
um, þar senx undir sanxa þaki
.væi’i hraðfrystihxis er vinni úr
30 tonnunx af l'Iökunx á sólar-
lii’ing, lýsisbi’æðsla og Iítil síld-
ar- og beinamjölsverksmiðja,
er gæli unnið úr 100 nxálunx á
sólarhi’ing, og skyldi bærinn
leggja frain hehning lilutá-
fj ái’ins.
2) Samþykkt að stofna til
bæj arútgex’ðar unx tvo nýtízku
dieseltogara, ef þeir fengjust,
en um það hafði verið sótt
fyrir bæjai’ins hönd, að Isa-
fjörður fengi tvo af þeim 12
togurum sem nú eru fáanlegir
sjálfur Churchill, ga,t ekki
nxildað þann dónx eða slegið
honunx á frest, jafnvel koninx-
únistagrýlan, sem Churchill
hræddi brezku þjóðina óspart
nxeð fyrir kosningai’nar, hafði
engixx áhrif. Þjóðir Bi-etlands
höfðu kynnst liiixunx marg-
rægðu Moskva-kommúnistum
senx bandaixxönnuixx í Ixlóðugri
styi'jöld, og sú kynning var
góð.
Sú aðdróttun Skutuls cr því
nxeð öllu ómakleg og fjarri því
í’étta, að úi’slit þessara kosn-
inga sýni, að bi’ezka þjóðin
bafi nú tckið að sér það hlut-
verk, senx Hitler tókst ekki að
leysa af hendi, og sameinast
lil viðnáms gegn „frekari út-
breiðslu Moskva-kommúnism-
ans vestur á bógin en þegar er
orðin“. Það verður áreiðanlega
Alþýðublaðið eitt sem fær að
glíma við það „menningarhlut-
verk nazismans“ og Skutull
getur sennilega fengið að
hjálpa því við það.
Utan Bretaveldis er álitið að
jxessi kosningaxirslit muui hafa
hin viðtækustu áhrif. Þeim hef-
ur hvai’vetna vei’ið fagnað og
þau talin órækur vottur þcss,
að hinum róttækari lýðræðis-
öflunx vex nú fvlgi unx allan
lxeinx og að dagar ehiræðis- og
kúgunai’-stjórna, eins og t. d.
Franco-stjórnarinnar á Spáni,
séu bi'átt á enda.
í Englaudi og Svíþjóð.
Bæði þessi nxál eiga sér
nxerkilega sögu senx ástæða er
lil að4i*ekja hél’ i fáunx drátt-
um.
Á uiidanföriiuni árunx hefur
hér í bænunx vei'ið starfandi
svokölluð atvinnuniálanefnd,
skipuð fulltrúum allra l'lokka
í bæj ai’stj ói’n. Aðalhlutverk
þessai’ar nefndar hefur verið
að athuga unx stofnun fiskiðn-
aðarfyrirtækis hér i bænunx.
Dr. Þói’ður Þorbjarnai’son,
fiskiðnfræðingur, hefur verið
í’áðunautur nefndai’innai’, gcrl
bi’áðabii’gða uppdrætti al’ þess-
ari fyrirlmguðu fiskiðnaðar-
stöð, vei’ið með í ráðum unx að
ákveða stað fyrir liana og veitt
alla sérfræðilega aðstoð í þessu
máli.
Nú fyrir nokkru konx sá
skriður á þetta nxál, að tveir
menn úr bæjai’ráði,þeir Guðm.
G. Hagalin og, Grímur Krist-
geix’sson, fóru ásamt dr. Þórði
Þorbjarnai’syni á fund Ný-
byggingai’ráðs og leituðu að-
stoðar þess við framkvæmd
þessa fyrirtækis. Nýbygghxgar-
í’áð tólc þeiri’i málajeitan vel
og má því vænta þaðan góði’ar
{^'stoðai’, bæði unx fjárhags-
legan stuðning, útvegun efnis
og véla frá útlöndum og ann-
ars er að franxkvænxd þessa
mikla fyrii’tækis lítur.
Með tilliti til þessa loforðs
Nýbyggingai’i’áðs var síðan fyr-
greind samþykkt gerð í bæjar-
stjói'ii 25. f. m.
Unx togarakaupin er það
hinsvegar að segja, að það mál
hefur ekki, allt til þessa, átt
jafn almennu fylgi að fagna
innan bæjarstjóniar og bygg-
ing fiskiðj ustöðvarinnar.
Allt fi’á því er togarinn Skut-
ull var seldur burt xir bænunx,
hafa lulltrúar Alþýðuflokksins
í bæjarstjórn sýnt l'ullkomna
andstöðu gegn því að bér yrði
stofnað til togaraútgei’ðar, gert
nxai’gar tilraunir til að sann-
færa nxenn unx að smábátaút-
vegur væi’i hér langt um hent-
ugi’i og arðvænlegri, við hann
fengju fleix’i menn atvinnu o.
s. frv.
Fulltrúar Sj álfstæðisflokks-
ins og þó aðallega fulltrúar
Sósíalistaflokksins voru liins-
Franxlx. á 4. síðu.