Baldur - 19.10.1945, Side 1

/
UTGEFANDI: SÓSIALISTAFÉLAG ISAFJARÐAR
XI. ÁRG.
ísafjörður, 19. okt. 1945
30. tölublað.
Skólamálin á ísafirði. Kosningaúrslitin í Noregi.
Eitt af því marga, sem ráða-
menn þessa bæjarfélags — Al-
þýðuflokksmennirnir — sem
hér hafa stjórnað í rúman ald-
arfjórðung, hafa hrósað sér
einna mest af, er það, að Isa-
fjarðarbær hafi aldrei skorið
við neglur sér fjárframlög til
skóla og menningarmála og að
hann hafi orðið með fyrstu
héruðum landsins til að færa
skólaskyldu aídur niður i 7 ár.
Þetta er rétt. Isafjörður var
á undan öðrum með að lækka
skólaskyldualdurinn og árlega
hefur hér verið varið álitleg-
um upphæðum til kennslu-
mála.
Á fjárhagsáætlun yfirstand-
andi árs nemur þes^i upphæð
kr. 376,450,00 en frá þvi dregst
framlag ríkisins kr. 96.892,00,
svo það verður um 280 þús.
krónur, sem teknar eru beint
frá bæjarbúum til þessara
mála. Þetta er alls ekki svo
litil upphæð miðað við gjald-
þol' bæj arins og þessvegna ekk-
ert tiltökumál, þó að þeir, sem
hana greiða, vilji athuga hvað
þeir fá i staðinn.
Þær lágmarkskröfur, sem
gera verður til liarna- og ung-
lingaskóla, eru ])ær, að skól-
-arnir starfi lögákveðinn tíma
og að nægir og hæfir kennslu-
kraftar séu við þá.
Nú vita það allir, að skólar
eiga í síðasta lagi að taka til
starfa 1. okt., og þar að auki er
nú ákveðið að kennsla fyrir
yngstu börnin byrji 1. septem-
ber. Barnaskólar eiga þvi að
réttu lagi að byrja þá.
Hvernig hefur nú þessu ver-
ið fullnægt hér á Isafirði í ár?
Kennsla er fyrir nokkrum
dögum hyrjuð i barnaskólan-
um, en gagnfræðaskólinn var
ekki settur fyr en í gær. —
Kennsla í þriðja bekk byrjar
þar nú um helgina og að ein-
hverju leyti í fyrsta og öðrum
bekk. Skólinn var settur í
Templarahúsinu, þar á að
kenna fyrst um sinn og ef til
vill í öðru samkomuhúsi í
bænfim, að því er skólastjóri
upplýsti. En um leið gat skóla-
stjóri þess að vonast væri eftir,
að skólinn gæti flutt í eigið
liúsnæði eftir næstu mán-
aðamót. — Þessi dráttur
hefur, livað gagnfræðaslcólan-
um viðkemur, verið afsakað-
ur með því, að nú standi yfir
stækkun skólahússins og sé þvi
verki ekki lokið. Þessa afsök-
un er sjálfsagt að taka til
greina, það sem hún nær. En
manni verður á að spyrja:
Hvernig gat skólastjóri og
skólanefnd látið sér detta í
hug, að sá hraði yrði á þess-
ari byggingu frekar en öðrum
hér í bæ, að henni yrði lokið
svo snemma að skólinn gæti
tekið til starfa á réttum tíma?
Allir máttu þó vita að slíkt
var óhugsanlggt, og að nauð-
synlegt var að útvega skólan-
um húsnæði að einhverju
leyti nú í byrjun skólaársins.
Þetta hefur skólanefnd nú
loksins séð og fengið Templ-
arahúsið leigt fyrir gagn-
fræðaskólann. — Um það má
kannske segja að betra sé
seint en aldrei, en óneitanlega
hefði verið viðkunnanlegra að
þessi eða annar möguleiki
hefði verið athugaður fyr, svo
að skólinn hefði getað byrjað
á réttum tíma.
Hvað barnaskólanum við-
víkur, þá er að vísu einnig
verið að byggja við hann og
því .verki er heldur ekki lok-
ið. En það afsakar ekki nema
að litlu leyti þann drátt,
sem hefur orðið á því, að skól-
inn tæki til starfa; minnsta,
kosti var það ekki til fyrir-
stöðu því, að smábarnaskóli
starfaði í september, eins og
vera átti.
I báðum þessum tilfellum er
því um óafsakanlega van-
rækslu og ámælisvert fyrir-
hyggjuleysi að ræða.
Þá eru það kennslukraft-
arnir við skólana.
Við barnaskólann munu þeir
vera nokkurnveginn nægir, en
þó er hann tæplega aflögu fær,
en hvað gagnfræðaskólann
snertir vantar á að svo sé.
Eins og kunnugt er fóru þrír
kennarar frá skólanum í byrj-
un þessa skólaárs, einn fastur-
kennari og tveir stundakenn-
arar. Skólanefnd taldi þá
nauðsynlegt að ráða þrjá
fastakennara við skólann í vet-
ur og skólastjóra var falið að
reyna að útvega næga kennslu-
krafta að skólanum. —
Stöðurnar voru þó ekki aug-
lýstar eins og lög mæla fyrir,
en eitthvað mun skólastjóri
hafa leitað fyrir sér um útveg-
un kennara og í byrjun þessa
mánaðar er loks auglýst í út-
varpinu eftir kennara við
Gagnfræðaskólann á ísafirði.
