Baldur - 11.10.1945, Blaðsíða 2

114
B A L D U R
I Skammtað úr skrínunni. I
Ályktun
hins almenna kirkjufundar
á Akureyri 9.—11. septem-
ber 1945.
I. Kirkjuhús í Reykjauík.
1. Almennur kirkjufundur
haldinn á Akureyri dagana
9.—11. september 1945 lýsir
eindregnn fylgi sinu við fram-
komna tillögu um Kirkjuhús i
Reykjavik, er verði miðstöð
kirkjulegrar starfsemi í land-
inu.
Fundurinn telur nauðsyn-
legt, að sem fyrst liggi fyrir á-
ætlun um býggingu hússins og
um það starf, er vinna skal i
sambandi við það. Telur fund-
urinn rétt, að byrjað verði á
þvi að koma upp liúsi fyrir
prentsmiðju kirkjunnar, bóka-
utgáfu og bóksölu, skrifstofur
biskups og samkomusali fyrir
kirkjulegt starf eftir því sem
ástæður leyfa, en'gert sé ráð
fyrir viðbótarbyggingum eftir
þörfum.
Fundurinn skorar á alla
söfnuði landsins að veita máli
þessu fylgi og fj árhagslegan
stuðning og felur fulltrúum
kirkj uf undarins að kynna
þetta mál í söfnuðum sínum.
♦
2. Fundurinn samþykkir að
tilnefna 17 menn í nefnd, er
vinni i samráði við biskup,
kirkj uráð og prestastétt lands-
ins að frekari undirbúningi
málsins og lætur þá óslc í ljós,
að þeir allil- taki starf þetta
að sér.
11. Kirkjubyggingar.
Hinn almenni kirkjufundur
haldinn á Akureyri 1945 fagn-
ar framkomu frumvarps þess,
sem Gísli Sveinsson flutti á Al-
þingi 1944 og telur fyllstu
nauðsyn að það nái fram að
ganga hið allra fyrsta. Þó lítur
fundurinn svo á, að 7. gr.
frumvarpsins þurfi sérstakrar
athugunar við.
111. Eining kirkjunnar.
Hinn almenni kirkjufundur
lítur svo á, að á þeim miklu
örlagatímum, sem nú sjanda
yfir, beri öllum kristnum
mönnum i landinu að forðast
ófrjóar og óhollar trúmála-
deilur um það, er á milli kann
að bera í einstökum atriðum,
heldur vinni samhuga og með
fullri djörfung að einu marki
— eflingu trúar og siðgæðis og
hverskonar menningar í anda
Jesú Krists.
IV. Hallgrímskirkja í Reykja-
vík.
Hinn almenni kirkjufundur
fagnar því, að bygging fyrir-
hugaðrar Hallguímskirkj u i
Reykjavík er nú fullákveðin
og þakkar öllum þeim sem að
þvi hafa stutt. Væntir fundur-
inn þess, að allir söfnuðir
landsins stuðli að framkvæmd
þessa byggingarmáls eftir
beztu getu.
V. Húsvitjanir og heimilis-
guðrækni.
Hinn almenni kirkjufundur
telur nauðsyn bera til þess, að
prestar leggi hina mestu rækt
við húsvitjanir og að þær
verði reglulegt sálgæzlustarf
þar sem meðal annars sé reynt
að styðja alla heimibsguð-
rækni eða endurvekja hana,
sem hún er horíin.
VI. Héraðasamtök um efling
trúarlífs.
Hinn aknenni kirkjufundur
skorar á presta og safnaðar-
stjórnir að leitast við að koma
á föstum samtökum meðal
áhugamanna í hverj u prófasts-
dæmi til eflingar kristinni trú
og siðgæði innan héraðsins.
VII. Daglegar guðræknisstund-
ir í útvarpi.
Hinn almenni kirkjufundur
telur eðlilegt og æskilegt, að
guðræknisstundir verði dag-
legur útvarpsliður hér eins og
tiðkast hjá öðrum þjóðum.
Treystir fundurinn því, að
biskup og kirkjustjórn leitist
við að koma þessu til vegar.
VIII. Barnaguðsþjónustur og
kristileg starfsemi meðal
ungmenna.
