Baldur - 11.10.1945, Page 1

UTGEFANDI: SÖSIALISTAFELAG ISAFJARÐAR
XI. ÁRG. ísafjörður, 11. okt. 1945 29. tölublað.

innar og Sósialistaflokksins i
landbunaðarmálum.
I seinasta blaði Baldurs var
sagt frá bráðabirgðalögum um
verðlag á landbúnaðarvörum
og getið um aðalefni þeirra.
Jafnframt var það tekið fram,
að þessi lög liefðu verið sam-
þykkt af allri rikisstj órninni á-
greinings og undantekningar-
laust, og sama má segja um
aðrar ráðstafanir, sem rikis-
stjórnin hefur gert á þessu
hausti, viðvíkjandi sölu og
verði á landbúnaðarvörum.
Þrátt fyrir þettí hafa blöð
eins stjórnarflokksins, — Al-
þýðuflokksins, látið sér sæma
að ráðast með brigzlyrðum á
ráðherra sósialista í sambandi
við afgreiðslu ríkisstj órnarinn-
ar á þessum málum, vitandi
þó, að ráðherrar Alþýðuflokks-
ins eru þar algerlega samá-
byrgir og hvert skammaryrði,
sem þessir blaðasneplar beina
að þeim Áka og Brynjólfi út
af þessum málum, hittir Emil
og Finn engu siður. En tilgang-
urinn er auðsær. Það á að
spilla áliti Sósialistaflokksins
meðal neytenda í bæjunum og
reyna um leið að stöðva flótt-
ann frá Alþýðnflokknum.
Enda þótt orð fyr nefndra
blaða verði af öllum skinbær-
um mönnum talin ómerk ó-
magaorð, og þar af leiðandi
ekki ástæða til að eltast við
þau, þykir Baldri rétt að skýra
með fáum orðum afstöðu Sósí-
alistaflokksins til þessara
mála.
Þegar hin gifurlega verð-
hækkun á landbúnaðarvörum
var auglýst um og eftir miðj-
an s. 1. mánnð og samþykkt
hafði verið að hætta öllum nið-
urgreiðslum úr rikissjóði, var
öllum ljóst að einhverjar ráð-
stafanir varð að gera til þess
að hindra stórkostlega hækkun
vísitölunnar og þær afleiðing-
ar fyrir atvinnuvegina, sem sú
hækknn hlaut að hafa í för
með sér.
Þjóðviljinn, aðalmálgagn
Sósíalistaflokksins, átaldi þá
þegar, að landbúnaðarráð-
herra skyldi ekki gera þessar
ráðstafanir um leið og verð-
hækkunin var auglýst, til þess
að fyrirbyggja þau vandræði,
sem af henni hlaut að leiða.
Þegar svo umræður hófust í
ríkisst j órninni um setningu
bráðabirgðalaganna, hélt Sósí-
alistafélag Beykjavikur fjöl-
mennan fund, í Listamanna-
skálanum, þar sem samþykkt
var einróma eftirfarandi til-
laga miðstjórnarinnar:
„SÓsialistafélag Reykj avíkur
er samþykkt þeim ákvörðun-
um miðst j órnar Sósíalista-
flokksins
1) að fallast á bráðabirgða-
lög um áhrif kjötverðs á fram-
færsluvísitöluna, sem úrlausn
fyrst um sinn, til að firra vand-
ræðum i trausti þess að ríkis-
stjórnin vinni að því að ná
samkomulagi um varanleg úr-
ræði, með skýrskotun til stefnu
flokksins í þessu máli,
2) að binda samþykki sitt
því skilyrði, að verkalýðssam-
tökin almennt vilji við það una
og áskilja sér rétt til að gera
kröfúr til að sú skipan verði
upp tekin, sem reynist að vera
almennur vilji verkalýðssam-
takanna, enda verði afstaða
fulltrúa flokksins á þingi í
samræmi við það“.
Ennfremur hafði miðstjórn
Sósíalistaflokksins gefist tæki-
færi til að ræða lögin við ýmsa
trúnaðarmenn verkalýðssam-
takanna í Reykjavík, eftir
kröfu fulltrúa Dagsbrúnar var
lögunum breytt í verulegum
atriðum frá því sem ríkis-
stjórnin hafði áður hugsað sér
og stjórn Alþýðusambandsins
lýsti sig fyrir sitt leyti, eftir at-
vikum, samþykka þeim, sem
bráðabirgðalausn.
Á þessu sést að ráðherrar og
miðstj órn Sósí alistaflokksins
hafa leitað álits verkalýðssam-
takanna á þessu máli, eftir því
sem föng voru á, áður en þeir
samþykktu þessi bráðabirgða-
lög. Það getur verið að ráð-
herrar Alþýðuflokksins hafi
gert það líka, en ekki er Baldri
kunnugt um það. Hitt hefur
heyrst að mikið hafi verið rif-
ist á fundi í innsta hring Al-
þýðuflokksins út af þessum
lögurn, eftir að búið var að
gefa þau út með einróma sam-
þykki ráðherra flokksins.