Árangurinn varð sá að einn
Yerkalýðsflokkarnir unnu
Urslit norsku kosninganna
urðuurðu þau, að Verka-
mannaflokkurinn fékk 75
þingsæti (70), Kommúnista-
flokkurinn 11 (0), Vinstri
flokkurinn 21 (23), Hægri
flokkurinn 27 (28), Bænda-
flokkurinn 10, (18)- og Kristi-
legi þj óðfiokkurinn 6 (2).
Tölurnar i svigunum tákna
þingsæti flokkanna við siðustu
kosningar.
Lokatölur, sem sýna at-
kvæðamagn flokkanna, liggja
enn ekki fyrir, en þingmanna-
tala flokkanna verður sú, sem
hér er sögð.
1 sambandi við þessi "kosn-
ingaúrslit má benda á það, að
Kommúnistaflokkurinn fær
aðeins 11 þingsæti en um
100 000 atkvæði, en Verka-
mannaflokkurinn 75 þingsæti,
en um 400 000 atkvæði. Sýnir
þetta mjög óréttláta kjör-
dæmaskipun.
Þá má lika geta þess að blað
glæsilegan kosningasigur.
Kommúnistaflokksins varð að
hætta útkomu í kosningabar-
áttunni, vegna þess að Verka-
mannaflokkurinn breytti til og
lét blað sitt, sem áður kom út
á kvöldin, koma út á morgn-
ana eins og Friheten, blað
Kommúnistaflokksins hafði
gert. Bæði blöðin voru prentuð
i prentsmiðju Verkamanna-
flokksins, en hún kvaðst ekki
geta afkastað báðum blöðun-
um á morgnana og varð Fri-
heten því að hætta að koma út
mn tírna. En nú hefur útgáfa
þess hafist aftur; er það nú
kvöldblað og mikið útbreitt.
Telja má víst að þessi stöðv-
un á blaðinu hafi haft einhver
áhrif i kosningunum. Minnsta
kosti mun leikurinn hafa ver-
ið gerður til þess.
Islenzk alþýða fagnar þess-
um kosningasigri norsku
verkalýðsflokkanna og vonar
að þeim takist að mynda stjórn
saman.
maður fékkst, Jónas Jónasson
frá Flatey, cand. phil., og hefur
liann verið settur kennari við
skólinn í vetur, og auk þess
hefur María Sveinbj arnardótt-
ir verið ráðinn stundakennari
í dráttlist. Að öðru leyti er ráð-
gert að kennarar barnaskólans
kenni við báða skólana eftir
því sem nauðsyn krefur og
samkomulag verður um milli
skólastjóranna og skólanefnd-
ar.
Á þessu sést að enn vantar
tvo af þeim þremur föstu-
kennurum sem skólanefnd
taldi nauðsynlegt að ráða í
vetur.
Það sleifarlag, sem verið
hefur á þessari kennararáðn-
ingu er alveg dæmalaust.
Hvorki skólastjóri né skóla-
nefnd virðast hafa hugmynd
um að kennara vanti við skól-
ann fyr en rétt áður en hann
á að taka til s(arfa og upp-
götva þá fyrst að þrjá fasta-
kennara vanti.
Afleiðingin af þessu er því
sú, að nú starfa við skólann
aðeins þrír menn, sem hafa
meira en kennaraskólamennt-
un, og með allri virðingu fyrir
menntun og hæfileikum barna-
kennara þá lilýtur að verða að
gera kröfur til þess, að kenn-
arar við gagnfræðaskóla hafi
meiri menntun, vegna þess að
í þehn skóla eru meiri kröfur
gerðar til kennara, eins og sést
á því, að kennarar við gagn-
fræðaskóla eru betur launaðir
en barnakennarar, og þess-
vegna sj álfsagt að kref j ast
meiri undirbúningsmenntunar
af þeim.
Þá má lika benda á það, að
eftir fræðslulögunum, sem á
að samþykkja á þinginu í vet-
ur, verða gerðar aðrar og meiri
kröfur til nemenda skólans og
kennara en verið hefur, þar
sem þeir nemendur þriðja
bekkjar, er þess óska, eiga í
vor að þreyta landspróf, er
veitir rétt til inngöngu í 3. bekk
menntaskólans og kennara-
skólann og allháar kröfur eru
gerðar til að standast það próf.
Það hlýtur að vera krafa
allra þeirra, sem vilj a að gagn-
fræðaskólinn verði hlutverki
sínu vaxinn, að nú þegar verði
gert allt til þess að útvega
stundakennara að skólanum í
vetur, án þess að taka þá frá
barnaskólanum. Það er ólík-
legt að hér séu ekki til menn,
sem færir eru um það og
fengjust, ef reynl væri. En
umfram allt verður að gera
ráðstafanir, til þess að tryggja
næga kennslukrafta að skól-
anum næsta ár, svo að þetta
ófremdarástand endurtaki sig
ekki þá.
%