Baldur - 15.06.1946, Blaðsíða 3

B A L D U R
3
*'• ^
| ^//laa/o/l œó'/ími/ntabp
X
Framvegis munu birtast í „Baldri“ kaflar jineð þessari fyrir-
sögn. Er það Æskulýðsfylkingin á ísafirði, sem mun annast það
efni og ábyrg fyrir því.
Áformað er að þar birtist greinar um sénnálefni œskulýðsins
og skoðanir hans á ýmsum þeim málum, sem efst eru á baugi. Er
það vel þegið að lesendur blaðsins sendi greinástúfa til birtingar í
„Röddum æskunnar“, og myndi það auka fjölbreytni þeirra að
mun.
Er þess að vænta að nýbreytni þessari í ísfirzkum blöðum verði
vel tekið, og að „Raddir æskunnar“ megi verða vettvangur, þar
sem unga fólkið getur ávallt komið á framfæri kröfum sínum og
áhugamálum.
Greinar í „Raddirnar" sendist ritstjóra blaðsins, merktar
„Raddir æskunnar“.
Æslcan verður að standa einhuga í
sjálfstæðismáli þjóðarinnar.
BALDUR
(Vikublað)
Árgangur kostar 10 krónur.
Gjalddagi 1. júlí.
Ritstjóri og ábyrgðarm.:
Iíalldór Ólafsson frá Gjögri.
Ritstjórn og afgreiðsla:
Smiðjugötu 13. .
Sími 80. — Pósthólf 124.
Hvernig á að fá
mern á fiskiskipin?
Hvernig eigum við að ía
menn á fiskiflotann, þegar
hann er orðinn tvöfalt stærri
en fyrir stríð?
Þannig er spurt og ekki að á-
stæðulausu. Það er vissulega
vandamál, sem leysa verður,
að fá nægilega marga menn til
að stunda sjóinn, þvi undir
starfi sjómanna er líf og af-
koma þjóðarinnar komið.
Áður en farið er að gera
grein fyrir hvernig eigi að
leysa þennan vanda, er rétt að
varpa fram einni spurriingu.
Hún er þannig:
Hvers vegna er erfitt að fá
menn á fiskiflotann?
Það er af því að sjómenn-
irnir hafa dregist aftur úr
í baráttu launastéttanna
fyrir bættum kjörum. Sjó-
maðurinn, sem í senn vinn-
ur hættulegasta, þæginda-
snauðasta og þýðingar-
mesta starfið fyrir þjóðar-
heildina, ber oft minnst
allra vinnandi stétta úr bít-
um.
Þessu verður að breyta. Það
verður að tryggja sjómönnum
að minnsta kosti eins góð kjör
eins og verkamönnum, sem
hafa fasta vinnu i landi, og það
verður að gefa þeim tækifæri
til að béra meira úr bítum
þegar vel gengur.
Þetta er hægt að gera með
tvöföldu tryggingarkerfi. Ot-
gerðin þarf að leggja í sjóð á
góðu árunum, til þess að mæta
skakkaföllum aflaleysisár-
anna, en slikrar fyrirhyggju
er ekki að vænta af útgerð-
inni nema lögboðnar trygging-
ar komi til. Þessu næst þarf að
tryggja öllum hlutarsjómönn-
um, að laun þeirra verði
aldrei Jægri en laun land-
verkamanna í fastri vinnu, á
sama stað, en jafnframt eiga
þeir að eiga vonina um betri
afkomu, ef afli er góður og af-
urðaverð hátt.
Þetta er sú leið, sem Sósíal-
istaflokkurinn bendir á, og að
tilhlutan Áka Jakobssonar, at-
vinnumálaráðherra er nú verið
að athuga hvernig hægt væri
að koma slíkum tryggingum
fyrir. Með þessu móti væri í
senn mætt réttmætum kröfum
sjómanna um kjarabætur og
afkomuöryggi og gert það, sem
auðið er og nægja muni til að
fá menn á fiskiskipin eftir þvi
sem þjóðarnauðsyn krefur. Og
skal á það bent, í þessu sam-
bandi, að enginn liörgull virð-
ist vera á mönnum til síldveið-
anna í sumar, þótt flotinn verði
mjög stór. Skýringin er hér
liáa síldarverðið, sem gefur
vonir um góð laun til handa
þeim, sem þessar veiðar
stunda.
Að síðustu skal bent á það,
að allar þær kjarabætur, sem
landverkamenn hafa fengið
hin síðustu ár, hafa unnist fyr-
ir harðvítuga baráttu verka-
lýðssamtakanna, og þá fyrst og
fremst Dagsbrúnar. Að sjó-
menn hafa dregist aftur úr
kann að eiga rætur sínar að
rekja til þess að forystan í hin-
um stærstu stéttarfélögum
þeirra hefir ekki verið sérlega
skelegg. En ekki tjóar að
harma það, sjómenn verða að
fylkja sér sem einn maður um
þær kröfur, sem hér hefur
verið lýst, og Sósíalistaflokkur-
inn mun gera allt, sem i hans
valdi stendur, til að gera þær
að veruleika.
------0-------
Útför þeirra, er létust
í brunanum 3. júnf.
Þann 12. þ. m. fór fram jarð-
arför þeirra, er létust í elds-
voðanum 3. júní s. 1.