Eins og fram kemur í sam-
þykktum Sósíalista-fundarins
og áliti stjórnar Alþýðusam-
bandsins, eru þessi bráða-
birgðalög alls ekki varanleg
lausn á vandamálum landbún-
aðarins eða dýrtiðarmálunum.
1 ræðu sinni á fundinum
sagði Brynjólfur Bjarnason
meðal annars:
„Með þessum ráðstöfunum
er engin varanleg lausn fund-
in. En hina varanlegu lausn
verður að finna og um haria
verður að vera samkomulag,
hún verður að byggjast á sam-
komulagi milli verkalýðsins og
vinnuveitenda, á slíku sam-
komulagi byggist stjórnar-sam-
vinnan og stjórnin leysir engin
stórmál nema á grundvelli
slíks samkomulags".
Verkalýðssamtökin mega því
ekki láta dragast úr hömlum
að taka þessi mál til mjög
ræki legrar íhugunar. Höfuð-
stefna þeirra og Sósíalista-
flokksins í þeim er skýrt mörk-
uð, sú stefna hefur komið fram
í frumvörpum fulltrúa i'Iokks-
ins á Alþingi i landbúnaðar-
málum og síðast en ekki sízt í
ályktun þeirri, sem viðræðu-
nefnd Alþýðusambandsins og
Búnaðarfélags Islands í sumar
samþykkti að leggja fyrir
stjórnir og þing þessara sam-
taka. I þeirri ályktun var lagt
til við ríkisstjórnina að hún
skipi 4 manna nefnd tilnefnda
af Alþýðusambandinu og B. I.,
er athugi meðal annars:
a) Löggjöf um sem ríflegust
framlög og aðgerðir ríkisins
til þess að sem atlra fyrst verði
alls heyfengs aflað á véltæku
landi og yfirleitt verði larnl-
búnaðarvörur framleiddar við
ákveðna lágmarksaðstöðu.
b) Koma í framkvæmd nú
þegar uppbyggingu að minnsta
kosti eins byggðahverfis á
hentugum stað, þannig að
bændur, sem þar búa, hafi
sæmilega aðstöðu til atvinnu-
reksturs og þæginda.
c) Áætlun um framtíðar bú-
skap á Islandi, er miðist við að
fullnægja neyzluþörf þjóðar-
innar fyrir búvörur og eftir-
spurn á innlendum og erlend-
um markaði og finna leiðir til
að ná þeirri áætlun,
d) Löggjöf til að koma í veg
fyrir brask með jarðeignir lóð-
ir og lendur.
e) .4ó athuga leiðir til að
fullnægja verkafólksþörf land-
búnaðarins og auknu sam-
starfi verkamanna og bænda.
Því miður tókst ekki að
þessu sinni að hefja viðræður
um þessi merkilegu mál og
finna samkomulagsleiðir um
lausn þeirra, og átti Búnaðar
þing sök á þvi, á stjórn Al-
þýðusambandsins stóð ekki.
En i þessari ályktun er skýrt
mörkuð sú stefna, sem verður
að fara, ef varanleg lausn á að
fást á vandamálum landbún-
aðarins, og allt er undir þvi
komið, að samkomulag verði
um hana.
Verkalýðsflokkarnir unnu
mikið á í kosningunum
í Noregi.
Kosningár fóru fram í Nor-
egi 8. þ. m. Úrslit urðu þau að
Verkamannaflokkurinn og
Kommúnistaflokkurinn unnu
mikið á", en borgaraflokkarnir
töpuðu. Baldur hefur ekki get-
að náð í ábyggilegar atkvæða-
tölur í kosningunum og verða
þær birtar í næsta blaði.
Nýtt alþjóðasamband
verkalýðsins
var stofnað á alþjóðaþingi
verkalýðsins í París 3. þ. m.
Fulltrúar 50 milj. verkamanna
frá 65 þjóðlöndum hafa sam-
þykkt einróma skipulagsskrá
sambandsins.
Áskorun um stofnun
alþj óðabandalags.
Fjöldi áhrifamanna í Banda-
rikjunum hafa birt áskorun
um stofnun alþjóðabandalags
til öryggis friði í heiminum.
Benda þeir á að yfir vofi nú
hætta á nýrri heimsstyrj öld ef
ekki sé verið á verði og öll
friðaröfl sameinuð til verndar
friðinum. Undir þessa áskorun
skrifa meðal. annars Albert
Einstein og Ludwig Renn.
Alþingi
var sett 1. þ. m. og hófst
þingsetning eins og venjulega
með guðsþjónustu. Séra Sig-
urður Stefánsson á Möðruvöll-
um prédikaði.
Forseti sameinaðs þings er
Jón Pálmason, forseti neðri
deildar Barði Guðmundsson,
forseti efri deildar Steingrím-
ur Aðalsteinsson.
Þetta er fyrsta þingið, sem
saman kemur eftir stofnun lýð-
veldisins. Fyrir því liggur
fjöldi stórmerkilegra mála til
úrlausnar, má þar meðal ann-
ars nefna bráðabirgðalög rík-
isstjórnarinnar um nýsköpun,
verðlag landbúnaðarvara o. fl.
frv. til laga um skólamál, nýja
trjrggingalöggj öf, landbúnað-
armál og jans önnur.
i