Baldur - 26.03.1946, Page 1

Norðurlandaþjóðirnar treysta
j r
því, að Islendingar séu á verði
um sjálfstæði sitt.
Það verður að kveða niður áróður þess landráðalýðs,
er vill afsal landsréttinda.
Blöðum á Norðurlöndum
hefur að undanförnu orðið tíð-
rætt um beiðni Bandaríkja-
stjórnar um herstöðvar á Is-
landi. Nýlega sagði Aften-
posten í Oslo i ritstj órnargrein,
að meirihluti Islendinga sé því
andvígur að veita erlendu ríki'
herstöðvar, þar sem það megi
telja víst að Islendingar drag-
izt með því inn i hugsanleg
átök stórveldanna.
Til þess að sanna að þetta sé
skoðun áhrifamanna á Islandi,
vitnar lilaðið i unnnæli rektors
Háskólans, prófessors Ólafs
Lárussonar, við setningu Há-
skólans í haust og yfirlýsingu
stjórnar Alþýðusamhands Is-
lands. Þá bendir blaðið sér-
staklega á, að eindregimstu
andstæðingar þess, að erlend
ríki fá lierstöðvar á Islandi, séu
íslenzkir kommnnistar, en þeir
séu mun áhrifameiri á lslandi
en á öðrum Norðurlöndum.
Blaðið telur að'boð um fríð-
indi muni engin áhrif hafa á
afstöðu íslendinga. Nokkrir Is-
lendingar ixiuni vera fylgjandi
því að verða við tilmælum
Bandaríkjastjórnar, og muni
þeirra helzt að leita meðal
kaupsýslumannastéttarinnar.
Hið kunna sænska blað Göte-
horgs Handels- och Sjöfarts-
tidning sagði fyrir nokkru i
grein um herbækistöðvamálið:
„Tilmæli Bandaríkj astj órn-
ar um herstöðvar á Islandi
hafa ekki mælzt vel fyrir.
„Nordenhladet“ minnir á
loforð Bandaríkjastjórnar, sem
hún gaf Islendingum 1941.
Bandarikin gengu þá fyrir-
varalaust að skilyrðum þeim,
sem Islendingar settu. Þó að
ekki sé hægt að segja, að
Bandaríkj amenn gangi nú
beinlínis á loforð sín, með því
að krefjast nú herstöðva á Is-
landi, verður því ekki neitað,
að þetta gæti orðið til að leggja
stein í götu þess, að Islending-
ar fengju þá viðurkenningu
sjálfstæðis síns, sem þeir æskja
eftir“.
Sýna þessi ummæli og fleira,
sem birzt hafa í blöðum á
Norðurlöndum, að Norður-
landaþj óðirnar fylgjast af á-
huga með gangi þessa máls og
telja mikilsvert að við Islend-
ingar séum þar vel á vcrði.
En það eru ekki aðeins hlöð
á Norðurlöndum, sem nota
hvert tækifæri til þess að skrifa
um herstöðvarmálið, heldur er
það rætt af kappi í afturhalds-
blöðum í Bandaríkjunum. En
þar kveður við annan tón.
Þessi hlöð birta hverja áróðurs
greinina af annari, þar sem því
meðal annars er haldið fram,
að það sé aðeins fyrir „komm-
únistaáróður“ að mótstaða er
gegn því, að leigja Bandaríkj-
unum herstöðvar hér.
En á sama tíma og þetta
mál er rætt opinberlega í
heimsblöðunum og allur heim-
urinn vcit hvað hér er um að
ræða, er íslenzka þjóðin sjálf
algerlega ófróð um hvað er að
gerast í þessu stórmáli, sem
snertir svo mjög framtíð henn-
ar og frelsi. Ennþá hefur ekk-
ert verið tilkynnt opinberlega
um málið. Og ]>ó að það sé
vitað að landsmenn yfirleitt
eru gegn því afsali landsrétt-
inda., sem hér er farið fram á,
þá er sannleikurinn sá, að að-
eins eitt af dagblöðum lands-
ins, Þjóðviljinn, blað Sósi-
alistaflokksins, hefur varað
þjóðina við þeirri hættu sem
sjálfstæði hennar er búin, ef
gengið er að tilmælum Banda-
ríkjanna. Hinsvegar er það
kunnugt að til eru áhrifa menn
innan allra annara flokka en
Sósíalistaflokksins, sem eru því
fylgjandi að Islendingar verði
við liessum tilmælum, og hlöð
þessara flokka vilja annað
hvorf ekkert á þetta mál minn-
ast eða tala máli Bandarikj-
anna gegn málstað Islendinga.
Fremst í þessari fylkingu „vest-
urhc.imsagentanna“ er hcild-
salaliðið, sem stendur að dag-
blaðinu Vísi. Þessi fylking
sparar engann áróður fyrir
því, að Islendingar láti að vilja
liins erlenda valds og hefur
jafnvel lagst svo lágt að fá
menn eins og Hriflu-Jónas í
lið með sér. Þetta landráðalið
styður bai'áttu sína fyrir því
að. við lcigjum Bandaríkjun-
um herstöðvar, með þeirri
„röksemd“ að annars kunni
okkur að stafa hætta af á-
sælni Rússa. Sérstaklega gerir
Hriflu-Jónas mikið úr þessari
hættu i sambandi við dvöl
rússnesks setuliðs á Borgund-
arhólmi.