Húskveðjur voru haldnar á
þremur stöðum. Flutti sóknar-
presturinn, séra Sigurður
Kristjánsson, húskveðju yfir
fóstursystkinunum, Hermanni
og Sigríði, sem bæði voru í
sömu kistu, og yfir Bjarneyju
Sveinsdóttur, en séra Öli Ket-
ilsson yfir hj ónnnum, Guðrúnu
og Sigurvin, sem einnig voru
bæði í einni kistu.
I kirkjunni fluttu ræður
biskupinn yfir Islandi, séra
Sigurður Kristjánsson. Guð-
mundur E. Geirdal flutti
kvæði, er hann hafði ort i til-
efni af þessum hræðilega elds-
voða, Sunnukórinn annaðist
um sönginn og Jón Hjörtur
Finnbjörnsson söng einsöng.
Samúðarkveðja barst frá
ríkisstjórn Islands.
Dómsmálaráðherra, bæjar-
stjóri, bæjarfógeti og allir bæj-
arfulltrúar voru viðstaddir.
Athöfnin fór hátíðlega og
virðulega fram. Kirkjan var
þétt skipuð fólki bæði uppi og
niðri og mikill fjöldi stóð utan
kirkjudyra og hlýddi á at-
höfnina gegnum gjallarhorn.
Mun þetta vera ein sú fjöl-
mennasta jarðarför, sem hér
hefur farið fram á seinni ár-
um. Fánar hlöktu í hálfa stöng
um allan hæinn, verzlunarbúð-
um og skrifstofum var lokað
frá kl. 1—4 og vinnu víðast
hvar hætt.
------0-------
ísfirzk æska!
Nú eru mörg stórmál á döf-
inni, sem þjóð vor verður að
standa einhuga í að berjast
með eða móti.
Eitt af þeim málum, sem við
þurfum að berjast á móti, er
beiðni Bandarikjanna um lönd
til herstöðva hér á landi.
Okkur hefur verið kennt frá
barnæsku að elska og virða
föðurland vort, okkur kennd
saga þess og þá ekki sízt sagan
um baráttu þjóðarinnar, bar-
uttu, sem ótrauðir og einhuga
menn stóðu að, menn sem
börðust fyrir einingu þjóðar
vorrar gegn yfirgangi erlendr-
ar þjóðar. Getum við minnst
þar á Fjölnismenn, Jón Sig-
urðsson, Skúla Thoroddsen og
marga fleiri. Árangur af bar-
áttu þessara manna náði tak-
marki sínu 17. júní 1944, þeg-
ar stofnað var hér lýðveldi. Við
minnumst öll hve einhuga
þjóðin stóð i þeirri atkvæða'-
greiðslu, að undanteknum ör-
fáum tækifærissinnum, sem
með andstöðu sinni hafa sett ó-
afmáanlegan blett á nafn sitt.
Já, sannarlega fögnuðum við
stofnun lýðveldisins og það
ekki að ástæðulausu. Við vor-
um lausir við erlenda íhlutun
i öllu, sem að landi og lands-
málum stóð og vonuðum af
heilum hug að það yrði til
langframa.
En nú stendur eitt stærsta
stórveldi heimsins upp og fer
fram á að fá hér lönd til her-
stöðva. Gerum okkur grein
fyrir hvaða áhrif þetta hefði á
þjóð, land og landsmál, að
hafa hér að staðaldri her
manns, láta byggja hér her-
stöðvar til varnar og sóknar.
Ég veit, að enginn ykkar vill
gera land vort að hernaðar-
miðstöð fyrir eina eða aðra er-
lenda þj óð, við vilj um og verð-
um að halda okkur utan við
togstreitu stórveldanna nú og
í framtíðinni.
Við skyldum ætla að þetta
væri útklj áð mál í öllum atrið-
um, en það einkennilega vill
til, að svo er ekki. Þegar þessi
beiðni var lögð fyrír rikis-
stjórn vora, var hún mánuð
að skila svari, og þá svo loðnu,
að tveir þingflokkar töldu
nauðsynlegt að lýsa yfir, að
þetta bæri að skoðast sem neit-
un.
Hvernig stendur á þessum
vangaveltum ríkisstj órnarinn-
ar, og hver er afstaða þing-
manná vorra í þessu máli?
Stjórn Bandaríkj anna kvað
hafa lagt þetta mál á hilluna
í bili, eins og forsætisráðherra
vor komst að orði. „Hættan er
liðin hjá að minnsta kosti í
bili“.
Einasti flokkurinn, sem stað-
ið hefur einhuga og gefið ein-
dregið neitandi svar er Sósíal-
istaflokkurinn, hinir flokkarn-
ir hafa allir verið mjög loðnir,
og um afstöðu þeirra vitum við
ekki enn.
Vegna þessa sendu stúdentar
í Reykjavík fyrirspurn til allra
þingmannanna um afstöðu
þeirra í þessu máli. Aðeins 17
þingmenn svöruðu. Voru það
10 sósíalistar, 3 sjálfstæðis-
menn, 1 alþýðuflokksmaður og
1 framsóknarmaður, sem svör-
uðu neitandi og 2 framsóknar-
menn, sem skiluðu svari sínu
svo óskiljanlegu, að hvorki var
hægt að skilja sem neitandi
eða játanda. 35 þingmenn
gengu fram hjá fyrirspurn
stúdenta, sem þeim hafði ver-
ið vorkunnarlaust að svara af
eða á. Nú líður óðum að Al-
þingiskosningum. Áður en við
göngum að kjörborðinu, verð-
um við að vera búin að fá ein-
dregið svar frá hverju þing-
mannsefni, hver afstaða hans
sé í herstöðvamálinu, sérstak-
lega þar sem heyrst hafa radd-