Baldur - 14.02.1946, Side 1

UTGEFANDI: SÖSIALISTAFÉLAG ISAFJARÐAR
XII. ÁRG.
ísafjörður, 14. febrúar 1946
7. tölublað.
Fjórir vélbátar farast
Sjómannafélag ísfipðinga
30 ápa.
1 áhlaupsveðri sem gerði s.l.
laugardag fórust hér við land
fjórir bátar í fiskiróðri með
samtals 18 manna áhöfn og
niargir urðu fyrir veiðarfæra-
tjóni og áföllum.
Bátar þeir, sem fórust voru
þessir:
Vélbáturinn Max frá Bolung-
arvík og með lionum þessir
menn:
Þorbergur Magnússon skip-
stjóri, Bolungarvilc, 34 ára,
kvæntur og átti barn.
Matthías Hagalínsson vél-
stjóri frá Sætúni í Grunnavík,
27 ára, aðalfyrirvinna aldraðra
foreldra.
Guðlaugur Magnússon, Bol-
ungarvík, háseti, 55 ára, kvænt-
ur og lætur eftir sig konu og
uppkomin börn.
Jón örnólfs Jónsson, háseti,
19 ára, til heimilis hjá foreldr-
um sínum í Bolungarvík.
Hinir hátarnir, sem allir fór-
ust við Faxaflóa, voru þessir:
M.b. Geir, Keflavík, með
fimm mönnum, var einn þeirra
Marías Þorsteinsson frá Borg í
Skötufirði, húsettur hér á Isa-
firði. — Skipstjórinn, Guð-
mundur Kr. Guðmundsson,
Keflavík, var gamall Isfirðing-
ur, orðlagður dugnaðar- og
aflamaður.
M.I). Magni frá Norðfirði,
með fjórum mönnum, einum
varð bjargað — og
M.h. Aldan frá Seyðisfirði
með fimm mönnum. Voru
tvcir þeirra 22 ára og þrír 19
ára að aldri.
Margir ])essara manna áttu
fyrir konum og börnum að sjá.
Atvinnuleysisskráning.
Á bæjarráðsfundi 6. þ. m.
benti Haraldur Guðmundsson,
hæj arfulltrúi Sósíalistaflokks-
ins, á nauðsyn þess að atvinnu-
leysisskráning væri látin fara
hér fram. Og hefur það yerið
samþykkt í hæjarstjórn.
Lög um atvinnuleysisskrán-
ingar eru frá 7. maí 1928 og
hljóða svo:
„1. gr. Bæjarstjórnum skal
skylt að safna skýrslum 1. fe-
brúar, 1. maí, 1. ágúst og 1.
nóvember ár hvert um atvinnu
ogatvinnuleysi allra sjómanna,
verkamanna, verkakvenna,
iðnaðarmanna og kvenna í
kaupstöðum. Ágrip af skýrsl-
unum skal þegar í stað sent
Hagstofu Islands, er birtir ýfir-
lit yfir þær.
2. gr. Þar sem verkal}rðsfé-
lög eru á staðnum, skulu hæj-
arstjórnir leita samninga við
þau um að taka að sér söfnun
skýrslnanna.
3. gr. Kostnaður við skýrslu-
söfnunina greiðist að þriðjungi
úr ríkissjóði og tveimur þriðj-
ungum úr hlutaðeigandi bæj-
arsjóði.“
Bæjarstjórn Isafjarðar hef-
ur um margra ára skeið algcr-
lega vanrækt að framfylgja
þessum laga ákvæðum og eng-
ar atvinnuleysisskráningar lát-
ið fara fram. Er þar um eina
af mörguiii vanrækslusyndum
fráfarandi meirihluta að ræða.
Það'hefur þó oft verið þöi-f á
að slík skráning færi fram, en
ef til vill hefur fyrverandi
meirihluti bæjarstjórnar hliðr-
að sér hjá að horfast í augu
við staðreyndirnar.
Nú vita allir að í allt haust
og vetur hefur verið hér til-
finnanlegt atvinnuleysi og tekj-
ur eftir sumarið eru litlar sem
engar hjá mörgum, sérstaklega
sjómönnum. Það verður því
ekki hjá því komist að ein-
hverjar ráðstafanir verði gerð-
ar til úrhóta, og liggur þá fyrst
fyrir að ta rétta. mynd af á-
standinu eins og það er, með
því að láta fara fram atvinnu-
leysisskráningu, og að allir,
sem til skráningar eiga að
koma, láti skrá sig.
SAMSTARF
I BÆJARSTJÓRNUM.
I sjö bæjum, Alcureyri, Siglu-
firði, Isafirði, Ólafsfirði, Akra-
nesi, Vestmannaeyj um og Seyð-
isfirði, urðu hæjax-stjórnakosn-
ingaúi-slit þau, að enginn einn
flokkur hefur þar hi’einan
meirihluta. Verður því annað-
hvort að mynda samstjórn
tveggja eða fleiii flókka á
þessum stöðum eða kjósa upp
aftur.
Þetta samstarf hefur teldst á
þessum stöðum.
Á Akureyri og í Ólafsfirði
hafa á háðum stöðunum, allir
Þann 5. þ. m. liélt Sjómanna-
félag Isfii’ðinga hátíðlegt 30
ára afmæli sitt með skemmti-
samkomu i Alþýðuhúsinu. Fór
sú skennntun að öllu leyti
pi'ýðilega fram. Ræður fluttu
Jón H. Guðmundsson, formað-
ur félagsins, Eggert Sanxúels-
son, Ki-istján Kristjánsson og
Valdimar Sigti'yggsson. Guð-
mundur G. Hagalín las upp.