Hinn almenni kirkj ufundur
þakkar þeim prestum, sem
flutt hafa reglubundnar barna,-
guðsþjónustur svo og þeim
leikmönnum, sem um langt
skeið hafa unnið sem sjálf-
boðaliðar að sunnudagaskóla-
starfi bæði í Reykjavík og við-
ar á landinu. En þar sem
marga prestana vantar enn
sj álfboðaliða sér til aðstoðar
við starfið meðal barnanna og
engar reglubundnar barna-
guðsþjónustur fara enn fram
í fjölmörgum prestaköllum, þá
telur kirkj uf undurinn m j ög
æskilegt, að kirlcjuráð ráði
hæfan mann til að ferðast um
og vekja og efla sunnudaga-
skólahald í landi voru.
IX. Ókeypis námsbækur við
kristnifræðikennslu í
barnaskólum.
Kirkjufundurinn felur kirkju-
stjórn og kirkjuráði að lilutast
til um það við ríkisútgáfu
námsbóka og hlutaðeigandi
stjórnarvöld að barnaskólarn-
ir njóti sömu kjara um allar
námsbækur, er nota þarf við
kristnifræðikennsluna og um
aðrar námsbækur barnaskól-
anna, að þær séu látnar börn-
unum í té ókeypis.
X. Hátíðasöngvar séra Bjarna
Þorsteinssonar.
Hinn almenni kirkjufundur
beinir þeirri ósk til allra
presta í landinu að þeir noti
á öllum hátiðum liátíðar-
söngva séra Bjarna Þorsteins-
sonar eftir þvi sem við verður
komið.
-------0------
Róstur á mlóstjórnarfundi
AlþýSuflokksins.
Fyrir nokkru er lokið í Reykja-
vík landsfundi miðstjórnar Alþýðu-
flokksins.
Litlar fréttir liafa ennþá borist
af þeim fundi en þó höfum vér
lilerað, að þar liafi orðið all róstu-
samt með köflum. Segir sagan að
aðaldeiluefnið hafi verið hinn
frægi Svíþjóðarsamningur Stefáns
Jóhanns, sem nú kvað hafa fengið
tignarheitið Stefán sænski eða
Stefán svíaást, og Arents heildsala.
Barói og Jón Axel skora á Stefán
Jóhann að rýma formannssætiS.
Kváðu þeir Barði Guðmundsson
og Jón Axel Pétursson hafa deilt
mjög hart á Stefán Jóhann fyrir
alla framkomu hans í sambandi
við þennan samning og skorað á
hann að víkja úr formannssæti
Alþýðuflokksins, svo að flokknum
yrði bjargað frá almennri van-
virðu og algerðri tortímingu.
Hannibal ver Stefán Jóhann.
Ekki mun Stefán Jóhann hafa
séð ástæðu til að verða við þess-
ari áskorun, og hófst nú hin liarð-
asta orusta. Var Stefán Jóhann í
fylkingarbrjósti sinna manna og
gekk fram af mikilli hreysti með
rakblöð að vopni og pappír fyrir
brynju og skjöld. Næstur honum
kom Hannibal Valdimarsson og
var ekki einhama frekar venju, þá
Emil ráðherra og síðan ýmsir
aðrir, sem vér kunnum ekki nöfn
á. Vörðu þeir Hannibal og Emil
Stefán Jóliann af hinni mestu
vopnfimi og liöfum vér fyrir satt
að framgöngu Hannibals liafi sér-
staklega verið viðhruggðið. Þetta
murí mörgum hér koma kynlega
fyrir sjónir, ekki vegna þess að
þeir efi lireysti þessarar miklu
hetju, heldur af því liversu mjög
Hannibal hefur þótzt hneyksfaður
ef einhver blettur liefur fallið á
opinbera trúnaðarmenn og oft lát-
ið ljós, að inenn er slíkt henti ættu
ekki að taka þátt í opinberum
inálum. En þeir, sem hafa lesið
Skutul og séð hvernig hann hefur
tekið afstöðu með Stefáni Jóhanni
og varið alla framkomu lians í
sambandi við sænska samninginn,
þurfa alls ekki að vera undrandi.
Þar að auki mun Hannibal liafa
viljað nota jietta tækifæri til þess
að sýna formanni Alþýðuflokks-
ins að hann væri vel hæfur tii
framboðs í Norður-lsafjarðarsýslu
og tryggja sér stuðning og vináttu
„prófessors“ Hagalíns, en á því
hvoru tveggja mun hafa verið ein-
liver tregða upp á síðkastið, þó að
viðskiftin við Óskar Aðalstein liafi
vafalaust bætt þar eitthvað um. Að
síðustu var Barði þjóðskjalavörður
í andstæðingafylkingunni, en þeini
hefur áður lent saman, svo sem
frægt er orðið. Ekki er þess þó
getið að þeir hafi lent í návígi að
þessu sinni.