Staðreyndirnar cru al'tur á
móti þær, að Sovétríkin hafa
lýst því yfir, að þau óski ekki
herstöðva á Islandi og hafa nú
þegar flutt setulið sitt hrott af
Borgundarhólmi.
Þessar „röksemdir“ fá þvi
alls ekki staðist, enda tilgang-
urinn með þeim enginn annar
en sá, að taka undir kenningar
afturhaldshlaða í Bandaríkj-
unum um að baráttan gegn
því að Bandaríkin fá hér her-
stöðvar sé kommúnistaáróður
Einar Olgeirsson flutti fyrir
nokkru á Alþingi athyglisverða
ræðu um markaðshorfur ís-
lenzkra afurða.
I ræðu þessari sagði Einar,
að í þvi nær öllum löndum
Evrópu og Ameríku biðu
markaðir fyrir sjávarafurðir
Islendinga, ef við hefðum dug
til að al'la þeirra.
Hann lagði áherzlu á, að að-
almarkaðirnir lyrir sj ávaraf-
urðir íslendinga yrðu senni-
lega í Evrópu eins og fyrir
stríð. Hægt mundi að vinna
gamla saltfiskmarkaðinn, og
möguleikar á sölu síldarafurða
í Mið- og Austur-Evrópu væru
svo miklir að þeir gætu orðið
undirstaða stórfelhlari síldar-
iðnaður eri hér hefði þekkst
nokkru sinni áður. Islenzka
matjesíldin væri tekin fram
yfir enska síld i Mið- og Aust-
ur-Evrópu, enda sé erfitt fyrir
nokkra aðra Evrópuþjóð að
framleiða í stórum stíl jafn
góða síld og Islendinga.
Einar benti ennfremur á, að
möguleikarnir til að afla nýrra
markaða í Mið- og Austur-
Evrópu hafi ekki verið þag-
nýttir enn til fulls.
Nefndi hann í því sambandi
viðskiptasamning, sem nýskeð
var gerður við Tékkoslovakíu,
sem ætti að opna mikla mögu-
leika. 1 Póltandi áleit hann
hægt að fá markað fyrir 50
I
unninn í ])jónustu Bússa. —
Þannig ætla þessir herrar að
nota hið margþvælda Bússa-
hatur til þess að fá þjóðina til
að svíkja sjálfa sig.
Allur þessi ósvifni áróður
„vesturheimsagentanna“ er
fullkomlega þess verður að
þjóðin sé á verði gegn þeirri
hættu, sem framtíð hennar og
sjálfstæði er húin, ef hún læt-
ur blekkjast af honum. Það
þýðir ekki að telja sér trú um
að þessi áróður sé aðeins
marklaust hjal elliærs stjórn-
málaloddara eins og Hriflu-
Jónasar, þegar vitað er að á
bak við hann standa menn,
sem hvorki skortir fjármagn
né óskammfeilni í baráttunni.
Og þjóðin hlýtur að krefjast
þess, að stjórn landsins liggi
ekki lengur á jiessu máli, en
láti hana vita allan sannleik-
ann og standi einhuga í barátt-
unni fyrir málstað Islendinga..
þús. síldartunnur og þar væri
einnig áliugi fyrir hraðfrysta-
fiskinum og isfiski. I Sovét-
ríkjunum væru einnig mark-
aðsmöguleikar, en við þau
hefðu engir samningar verið
teknir upp enn sem komið
væri.
Þá ræddi Einar um nauðsyn
samstarfs við Norðmenn og
hve nauðsynlegt væri að bíða
ekki lengur með a.ð hagnýta
alla ]>á möguleika er nú bjóð-
ast.
Að síðustu lagði hann á-
herzlu á hverja þýðingu öflun
nýrra markaða hefði fyrir efl-
ingu sjávarútvegsins og hver
nauðsyn það væri og að nota
nú þau tækifæri sem hjóðast
bæði i Evrópu og Ameriku.
Það yrði því að breyta þeirri
tilhögun viðskiptamálanna sem
verið hefur, að hundruð manna
starfi að innflutningsverzlun-
unni, en aðeins örfáir að öflun
markaða.
Það er áreiðanlegt að þessi
ræða Einars Olgeirssonai’ var
bæði athj’glisverð og þörf hug-
vekja. — Viðskiptasamningar
þeir, sem nú hafa verið gerð-
ir við ýans lönd um sölu ís-
lenzkra afurða, sýna líka, að
ummæli lians um að markaðs-
möguleikar fyrir framleiðslu-
vöru oklcar eru fyrir hendi, að-
eins ef allt er gert, scm hægt
er, til þess að notfæra sér þá.
Góðar markaðshorfur fyrir íslenzkar
sjávarafurðir.