Baldur - 01.03.1946, Síða 1

MIKILSVERÐ AÐSTOÐ RÍKISINS
í TOGARAKAUPAMÁLINU.
Dwight D. Eisenhower.
Áki Jakobsson atvinnumálaráðherra heldur fund um
togarakaupamálið með bæjarfulltrúum og þingmönnum
í kaupstöðum utan Reykjavíkur og Hafnarfjarðar og
flytur tillögu til þingsáíyktunar um að ríkið ábyrgist
gegn öðrum veðrétti lán fyrir 1/6 af kaupverði þeirra
togara, sem keyptir verða af bæjarfélögum öðrum en
Reykjavík og Hafnarfirði. Verður þessi aðstoð ríkisins
vafalaust til þess að mörgum bæjarfélögum, sem að öðr-
um kosti hefðu ekki getað eignast togara, verður það nú
mögulegt.
Bæjarfulltrúar og alþingismenn, sent sátu fundinn,
voru sammála um nauðsyn þess að tillaga atvinnumála-
ráðherra verði samþykkt.
Það er«áhugamál okkar Is-
firðinga að hingað komi togar-
ar, og verði þessi þingsálykt-
unartillaga samþykkt má telja
alveg víst að það takist, svo
framarlega sem við við erum
sjálfir samtaka í málinu og
þeir, sem möguleika hafa til
þess, vilja eitthvað á sig leggja.
------0-----
Þegar innrásinni í Evrópu var frestað.
„Svartasti dagur í sögunni“ að áliti Eisenhowers.
Síðastliðinn sunnudag hélt
Áki Jakobsson, atvinnumála-
ráðherra fund með bæjarfull-
trúum í ’kaupstöðum utan
Reykj avíkur og Hafnarfj arð-
ar, sem þá voru staddir i
Reykjavik, ásamt þingmönn-
um viðkomandi lcjördæma.
Tilefni fundarins var að
ræða möguleika fyrir því, að
þessi bæjarfélög gætu eignast
einhverja af þeim togurum,
sem keyptir verða hingað til
lands frá Bretlandi.
Héðan frá Isafirði mættu á
fundinum Haukur Helgason
varabæj arfulltrúi Sósialista-
flokksins, Sigurður Bjarnason
forseti bæjarstjórnar Isafjarð-
ar og þingmaður kjördæmis-
ins, Finnur Jónsson.
I umræðum, sem urðu á
fundinum, kom það í Ijós, að
þau bæjarfélög, sem þarna
áttu fulltrúa, hafa mikinn hug
á að eignast einn eða fleiri
af þeim togurum, sem keyptir
verða frá Bretlandi og hafa
sótt um kaup á þeim. Hinsveg-
ar er fjárhagur flestra þeirra
þannig, að þau geta ekki keypt
þá af eigin ramleik, jafnvel
þótt frumvarp Nýbyggingar-
ráðs um að Fiskveiðasjóður
láni % kaupverðsins verði
samþyldct.
Atvinnumálaráðherra skýrði
fundarmönnum frá því, að
hann mundi flytja á Alþingi
þingsályktunartillögu þess efn-
is, að bæjarfélög utan Reykja-
víkur og Hafnarfjarðar fengjú
ríkisábyrgð fyrir 1/6 af kaup-
^'erði hvers togara gegn öðrum
veðrétti í skipunum. Sé gert
ráð fyrir að Fiskveiðasjóður
láni % kaupverðsins, verður
útkoman sú, ef þingsályktun-
artillaga atvinmimálaráðherra
verður samþykkt, að bæjarfé-
lögum verður gert mögulegt að
eignast togara með því að
leggja fram ca. 250 þúsundir
króna af kaupverði skipsins.
I greinargerð með þessari
þingsályktunartillögu er sýnt
fram á nauðsyn þess, að bæj-
arfélögum víðsvegar um land-
ið verði gert kleyft að eignast
hina nýju togara og þessum
fljótvirku og arðsömu fram-
leiðslutækjum þannig dreift
sem víðast, en ekki öll keypt
til Reykjavíkur og Hafnar-
f j arðar.
Á þann hátt væri lagður
grundvöllur að heilbrigðu og
traustu atvinnulífi í þessum
hæjarfélögum og þar með
sköpuð skilyrði til fólksfjölg-
unar þar, í stað fólksfækkunar
eins og nú er.
En til þess að þetta megi
takast, er á það hent, að fátæk
bæjarfélög geti ekki hjálpar-
laust lagt fram 700 þús. króna
eða meira til kaupa á einum
togara og verði rikið því að
hlaupa undir bagga, eins og
gert er ráð fyrir í þingsálykt-
unartillögunni.
