Baldur - 13.01.1946, Blaðsíða 1

UTGEFANDI: S ÓSl ALIST AFÉL AG ISAFJARÐAR
XII. ÁRG.
ísafjörður, 13. janúar 1946
2. tölublað.
Æskan og íhaldið.
Ihaldið leggur sig mjög i
lima að ánetja æskulýð þessa
bæjar. Svo langt er gengið, að
útsendarar þess ganga með
undirskriftalista i göngum
Gagnfræðaskólans og safna
meðlimum í félagsskap sinn.
Mannaveiðar þessar virðast,
þótt ótrúlegt sé, hafa borið
nokkurn árangur, að vísu
miklum mun minni en Sigurð-
ur frá Vigur vill láta í veðri
vaka. Þessar veiðitilraunir i-
haldsins gefa mér tilefni til að
beina nokkrum orðum sér-
staklega. til ísfirzkrar æsku.
Enginn æskumaður, hvorki
karl né kona, á að styðja
Sjálfstæðisflokkinn vegna
þess, að æskan er f ramtíðin,
en Sjálfstæðisflokkurinn er
'ekki flokkur framtíðarinn-
ar heldur fortíðarinnar. —
Skal ég nú finna stað þessum
orðum mínum.
Islendingar, eins og aðrar
þær þjóðir, sem byggja auð-
valdsheiminn, búa í svokölluðu
stéttaþj óðfélagi. Tvær eru höf-
uðstéttirnar. Annarsvegar eru
þeir, sem eiga framleiðslutæk-
in, skip, verksmiðjur, skipa-
smíðastöðvar, vélaverkstæði o.
z s. frv. Hinsvegar eru þeir, sem
selja vinnu sína, verkalýður-
inn. Þessar stéttir hafa komið
sér upp stjórnmálaflokkum til
að berjast fyrir hagsmunum
sínum. Eigendur framleiðslvj-
tækjanna hafa myndað Sjálf-
stæðisflokkinn, verkalýðurinn
Sósialistaflokkinn. Það þarf
engan að rugla þótt hér á landi
séu tveir aðrir flokkar, Fram-
sóknar- og Alþýðuflokkurinn.
Báðir eru þeir milliflokkar,
hafandi innan sinna vébanda
fólk úr báðum höfuðstéttum
þjóðfélagsins, og a. m. k. sá
síðarnefndi algjörlega deyj-
andi flokkur.
Sj álfstæðisflokkurinn er m.
ö. o. svokallaður auðvalds-
flokkur. Hann vill einkarekst-
ur og hann vill óskipulagða
framleiðsluhætti. Hann vill
gefa sérhverj um atvinnurek-
anda taumlaiisa aðstöðu til að
græða sem mest. Þegar þess-
vegna verkalýðurinn krefst
kjarabóta, t. d. launahækkana,
þá berst flokkurinn ætið gegn
þeim, vegna þess að launa-
hækkun verkalýðsins dregur
úr gróða þeirra, sem stjórna
flokknum.
Einkareksturinn og óskipu-
lagðir framleiðsluhættir eru
frumorsök þess fyrirbrigðis,
sem kallast kreppa, og ís-
firzk^an æskulýð hlýtur að
ráma i, þvi árin 1929 til 1934
og reyndar allt að stríðsbyrj un
geysaði um allan auðvalds-
heiminn ein hin ægilegasta
kreppa, sem sögur fara af.
Húh lýsti sér allstaðar með of
mikilli framleiðslu á einu
sviði, of lítilli framleiðslu á
öðru sviði, í atvinnuleysi og
eymd fjöldans, í eyðileggingu
matvæla (t. d. var* hveitinu
brennt i Canada og k'affinu í
Brasilíu).
Þetta hræðilega ástand
byggðist eingöngu á því, að
f ramleiðslan var ekki skipu-
lögð, að framleiðslan var í
höndum einstaklinga, sem
miðuðu allt við það
að græða sem mest. —
I dag sjá fleiri menn í veröld-
inni en nokkru sinni fyr, að
þessir óskipulögðu framleiðslu-
hættir, sem eru samfara einka-
rekstrinum, eru ekki framtíð-
arinnar, heldur tilheyra þeir
fortíðinni. Ef það er hægt að
komast hjá kreppum í fram-
tíðinni, ef það er hægt að
komast hjá styrjöldum i fram-
tíðinni, þá þarf að taka upp
skipulagningu á framleiðsl-
unni. Og af þv'í að Sjálfstæðis-
flokkurinn berst fyrir því að
viðhalda einkarekstri og ó-
skipulögðum framleiðsluhátt-
um, af því að hann þar af leið-
andi berst á móti framtíðinni,
þá berst hann einnig gegn
æskunni því hennar er fram-
tíðin. Þessvegna er það með
öllu óskiljanlegt — og hlýtur
að stafa af vangá, sem enn er
hægt að leiðrétta — ef nokkur
æskumaður, karl eða kona,
styður Sj álfstæðisflokkinn.
Þetta var nú um Sjálfstæðis-
flokkinn sem auðvaldsflokk,
bræðraflokk þeirra flokka í
öðrum löndum, sem berjast
fyrir aifevaldsskipulaginu. At-
hugum því næst pólitík flokks-
ins, fyrst landsmálapólitik
- hans og því næst pólitík hans
hér i bænum.
I landsmálum er hægt að
segj a, að S j álf stæðisf lokkur-
inn hafi rækt vel það hlutverk
sitt að gæta hagsmuna at-
vinnurekendastéttarinnar og
heildsalanna. Allt fram að því,
að núverandi ríkisstjórn tók
við völdum, og reyndar enn
þann dag í dag hefur flokkur-
inn barist gegn öllum kjara-
bótum verkalýðnum til handa.
