Baldur - 13.01.1946, Side 1

UTGEFANDI: S ÓSIALIST AFÉL AG ISAFJARÐAR
XIL ÁRG.
ísafjörður, 13. janúar 1946
2.
tölublað.
Æskan og íhaldiö.
Ihaldið leggur sig mjög i
lima að ánetja æskulýð þessa
bæjar. Svo langt er gengið, að
útsendarar þess ganga með
undirskriftalista í göngum
Gagnfræðaskólans og safna
meðlimum í félagsskap sinn.
Mannaveiðar þessar virðast,
þótt ótrúlegt sé, hafa borið
nokkurn árangur, að vísu
miklum mun minni en Sigurð-
ur frá Vigur vill láta í veðri
vaka. Þessar veiðitilraunir í-
haldsins gefa mér tilefni til að
beina nokkrum orðum sér-
staklega. til ísfirzkrar æsku.
Enginn æskumaður, hvorki
karl né kona, á að styðja
S j álf stæðisf lokkinn vegna
þess, að æskan er framtíðin,
en Sjálfstæðisflokkurinn er
ekki flokkur framtíðarinn-
ar heldur fortíðarinnar. —
Skal ég nú finna stað þessum
orðum mínum.
Islendingar, eins og aðrar
þær þjóðir, sem byggja auð-
valdsheiminn, búa i svokölluðu
stéttaþjóðfélagi. Tvær eru höf-
uðstéttirnar. Annarsvegar eru
jjeir, sem eiga framleiðslutæk-
in, skip, verksmiðjur, skipa-
smiðastöðvar, vélaverkstæði o.
s. frv. Hinsvegar eru þeir, sem
selja vinnu sína, verkalýður-
inn. Þessar stéttir hafa komið
sér upp stj órnmálaflokkum til
að berjast fyrir hagsmunum
sínum. Eigendur framleiðsli^-
tækjanna hafa myndað Sjálf-
stæðisflokkinn, verkalýðurinn
Sósialistaflokkinn. Það þarf
engan að rugla þótt hér á landi
séu tveir aðrir flokkar, Fram-
sóknar- og Alþýðuflokkurinn.
Báðir eru j)eir milliflokkar,
hafandi innan sinna vébanda
fólk úr báðum höfuðstéttum
þjóðfélagsins, og a. m. k. sá
síðarnefndi algjörlega deyj-
andi flokkur.
Sjálfstæðisflokkurinn er m.
ö. o. svokallaður auðvalds-
flokkur. Hann vill einkarekst-
ur og hann vill óskipulagða
framleiðsluhætti. Hann vill
gefa sérhverjum atvinnurek-
anda taumlausa aðstöðu til að
græða sem mest. Þegar jiess-
vegna verkalýðurinn krefst
kjarabóta, t. d. launahækkana,
þá berst flokkurinn ætíð gegn
þeim, vegna jæss að launa-
hækkun verkalýðsins dregur
úr gróða þeirra, sem stjórna
flokknum.
Einkareksturinn og óskipu-
lagðir framleiðsluhættir eru
frumorsök j)ess fyrirbrigðis,
sem kallast kreppa, og ís-
firzl^m æskulýð hlýtur að
í'áma í, því árin 1929 til 1934
æskumaður, karl eða kona,
styður Sj álfstæðisflokkinn.
Þetta var nú um Sjálfstæðis-
flokkinn sem auðvaldsflokk,
bræðrallokk þeirrá flokka í
öðrum löndum, sem berjast
fyrir aiíðvaldsskipulaginu. At-
hugum því næst pólitík llokks-
ins, fyrst landsmálapólitík
og reyndar allt að stríðsbyrj un - hans og því næst pólitík hans
geysaði um allan auðvalds-
heiminn ein hin ægilegasta
kreppa, sem sögur fara af.
Hún lýsti sér allstaðar með of
mikilli framleiðslu á einu
sviði, of lítilli framleiðslu á
öðru sviði, í atvinnuleysi og
eymd fjöldans, í eyðileggingu
matvæla (t. d. var" hveitinu
hrennt í Canada og kaffinu i
Brasilíu).
Þetta hræðilega ástand
byggðist eingöngu á því, að
framleiðslan var ekki skipu-
lögð, að framleiðslan var í
höndum einstaklinga, sem
miðuðu allt við það
að græða sem mest. —
I dag sjá fleiri menn í veröld-
inni en nokkru sinni fyr, að
jjessir óskipulögðu framleiðslu-
hættir, sem eru samfara einka-
rekstrinum, eru ekki framtíð-
arinnar, heldur tilheyra þeir
fortíðinni. Ef það er hægt að
komast hjá kreppum í fram-
tíðinni, ef það er hægt að
komast hjá styrjöldum í fram-
tíðinni, j)á þarf að taka upp
skipulagningu á l'ramleiðsl-
unni. Og af því að Sjálfstæðis-
flokkurinn berst fyrir því að
viðhalda einkarekstri og ó-
skipulögðum framleiðsluhátt-
um, af því að hann j)ar af leið-
andi berst á móti framtíðinni,
þá berst hann einnig gegn
æskunni því hennar er fram-
tíðin. Þessvegna er j)að með
öllu óskiljanlegt — og hlýtur
að stafa af vangá, sem enn er
hægt að leiðrétta — ef nokkur
hér i bænum.
I landsmálum er hægt að
segj a, að Sj állstæðisflokkur-
inn hafi rækt vel það hlutverk
sitt að gæta hagsmuna at-
vinnurekendastéttarinnar og
heildsalanna. Allt fram að því,
að núverandi rikisstjórn tók
við völdum, og reyndar enn
j>ann dag í dag hefur flokkur-
inn harist gegn öllum kjara-
bótum verkalýðnum til handa.
