Baldur - 01.08.1945, Blaðsíða 4

88
B A L D U R

\
Gagnfræðaskólinn á ísafirði
tilkynnir.
Skólinn tekur til starfa 1. október. — Til þess að
njóta forgangs, þurfa umsóknir innanbæjarnemenda
um námsvist í I. bekk næstkomandi vetur að hafa
borizt skólastjóra í hendur fyrir 15. ágúst.
Eftir þann tíma verður umsóknum utanbæjarnem-
enda svarað, éftir því sem rúm leyfir.
Skírteini um fullnaðarpróf fylgi umsókn.
Nemendur II. og III. bekkjar tilkynni, fyrir 1.
september, hvort þeir ætla að halda áfram námi, svo
að séð verði, hvort koma þarf til skiptingar bekkja.
Hannibal Valdimarsson,
skólastjóri.
Þakkarávarp.
Þökkum auðsýnda hluttekn-
ingu við fráfall og jarðarför
GUÐRÍÐAIi VALDIMARSDÓTTUR.
Sérstaklega þökkum við kven-
félögunum Ósk og Hlíf og
biðjum Guð að launa þeim allt.
Margrét og Valdimar Jóhanns-
son og börn.
Fiskiðjustöð
og togaraútgerð.
Framh. af 1. síðu.
vegar mjög ákveðið fylgjandi
þvi að nauðsynlegt væri að
gera héðan lit togara ásamt
þeim bátaútvegi, sem hér er
fyrir og væntanlega verður.
Á bæjarstjórnarfundi 18.
mai i vor lögðu þeir Ilaraldur
Guðinundsson og Iiögni Gunn-
arsson fram tillögu um að bær-
inn legði nú þegar fraxn 250
þúsundir króna til stofnunar
togaraútgerðarfélagsliér i bæn-
um. Þessari tillögu var vísað
til bæjarráðs. Lá hún þar i
salti um tíma og bjuggust
menn jafnvel við, eftir fyrri
undirtektum meirihluta bæjai’-
stjórnar að dæma, að málið
væi’i þar íxieð úr sö'gunni. En
svo fór að meirihluti bæjar-
stjói’nar treysti sér ekki til að
standa lengur gegn þessu stói’-
máli, sem vitað er að á al-
mennu fylgi að fagixa í bæn-
um, og nú er svo komið eins
og fyr er sagt, að bæjarstjórn
hefur sótt um ltaúp á tveimur
nýtízku togurum og samþykkt
að stofna til bæj arútgerðar um
rekstur þeimx.
Af þessu má ölliun uera
Ijóst, að Jjað er vegna tillögu
Jjeirra Haralds og Ilögna, sem
Jjetla slórmál er komið á Jjenn-
an rekspöl. Meirihtuti bæjar-
stjórnar hefur ekki Jjorað að
leggjast á málið af ótta við al-
menningsáltið og næstu kosn-
ingar.
Nú er Skutull að reyna að
gera sér mat úr því að enginn
rnætti af hálfu Sósialistaflokks-
ins á seinasta bæj arstj ói-nar-
fundi, þegar þessi tvö mál
voru til afgreiðslu og gefur i
skin að það hafi vei’ið af því
að fulltrúar ' sósíalista séu
„orðnir álnigalausai’i og aftur-
haldssamari en íhaldið um at-
vinnumálin, en hafi ekki vilj-
að láta á því hera mcð því að
mæta á fundiog grciða atkvæði
gegn bæjai’rekstri togara“.
Jón Jónsson, bæj ai’l'ulltrúi,
svarai’ þessuxn dylgjum Skut-
uls á öðrum stað hér í blaðinu.
\
En í þessu sambandi mætti
gjarnan minna á það, að ekki
svo sjaldan hefur sjálfan for-
forseta bæjarstjórnár vantað á
fundi og það’þegar allir hafa
vitað að hann var í bænunx. En
vitanlega hefur fjarvera hans
enga athygli vakið og cnginn á
haiia nxinnst.
Þá fer líka skörin sannai’-
leg að færast upp í bekkinn,
þegar Skutull, málgagn íxieiri-
hluta bæj arstj ói’nar, fer að
bi’igzla öðruxn um áhugaleysi
og aftui’haldssenxi i atvinnu-
málum, því hverjir hafa sýnt
xxxeii’a áhugaleysi og aftur-
haldssenxi í þeinx málum en
eixxxxiitt þessi háttvirti íxxeixi-
hluti. Hami er þar áréiðanlega
íxxethafi.
Baldur álítur að ísfirzk al-
þýða megi vera ánægð nxeð að
þessi tvö stórmál erxi koixiin
þetta langt áleiðs, enda þótt
loka-afgreiðsla þeirra færi
franx nxeð full nxiklu flaustri
og réttara hefði verið að hafa
um þau tvær uxxiræður. — Eix
jafnfi’amt verður hún að gera
sér það Ijóst, að af fyrri
reynzlu, er núverandi meiri-
hluta bæjarstjórnaf ekki
treystandi til franxkvæmda.
Hvei’su oft hefur ekki þessi
meii’ihluti gefið fögur loforð
fyi’ir kosixingar og svikið þaii
síðan, og var það ekki hanxx,
sem vann bæj ai’félaginu óbæt-
anlegt tjón nxeð því að selja
togaraixn Skutul úr bænum?