Verði þessi þingsályktunar-
tillaga Áka Jakobssonar, at-
vinnumálaráðherra, samþykkt,
sem telja má víst, er enginn
efi á því, að möguleikar fyrir
okkur Isfirðinga og aðra., sem
við svipaðar fjárhagsástæður
húa, til að eignast einn eða
fleiri togara, verða miklu
meiri en þeir hafa verið hing-
að til.
Það er þessvegna áreiðanlegt
að þessar aðgerðir ríkisins i
togarakaupamálinu, sem hér
eru ráðgerðar að tilhlutan at-
vinnumálaráðherra, hljóta að
vekja almenna ánægju hæði
hér á Isafirði og annarstaðar á
landinu.
Stjórnmálafréttaritari Lund-
unabladsins Daily Worker hef-
ur nýlega skýrt frá þuí að
Eisenhower hershöfðingi hafði
litið svo á að vel gæti svo far-
ið, að 22. júlí V.)hc2 yrði nefndur
„svartasti dagur í sögunni“.
Það var þennan dag, sem
brezka samsteypustjórnin neit-
aði endanlega beiðni Banda-
ríkjanna og Sovétríkjanna um
að gera innrás í meginland
Evrópu á því ári.
Blaðið Sunday Express hirti
3. febr. útdrátt úr dagbók
Harry Butcher kapteins, sem
var ráðunautur Eisenhowers
hershöfðingj a um flotamál og
mjög náinn samstarfsmaður
hans. I þessum dagbókarút-
drætti er ófögur lýsing á and-
stöðu brezku stj órnarinnar
gegn innrásarfyrir-ætlunum
Bandaríkj astj órnar. — Meðal
annars er þar sagt að breska.
stjórnin hafi jafnvel beitt sér
gegn smávægilegri árás á
frönsku ströndina, sem átti að
gera til þess að rugla Þjóð-
verja, og að hún hafi verið í
óðaönn að gera áætlanir um
að flytjá stj órnarsétrið frá
London til Kanada.
Ennfremur er þar staðfest, að
ekki aðeins æðstu herforingjar
Bandaríkjanna (og þá auðvit-
að Sovétríkjanna) hafi verið
fylgjandi innrás um þetta leyti,
heldur einnig herforingjar
Breta.
Tuttugasta og annan júní
skrifar Butcher í dagbók sína,
að samkomulag um innrás eða
árás á frönsku ströndina muni
nást þann dag. Daginn eftir
frétti hann við morgunverðinn,
„að Bretar hafi algerlega hafn-
að uppástungu um að gera inn-
rás þetta ár“.
Þá var það, sem Eisenhower
lét í ljós álit sitt um „svartasta
dag sögunnar“.
Hér var það stefna Churchills
og Bevins, sem varð ofan á.
Sérstaklega hafði Bevin verið
mótfallinn því að Bretland
eyddi herafla sínum til slíkra
hernaðaraðgerða.
------0------
Dagsbrúnarverkfallið.
Þann 22. febrúar hófst í
Reykjavík verkfall í almennri
verkamanna vinnu, þar sem
ekki höfðu þá náðst samning-
ar um kröfur verkamannafé-
lagsins Dagsbrún.
I Hafnarfirði hafði einnig
verið boðað verkfall þennan
sama dag, en sapiningar tók-
ust áður en til þess kom. Fengu
Hafnfirzkir verkamenn ca. 8%
grunnkaupshækkun eða 15
aura hækkun á klst. í almennri
dagvinnu og nokkra hækkun á
öðrum liðum.
Aðalkröfur Dagsbrúnar eru
þessar:
Grunnkaup í almennri dag-
vinnu hækki úr kr. 2,45 í kr.
2,75. Vinna sem greidd hefur
verið með kr. 2,75 á klst. hækki
i kr. 2,90. Þungavinnutaxti
hækki í kr. 3,20 (kol, salt,
sement). Mánaðarkaup verka-
manna og pakkhúsmanna
verði kr. 535,00 og bifreiða-
stjóra kr. 560,00 grunnlaun.
öll yfirvinna verði greidd
með 100% álagi, þ. e. að eftir-
vinnutaxti, sem verið hefur,
verði afnuminn.
Félagið leggur áherzlu á að
verkamenn verði ráðnir fyrir
mánaðarkaup.
Samningaumleitanir fara
stöðugt fram milli deiluaðila,
en samningar hafa enn ekki
tekist.