Jón Hjörtur Finnbjarnarson
söng einsöng við undirleik Ás-
laugar Jóhannsdóttur, og sjó-
mannakór söng undir stjórn
Kjartans Ólafssonar.
Þá íluttu þessir menn ávörp
til félagsins:
Kristinn D. Guðmundsson
frá Vélstjórafélagi Isfirðinga.
Haraldur Guðniundsson frá
Skipstjórafélaginu Bylgjan —
og Helgi Hannesson frá Vei'ka-
lýðsfélaginu Baldri.
Félagið gaf 2000 krónur til
væntanlegs sj ómannaskóla á
Isafirði i lilefni afmælisins.
Sjómannafélag Isfii'ðinga
var stofnað laugardaginn 5.
febrúar 1916 í bilj arstofunni á
Norðpólnum. Á þeirn fundi
mættp 75 menn, og stofná þeir
félag sjómanna, er hlaut nafn-
ið Hásetafélag Isfii’ðinga, sam-
þykktu og undirrituðu fyrstu
lög þess og kusu fyrstu stjórn
félagsins, en hana skipuðu:
Eiríkur Einarsson, formað-
ur, Sigui'geir Sigui'ðsson, vara-
formaður, Jón Bjöi-n Elíasson,
í'itari, Jónas Sveinsson, gjald-
keri, Páll Hannesson, vara-
gjaldkeri.
á fundinum var kosin nefnd
til þess að gei-a uppkast að
kjai’asamningi.
Tveimur dögum siðar liéll
félagið annan fund, gengu þá
flokkar gert með sér málefna-
samning um stjói’n þessara
bæja næstu 4 ár. Aðalatx-iði
samninganna eru ýmsar at-
vinnulegar og menningarlegar
framkvæmdir. I Vestmanna-
eyjum er saxnstarf nillli Sósí-
alistaflokksins og Alþýðu-
flokksins og hér á Isafii’ði milli
sósíalista og sjálfstæðismanna.
A Aki’anesi hefur samstai'f aft-
ur á rnóti ekki tekist og hefur
hæjarstjórn óskað nýi'ra kosn-
inga, en bæjarráði verið falin
stjói'n bæjarins þar til þeim
kosningum er lokið. Á Siglu-
firði er enn óvíst hvernig verð-
ur um stjói-n bæjai'ins.
34 menn í það, og var sam-
þykkt að þeir skyldu teljast
stofnendur. Alls voru þvi stofn-
endur félagsins 109. Af þeim
eru aðeins 34 á lífi, þar af 19
sem nú eru í félaginu.
Fyi’st eftir að félagið var
stofnað var mikill áliugi meðal
íélagsmanna uxxi að efla og út-
breiða samtökin sem mest.
Nefnd var kosin til að vinna
að úthreiðslu félagsins í nær-
liggj andi verstöðvum og til-
raun gerð til að la kjör sjó-
manna hætt. Árangur varð þó
lítill i fyrstu, þar senx útgerð-
ai’nxenn sýndu þessunx samtök-
unx sjómanna fullan fjand-.
skap.
Árin 1918 og 1919 var stai'f-
senxi félagsins fx'ekar dauf. En
1920 færðist aftur nýtt líf í það.
Það ár stofnaði félagið til verk-
falls, til þess að fá kjör sjó-
manna hætt. Varð sú deila
mjög hörð, útgerðarmenn
sýndu fullkomna ósvífni og
svo fór að verkfallinu var
hætt nxeð ósigi’i félagsins.
Þrátt fyrir það var ekki gef-
ist upp, en haldið áfram til-
raxinum til að fá kjör háseta
bætt og náðist nokkur árangur.
Nú á 30 ára starfsafnxæli fé-
lagsins er það oi'ðið sá aðili,
sem útgei'ðai’menn vei'ða að
taka fullkomið tillit til ])egar
uixx hagsmunamál sjómaxxixa-
stéttai’innar er að ræða.
Sjómannafélag Isfirðinga
gekk í Alþýðusamband Islands
18. febrúar 1924.
Ank þess að vera brjóstvörn
sjónxanna í hagsixiunabaráttu
þeii'ra, hefur Sjónxannafélag
Isfirðinga tekið þátt í og haft
foi’göngu um ýms almenn
nauðsynjamál hér í hænuixx.
Það tók þátt í stofnun Sanx-
vimxfélagsins þegar litgei’ð hér
var að leggjast í kalda kol fyr-
ir aðgerðir þeirra er þá stjórn-
uðu útvegsmálunx í bænuixx. Þá
átti félagið di'júgaxx þátt í
byggingu sundhallai'innai', —
hvggði Alþýðuhúsið í félagi við
Vei’kalýðsfélagið Baldur og
fleira mætti nefna.
Það má því hiklaust segja
að starf félagsins hafi borið
mikinn og góðan árangur, þótt
stundunx hafi erfiðlega gengið.
Exx ennþá vantar xxxikið á að
kjör sjónxanna séu oi'ðin eins
góð og þeinx her að vera. Það
er framtíðarverkefni félagsins
á koixxaixdi árum að vinna að
því að svo verði.