Þá væi’i lieldur ekki ixr vegi
að alnxemiingi yrði ^gerð grein
fyi’ir því, hvei’nig afla á fjár
til þessara fyrirtækja, því vit-
anlega má öllúnx vera ljóst að
þau kosta mikið fé.
Unx bæjarrekslur á þessunx
toguruixx er ekki nema gott eitt
að segja, þó vitanlega sé þar
ekki um neinn sósíalisma að
ræða, en þá verður lika jáfn-
franxt að tryggj a það, að þess-
unx rekstri vei’ði stjórnað af
liæfuin nxönnum og að þeim,
sem niestra hagsmuna liala
þar að gæta, sjómönnum
og verkamönnunx, sem vinna
við þessa togara, svo og öðrum
bæjarbúmn, séu ti-yggð þau af-
skipti af þessunx atvinnuvegi,
að það sé öruggt að honunx
vei’ði stjórnað með þeix-ra
hagsnxuni fyrir augum. Það er
ekki xxóg að eitthyað fyrirtæki
heiti opinber rekstui', ef því er
stjórixað senx einkaeign þeirra,
seixx kjörnir eru tjl að veita
því l'orstöðu.
Gjalddagi
BALDURS
var 1. júlí.
T A M A N G 0
E F T I R
P R 0 S P E R M É R I M É R
Ledoux var fæddur sjómaðui’. Sjó-
manns feril.sinn hafði lxann býrjað seixx
óbx’eyttur háseti, en vann sig brátt upp
og var orðinn uinsjónarmaður íxxeð vista-
forða skipsins. Þá kom það fyrir í hinni
sögufrægu ox’ustu við Ti’afalgar, að liann
sæi’ðist alvarlega á liægri haixdlegg, með
þeinx afleiðingum að handleggurinn varð
honunx ónýtur alla æfi. Varð hann þá
að láta af sjómennsku unx skeið.
llið tilbreytingásnauða líf í landi í'éll
Ledoux svo illa, að lianix tók fegins
liendi við stöðu, sem honuixx bauðst, sem
undirfoi’ingi á ræningj askipi í einkaeign.
Hann varði því, senx afgangs var af
kaupi sínu, lil þess að kaupa fyrir
kennslubækur i siglíixgáfræði, og las þær
af kappi. Að lokum varð liann svo skip-
stjóri á víkingaskipi nxeð sextíu inanna
2
áhöfn, vopnuðu þremur fallbyssunx.
Skömnxu síðar var friður sanxinn við
England. Ledoux var þá sagt upp skip-
stjórastöðunni, því að lianxx liafði ekki
verið fengsæll í spáðinu, en hann Iiafði
ákveðið að gefást ekki upp. Honunx
tókst brátt að fá annað skip til unxráða,
því að mikið fi’ægðarorð liafði farið af
lioxxuixi fyrir áræði og dugnað. En nú
var hann tilneyddur að ganga i þjónustu
verzlunarfyrirtækis nokkurs.
Um Jiessar mundir var þTælasala bönn-
uð með lögnm. Sú íuvinnugrein var þess
vegna mjög áhættusönx, því að- bæði
Englendingar og Frakkar höfðu ákveðið
að uppræta hana nxeð öllu og höfðu því
strangar gætur nxcð ölluni þeim skipunx,
senx grunsamleg þóttu. En Ledoux lét
sér það ekki fyrir hrjósti brenna og tók
þá ákvörðun að gerast þrælakaupinaður.
Nú er því þannig farið með marga
óbreytta sjómenn, að er þeir hafa náð
valda-aðstöðu, verða þeir fráhverfir öll-
um nýungunx á sviði siglingatækninnar.
Þeir hala liundið tryggð við gamla fyrir-
lcomulagið og sýnist allt bezt eins og
þeir fyrst vöndust því.
3
Meðal þessara manna var Ledoux
ekki. Til dæmis notaði hann fyrstur
manna járnkassa undir drykkjarvatn á
skipi sínu. Hann lagfærði og endurbætti
hæði handjárn og hlekki, senx þrælarnir
hera vcnjulega, og málaði þau, til þess
að vei’ja ryði. En einkum varð hann
víðfrægur íxieðal kaupnxanna fyrir hið
glæsilega skip sitt, Vonina, sem hann
lxafði sjálfur teiknað og smíðað.
Skipið var langt og mjótt, ekki ólíkt
i laginu og herskip, og gat rúnxað mik-
inn fjölda þræla. Rúnx jiað, senx Ixrælun-
uixx var ætlað var aðeins 40 þumlunga
hátt. Það var skoðun Ledoux að nægi-
lega vel væri búið að þrælununx, el' þeir
fengju að sitja uppréttir, því að, cins
og liann köíxxst að orði, fengju þeir nóg
að standa, er á áfangaslaði væri komið.
Þrælarnir sátu í tveimur samhliða röð-
um með bökin up]) að skipshliðiiini.
Rúm J>að scnx myndaðist á nxilli fóta
jxeirra, var á öðrum skipum notað scin
gangur, en Ledoux liugkvæmdist að
með því að nota jxað lílca ínyndi liann
geta flutt nxun fleiri þræla en nokkurt
annað skip af sömu stærð. Þrælarnir,