Hins skal af tur getið, að f lokk-
urinn hefur tekið góða afstöðu
i tveim málum, eins góða og
búast mátti við. Annað málið
var sj álfstæðismálið. Þar tók
' flokkurinn ásamt Sósíalista-
flokknum og Framsóknar-
flokknum rétta afstöðu, vann
að því að þjóðin fengi fullt
frelsi sitt aftur. Hitt málið er
nýsköpunarmálið. Langmestur
hluti af þingmönnum Sjálf-
stæðisflokksins tók undir kröf-
ur Sósíalistaflokksins, sem
fram komu í hinni frægu út-
varpsræðu Einars Olgeirsson-
ar, á Alþingi 11. september
1944, að mynda ríkisstjórn á
breiðum grundvelli og til þess
að nýskapa framleiðslutæki
þjóðarinnar. Geri ég ráð fyrir,
að það æskufólk, sem gengið
hefur á hönd Sjálfstæðis-
flokknum, hafi fyrst og fremst
gert það vegna þess, að flokk-
urinn tók þessa afstöðu í þessu
.þýðingarmikla nauðsynj amáli.
En ísfirzkur æskulýður! at-
hugaðu að Sj álfstæðisflokkur-
inn viðheldur í nýsköpunará-
formum sínum hinu gamla
¦•%•%»% t% *%»*?«%.%»%?%•%«*****»***% »***%*% •%«*»»% •%»*?**?*%»%*%»%»%.%*%•%*%*%«%*%*%»%»*»?%»*?*%»**-.%•%?%?%•%»%»%*%•%•%
•""......." '•'¦•••••........'•¦'•'¦' - ••• ¦•¦•••••••¦ -••"¦¦......^.
x
x
•*•
X
X
•*•
X
X
x
X
X
X
X
?*•
X
X
X
X
X
X
X
í
X
l
Framboðslisti Sameiningarflokks alþýðu — Sósíal-
istaflokksins — við hreppsnefndarkosningar í Bol-
ungavík 27 jan. 1946:
1. Guðmundur Jakobsson, vélsmiður.
2. Jón Tímóteusson, form. Verkalýðsfél. Bolungarv.
3. Agúst Vigfússon, kennari.
4. Finnbogi Guðmundsson, sjómaður.
5. Eggert Lárusson, sjómaður.
6. Benedikt Guðmundsson, sjómaður.
7. Sigurvin Finnbogason, sjómaður.
8. Hávarður Ólafsson, sjómaður.
Bolvíkingar, kjósið lista Sósíalistaflokksins
x
•*•
X
X
X
•*•
•*•
•*•
2
•*•
X
X
X
X
X
•*•
•*•
•*•
Ý
•*•
•*•
•*•
X
•*•
•*•
•*•
•*•
•*•
•*•
•*•
X

stefnumáli sínu: einkarekstr-
inum. Hann vill að hin nýju
framleiðslutæki verði eign
einstaklinga, að þeir geti feng-
ið að reka þau með gróða fyr-
ir augum — og ekkert annað.
Samanber tillögu sj álfstæðis-
manna í bæjarstjórn Isafjarð-
ar um togaramálið. Þeir vildu
stofna hlutafélag, án þess að
bærinn ætti sjálfur meirihluta
þar í. Hvað þýðir þetta? Það
þýðir áframhald þeirrar ó-
vissu, sem fólkið sjálft, sem
þið æskufólk hafið um fram-
tíðina. Athugið hvað þgð þýddi
fyrir afkomu fólksins í þess-
um bæ, ef þeim góða manni,
Björgvin Bjarnasyni, sem er
eigandi að miklum hluta af ís-
firzka flotanum, kæmi allt í
einu í hug að flytja búferlum
úr bænum. Þá tæki hann auð-
vitað skipin nieð og fjöldi Is-
firðinga yrðu atvinnulausir.
Þetta er afleiðing einkarekst-
ursins.
Sj álfstæðismenn hér á Isa-
firði vilja halda því fram, að
þeir hafi verið andstöðuflokk-
ur kratanna númer eitt. Það
er alveg rétt, að einu sinni
beitti íhaldið ísfirzka andstöðu
gegn meirihluta bæjarstjórn-
arinnar, hatramri andstöðu. —
Það var þegar íhaldið seldi 6
báta úr bænum, árið 1926 og
ætlaði þar með að svelta fólk-
ið til hlýðni. Eftir þetta atferli
hefur íhaldið ísfirzka aldrei
veitt neina andstöðu gegn kröt-
unum. Strax eftir að það var
búið að selja bátana út úr bæn-
um þá sofnaði það á verðin-
um sem heilbrigður og nauð-
synlegur gagnrínandi. Það
sofnaði í rúman áratug þar til
það einn góðan veðurdag vakn-
aði til þess að hjálpa krötunum
til að selja togarann Skutul út
úr bænum. Það var í nóvem-
ber 1941. Jafnvel æskumenn
nútímans muna það. I ársbyrj-
un 1942 hófst nýtt kjörtímabil
í bæjarstjórninni, kjörtímabil,
sem nú er að enda. Á þessu'
kjörtímabili hafa sjálfstæðis-
menn haft eins nána samvinnu
við kratameirihlutann og unnt
er. Þeir hafa kosið sameigin-
lega í nefndir. Þeir hafa hjálp-
ast að í bæjarráði að salta
umbótatillögur okkar sósíal-
ista. Haraldur Leósson, full-
trúi S j álf stæðisf lokksins í
bæjarráði, mun hafa "setið á
milli 250 og 300 fiundi í bæjar-
ráðinu. Agreining mun sá góði
maður hafa gert fjórum sinn-
um. Er hægt að fá betri sann-
anir fyrir þeirri góðu sam-
(Framhald á 4. síðu).