Baldur - 01.06.1946, Qupperneq 3
B A L D U R
3
BALDUR
(Vikublað)
Árgangur kostar 10 krónur.
Gjalddagi 1. júlí.
Ritstjóri og ábyrgðarm.:
Halldór Ólafsson frá Gjögri.
Ritstjórn og afgreiðsla:
§miðjugötu 13.
Sími 80. — Pósthólf 124.
Nýskðpunin og
sjómannastéttin.
1 þessu blaði Baldurs og því
næsta á undan hefur verið get-
ið þriggj a nýsköpunar-fram-
kvæmda á sviði sj ávarútvegs-
ins. Það hefur verið sagt frá
því, að fiskiskipafloti lands-
manna verður þrefaldaður á
þremur árum, 1945—1947, að
flutningaskipaflotinn verður
1948 helmingi stærri en hann
var fyrir stríð og að afköst
síldarverksmiðjanna muni tvö-
faldast á þessu og næsta ári frá
því sem þau voru í byrjun ó-
friðarins 1939.
Allar þessar stórfelldu fram-
farir eru eingöngu að þakka
þeirri ákvörðun núverandi
ríkisstjórnar að verja því fé,
sem Islendingum hafði safnast
erlendis á stríðsárunum, til
þess að kaupa fyrir það ný
framleiðslutæki, skip, vélar o.
fl. Hér er því um að ræða
fyrstu árangrana af þeirri ný-
sköpunarstefnu, sem Sósíal-
istaflokkurinn átti frumkvæð-
ið að og Einar Olgeirsson boð-
aði bæði i ræðum og ritum
sumarið 1944, og varð síðar
grundvöllur núverandi stjórn-
arsamvinnu.
En baráttusaga nýsköpunar-
stefnunnar verður tæplega rétt
sögð án þess að um leið sé
lýst þætti sjómannastéttarinn-
ar í þeirri baráttu. Það voru
allsherjarsamtök sjómanna,
Farmanna, og fiskimannasam-
bands Islands, sem nokkru fyr-
ir myndun núverandi ríkis-
stjórnar, skoruðu á formenn
allra þingflokkanna að svara
ákveðið spurningum, er full-
trúar sambandsins lögðu fyrir
þá. I þessum spurningum var
krafist ákveðins svars stjórn-
málaflokkanna um afstöðu
þeirra til þeirrar kröfu sjó-
mannastéttarinnar, að þegar
yrði hafist handa um að auka
skipastól Islendinga, byggja
verksmiðjur til að vinna úr
þehn afla, sem bærist i land og
auka og efla á annan hátt ís-
lenzkar fiskveiðar.
Svör flokkanna við þessum
spurningum voru ærið misjöfn
Sósíalistarflokkurinn svaraði
afdráttarlaust og ákveðið að
hann væri reiðubúinn að beita
sér fyrir framkvæmd þeirra
mála, sem fulltrúar sjómanna
báru fram í spurningum sín-
um og áskorunum. Svör AI-
þýðuflokksins og Sjálfstæðis-
flokksins fóru í sömu átt og
sást á því, að báðir þessir síð-
arnefndu flokkar þorðu ekki
annað en að beygja sig fyrir
einróma vilj a sj ómannastétt-
arinnar í þessu máli, enda þótt
blöð þeirra beggja hefðu sýnt
hugmyndinni um nýsköpun at-
vinnuveganna fullan fjand-
skap, þegar hún fyrst var bor-
in fram af fulltrúa Sósíalista-
flokksins, Einari Olgeirssyni.
Nú á sjómannadaginn er
gott að minnast þessa merki-
lega þáttar, er samtök ís-
lenzkra sjómanna áttu í því
að hafist var handa um ný-
sköpun atvinnuveganna. Á því
er enginn efi, að það er vegna
eindreginna og ákveðinna á-
skorana Farmanna- og fiski-
mannasambands Islands, að
þeir þrir stjónmiálaflokkar,
sem ríkisstjórnina mynduðu,
hófu framkvæmdir á sviði ný-
sköpunarinnar á svo myndar-
legan hátt, sem raun ber vitni
um. Hefðu samtök sjómanna
ekki tekið þessa afstöðu er
næsta líklegt að stefna Vísis-
liðsins, Jóns Árnasonar og Al-
þýðublaðsins hefði borið sigur
af hóhni. — Sú stefna, er taldi
það glæp, skýjaglópsku og
heimsku að nota það fé, sem
Islendingum hafði safnast er-
lendis, á stríðsárunum, til þess
að kaupa fyrir það ný fram-
leiðslutæki, og tryggja þar
með efnalega og menningar-
lega velmegun þjóðarinnar í
framtíðinni.
En þætti sjómanna í þessum
málum er þar með ekki lokið.
Þeir hafa stutt að því að þeir
fengju ný og betri tæki en áð-
ur var til þess að sækja á gull
í greipar Ægis. I framtíðinni
býður þeirra það hlutverk að
stuðla að því, að nýsköpunar-
stefnunni verði haldið áfram á
þeirri braut, sem nú er hafin.
En jafnframt verður að
tryggja það, að kjör sjómanna-
stéttarinnar verði það góð, að
það verði eftirsóknarverð at-
vinna að stunda sjómennsku.
Það verður verkefni þeirrar
ríkisstjórnar, sem við tekur nú
eftir kosningarnar, að leysa
það mikilsverða verkefni. Þeg-
ar tekist hefur að leysa það, og
fyr ekki, er tryggt að þær
framkvæmdir, sem núverandi
ríkisstjórn hefur hafið í at-
vinnumálum, komi þjóðinni
að fullum notum.