Hins skal aftur getið, að flokk-
urinn hefur tekið góða afstöðu
í tveim málum, eins góða og
búast mátti við. Annað málið
var sjálfstæðismálið. Þar tók
flokkurinn ásamt Sósíalista-
flokknum og Framsóknar-
flokknum rétta afstöðu, vann
að ])ví að þjóðin fengi fullt
frelsi sitt aftur. Hitt málið er
nýsköpunarmálið. Langmestur
hluti af þingmönnum Sjálf-
stæðisflokksins tók undir kröf-
ur Sósíalistaflokksins, sem
fram komu í hinni frægu út-
varpsræðu Einars Olgeirsson-
ar, á Alj)ingi 11. september
1944, að mynda ríkisstjórn á
breiðum grundvelli og til þess
að nýskapa framleiðsluta^d
þjóðarinnar. Geri ég ráð fyrir,
að það æskufólk, sem gengið
hefur á hönd Sjálfstæðis-
flokknum, hafi fyrst og fremst
gert það vegna þess, að flokk-
urinn tók þessa afstöðu í þessu
þýðingarmikla nauðsynj amáli.
En ísfirzkur æskulýður! at-
hugaðu að Sjálfstæðisflokkur-
inn viðheldur í nýsköpunará-
formum sínum hinu gamla
’**MX*,***X”XMX**tMXMXMX***MXM!',M*,X***HXM**‘X*,!MW**t**XMXM***XMXHW*,****M***XMX*
*
*t*
istaflokksins — við hreppsnefndarkosningar í Bol
T
T
‘I*
?
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
T
I
Framboðslisti Sameiningarflokks alþýðu — Sósíal-
i
I
t
t
t
*
|
I
!
t
i
i
T
T
v
MX**X**X**X**X**X**X**X**XMXMXMX**X**X**X**X**X**X**X**X**XMX**X**X**X**X**<
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
ungavík 27 jan. 1946:
Guðmundur Jakobsson, vélsmiður.
Jón Tímóteusson, form. Verkalýðsfél. Bolungarv.
Agúst Vigfússon, kennari.
Finnhogi Guðmundsson, sjómaður.
Eggert Lárusson, sjómaður.
Benedikt Guðmundsson, sjómaður.
Sigurvin Finnhogason, sjómaður.
Hávarður Ólafsson, sjómaður.
Bolvíkingar, kjósið lista Sósíalistaflokksins
stefnumáli sinu: einkarekstr-
inum. Hann vill að hin nýju
framleiðslutæki verði eign
einstaklinga, að j>eir geti feng-
ið að reka þau með gróða fyr-
ir augum — og ekkert annað.
Samanber tillögu sjálfstæðis-
manna i bæjarstjórn Isafjarð-
ar um togaramálið. Þeir vildu
stofna hlutafélag, án þess að
bærinn ætti sjálfur meirihluta
þar í. Hvað þýðir jietta? Það
þýðir áframhald þeirrar ó-
vissu, sem fólkið sjálft, sem
þið æskufólk hafið um fram-
tíðina. Athugið hvað f>£ð þýddi
fyrir afkomu fólksins i j)ess-
um bæ, el' þeim góða manni,
Björgvin Bjarnasyni, sem er
eigandi að miklum hluta al’ ís-
firzka flotanum, kæmi allt í
einu í hug að flytja búferlum
úr bænum. Þá tæki hann auð-
vitað skipin nieð og fjöldi Is-
firðinga yrðu atvinnulausir.
Þetta er aíleiðing einkarekst-
ursins.
Sjálfstæðismenn hér á Isa-
firði vilja halda því fram, að
þeir liafi verið andstöðuflokk-
ur kratanna númer eitt. Það
er alveg rétt, að einu sinni
beitti íhaldið ísfirzka andstöðu
gegn meirihluta bæjarstjórn-
arinnar, hatramri andstöðu. —
Það var þegar íhaldið seldi 6
báta úr bænum, árið 1926 og
ætlaði þar með að svelta fólk-
ið til hlýðni. Eftir þetta atferli
hefur íhaldið ísfirzka aldrei
veitt neina andstöðu gegn kröt-
unum. Strax eftir að það var
húið að selja bátana út úr bæn-
um þá sofnaði það á verðin-
um sem heilbrigður og nauð-
synlegur gagnrínandi. Það
sofnaði í rúman áratug þar til
það einn góðan veðurdag vakn-
aði til þess að hjálpa krötunum
til að selja togarann Skntul út
úr bænum. Það var í nóvem-
ber 1941. Jafnvel æskumenn
nútímans muna það. I ársbyrj-
un 1942 hófst nýtt kjörtímabil
í bæjarstjórninni, kjörtímabil,
sem nú er að enda. Á ])essu
kjörtímabili hafa sjálfstæðis-
menn haft eins nána samvinnu
við kratameirihlutann og unnt
er. Þeir hafa kosið sameigin-
lega í nefndir. Þeir hafa hjálp-
ast að í bæjarráði að salta
umbótatillögur okkar sósíal-
ista. Haraldur Leósson, full-
trúi Sjálfstæðisflokksins í
hæjarráði, mun hafa setið á
milli 250 og 300 £undi í bæjar-
ráðinn. Agreining mun sá góði
maður hafa gert fjórum sinn-
um. Er hægt að fá betri sann-
anir fyrir þeirri góðu sam-
(Framhald á 4. síðu).