Finnur tvístigandi.
Að lokum er þess getið að Finn-
ur Jónsson ráðherra hafi verið á
þessu þingi. Er sagt að hann hafi
tvístigið milli fylkinganna og hvor-
ugum viljað veita lið, þó mun hug-
ur hans frekar liafa staðið til
Stefánsmanna.
Um úrslit orustunnar er oss ekki
kunnugt, engar dagskipanir hafa
verið gefnar út, en vér teljum lík-
legt að Barði og Jón Axel hafi
verið hornir ofurliði. Stefán Jó-
hann haldi áfram að vera formað-
ur Alþýðuflokksins og njóti þess
bráðum að veita jiessu deyjandi
flokkslirói nábjargirnar.
„Hærra ber hans nafn en nokkurs
Islendings ... “
Mörg íslenzk blöð minntust
Kristjáns Danakonungs tíunda á 75
ára afmæli hans 26. þ. m., meðal
þeirra Skutull, er fórust í því sam-
bandi orð á þessa leið:
„Mega Islendingar vel halda
minningu þessa seinasta konungs
síns í heiðri, því að hærra ber
hans nafn en nokkurs Islendings í
sambandi viS lausn lýSveldismáls-
ins“. (Leturbreyting Baldurs).
Það er vissulega rétt og sjálfsagt
að Islendingar heiðri minningu
Kristjáns konungs tíurída, ekki
vegna þess að hann er þeirra sein-
asti konungur, því konungsnafn er
engin ástæða fyrir Islendinga að
heiðra, lieldur fyrir þann hetju-
móð er hann sýndi á þrengingar-
árum sinnar eigin þjóðar og live
djarflega hann leiddi frelsisbar-
áttu hennar gegn erlendu ofbeldi„
og ofurefli.
En þá fer skörinn sannarlega að
færast upp í bekkinn, þegar ís-
lenzkt blað birtir á áberandi hátt
ummæli, eins og þau sem hér eru
tekin úr Skutli. Slíkt getur engan
veginn heitið að heiðra konunginn
heldur að skríða fyrir honum.
Það er heldur ekki lengra síðan
en í lýðveldiskosningunum í fyrra
vor, sem þetta sama blað, er þá
stóð eins og allir muna fremst í
baráttunni gegn stofnun lýðveldis
á Islandi, vitnaði til símskeytis er
þessi sami konungur sendi íslend-
ingum. Þar sein segir:
„Vér gelum ekki á mcSan núver-
andi ástand varir, viSurkennt þá
breytingu á stjórnarforminu, sem
Alþingi Islands og ríkisstjórn hafa
ákveSiS án samræSna viS oss“.
Að vísu sendi Kristján konungur
Islendingum lieillaóskir á stofn-
degi lýðveldisins, en þó svo hafi
verið, þá er það bein sögufölsun
að halda því fram .að nafn þess
konungs, sem sendir íslenzku þjóð-
inni orðsending þá, sem hér er
birt að framan, beri hærra en
nafn nokkurs Islendings í sam-
bandi við lausn lýðveldismálsins,
nema að ritstjóri Skutuls telji sitt
nafn hið næst hæsta vegna þess
hve ötullega hann barðist í þeim
anda sem fram kom í þessu kon-
ungsskeyti og gekk þar meira að
segja feti framar.
Og að síðustu Jietta. Hvað segja
sögukennararnir við Gagnfræða-
skólann, þegar þeir fara að spyrja
neinendur sína um nöfn þeirra Is-
lendinga er hæst bera í sjálfstæð-
isbaráttu þjóðarinnar, og þar með
vitanlega lausn lýðveldismálsins,
og þessir nemendur nefna menn
eins og Jón Sigurðsson, Skúla
Tlioroddsen, Benedikt Sveinsson
o. fl. Verða ekki vesalings sögu-
kennararnir að lialda fram skoðun
skólastjórans og segja: — Það voru
nú ekki þessir menn heldur Krist-
ján konungur tíundi.
-------O——
Kommúnistaflokkurinn
stærsti flokkur Frakklands.
Nú eru kunnar atkvæðatöl-
urnar í héraðskosningunum í
Frakklandi sem fóru fram fyr-
ir hálfum mánuði.
Kommúnistaflokkur Frakk-
lands fékk 3830646 atkv. Sósí-
alistaflokkurinn 3730049 atkv.
Vinstriflolckarnir fengu til
samans 9464314 atkv. utan
stórborganna en hægri flokk-
arnir 4387962.