Sósíalistaflokkurinn er
eini* stjórnmálaflokkurinn,
sem hefur lýst því yfir, að
hann vilji áframhaldandi
stjórnarsamvinnu á grund-
velli nýsköpunarinnar. —
Hann átti líka frumkvæði
að þeirri nýsköpunarstefnu,
sem framkvæmd hefur ver-
ið með svo glæsilegum ár-
angri, sem raun ber vitni
um. Þess vegna fylkja sjó-
menn sér um frambjóðend-
ur hans við þessar kosning-
ar og gera sigur hans sem
glæsilegastan.
r Ý
| Ávarp irá Æskulýðsfylkingunni á Isafirði. |
| ISFIRZK ÆSKA.
£ Hin nýstofnuðu félagssamtök ungra sósíalista hér á Isa-
firði snúa sér til þín og vilja kynna stefnu sína og starf-
semi og óska samstarfs við þig um framgang hagsmuna-
mála ísfirzkrar æsku.
Samtök ungra sósíalista vilja vinna að hvers konar hags-
muna- og menningarmálum íslenzkrar alþýðu, og þá sér-
staklega æskulýðsins.
Við viljum viðhalda og vernda sjálfstæði landsins. Við
teljum það glæp gagnvart komandi kynslóðum, ef nokkru
einstöku erlendu ríki verður gefinn kostur á bækistöðvum
hér á Islandi. Og það er skylda valdhafanna að krefjast
þess, að Bandaríkin flytji burt herafla sinn nú þegar af
landinu.
Menningu hverrar þjóðar má marka af aðbúnaði þeim,
sem hún veitir hinni uppvaxandi kynslóð. Það ber að
leggja megináherzlu á að skapa æskulýðnum góð upp-
vaxtar, menntunar- og þroska skilyrði.
Rétturinn til aukinnar menntunar er frumkrafa alls
æskufólks. Við lýsum ánægju okkar yfir þeim framförum,
sem orðið hafa á því sviði undir forustu núverandi mennta- ^
málaráðherra, Brynjólfs Bjarnasonar. Sérstaklega þeim ;»•
sporum, sem stigin hafa verið til samræmingar á skóla- X
kerfi landsins, sem auðveldar unglingum utan Reykja- $
víkur aðgang að framhaldsnámi. Hinsvegar má benda á,
að ennþá Mkir ekki fullt jafnrétti um framhaldsnám.
Fjöldinn allur af efnilegu námsfólki hefur orðið að hverfa
frá námi af fjárhagsástæðum. Unglingum frá efnaminni
heimilum verður að veita aðstoð til námsins. Takmarkið X
hlytur að vera að skapa öllum jafna aðstöðu, án tillits til •»♦
V
efnahags. X
A *
En jafnframt því sem æskan hlýtur bætta aðstöðu til
sérmenntunar, þá er nauðsynlegt að henni gefist kostur á •»•
starfi við sitt hæfi. Atvinnuleysi kemur ætíð þyngst niður X
á æskulýðnum, sem þarfnast verkefna og starfs, sem hon- £
um hæfir. Það er því krafa unga fólksins, að tryggt sé að £
atvinnuleysistímar fyrirstríðsáranna endurtaki sig ekki. I *»*
því sambandi viljum við lýsa yfir eindregnum stuðningi |
við nýsköpunarstefnu núverandi ríkisstj órnar. Væntum |
við, að áframhald megi verða á þeirri samvinnu, og að f
tryggt verði að hin nýju, stórvirku atvinnutæki verði rek- 1*1
in til hagsbóta fyrir alla alþýðu.
Þá álítum við að skapa þurfi æskunni eins góð skilyrði ;»;
og kostur er á til íþróttaiðkana, skemmtana og ferðalaga. X
Fátt mun vænlegra til aukins þroska en útivera og íþrótta- $
starfsemi ásamt heilbrigðu skemmtanalífi, enda er slíkt
nauðsynlegt öllu æskufólki.
Við munum berjast fyrir hagsmunamálum unga fólks- X
ins við þær þjóðfélagsaðstæður, sem hér nú ríkja, enda •»•
þótt við gerum okkur þess fulla grein, að innan auðvalds- 1*1
þjóðfélagsins mun aldrei verða fyllilega sinnt kröfum og X
y
?
þörfum æskunnar. Slíku mun fyrst náð í þjóðskipulagi
sósíalismans. I auðvaldsskipulagi hljóta sjálfsögð réttindi *j*
æskulýðsins sífellt að rekast á einkahagsmuni pen- X
ingavaldsins. En í sósíalistisku þjóðfélagi eru engar slík- ♦,*
V
ar andstæður. Þar er litið á það sem aukinn hag fyrir ^»*
þjóðfélagsheildina, að sem bezt sé búið að æskulýðnum, og 1*1
skyldu hins opinbera að sjá yngri kynslóðinni fyrir mennt-
un og starfi við sitt hæfi. |
Æskulýðsfylkingin telur því nauðsynlegt að unninn sé £
bugur á auðvaldsskipilaginu á Islandi, og komið í þess $
stað á þjóðskipulagi sósíalismans.
Hcitum við á ísfirzka æsku að kynna sér stefnu og starf
sósíalista, og væntum góðs samstarfs við hana á komandi
tímum og góðs árangurs af starfi fyrir bættum hag æsku-
lýðsins.
Stjorri Æskulýðsfylkingarinnar á Isafirði —
félags ungra sósíalista.