Baldur - 29.06.1946, Qupperneq 1
UTGEFANDI: SÓSIALISTAFÉLAG ISAFJARÐAR
XII. ÁRG.
ístfjörður, 29. júnl 1946
20. tölublað.
Um hvað er kosið?
Stefnuskrár og athafnir.
Stefán Jóhann vildi afsala íslenzknm
landsréttindum til Svía 1945.
öll þjóðin veit, að formaður
Alþýðuflokksins brást trausti
þjóðarinnar, er hann var send-
ur til Svíþjóðar til þess að gera
verzlunarsamning.
Hann notaði aðstöðu sína til
þess að útvega sér umboð 50
stærstu útflutningsverzlana
Svía og setti upp heildsölu í
Reykj avík með nokkrum
flokksbræðrum sínum.
Hitt veit þjóðin ekki fyr en
nú, að undirlægjuháttur Ste-
fáns við hina sænsku dúsbræð-
ur var enn meiri og smánar-
legri, þar sem hann tjáði sig
reiðubúinn til að mæla með
þvi við rikisstj órnina að vér
Islendingar afsöluðum Svium
íslenzkum landhelgisréttind-
um, er þeir fóru fram á það.
Hér fer á eftir bréf Stefáns
til formanns sænsku samninga-
nefndarinnar, þar sem óskir
Svíanna eru teknar fram — og
svar Stefáns:
ísfirðingar! N
Við í höndfarandi kosning-
ar er kosið um þessi tvö stór-
mál fyrst og fremst.
Áframhald nýsköpunarinnar
og herstöðvamálið.
I báðum þessum stórmálum
kemur Sósíalistaflokkurinn til
ykkar með ákveðna afstöðu. —
Hann vill áframhald stjórnar-
samstarfsins á grundvelli ný-
sköpunarinnar, heill og ó-
skiptur.
Og hann vill engar herstöðv-
ar leigja, hvorki til langs eða
skamms tíma og hann krefst
þess, að herirnir hverfi á brott
úr landinu nú þegar. Um þetta
er hann líka óskiptur. Hann
hefur sýnt þennan vilja sinn
með því að bjóða hinum
stjórnmálaflokkunum upp á
samstarf að afloknum kosning-
um á grundvelli þessara
tveggja höfuðatriða.
Hinir flokkarnir liafa ekki
tekið þessu tilboði.
Hver er þá afstaða. þeirra til
þessara mála?
I framboði fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn eru að minnsta
kosti sex menn í vissun\ sæt-
um, að sögn þeii’ra sjálfra, sem
eru á rnóti stjói’nai’samstarf-
inu.
Alþýðuflokkui’inn hefur hag-
að fi’amboðum sínum á þann
veg, að stjórnarandstæðingar
verða í meirihluta innan þing-
flokksins eftir kosningar.
öll blöð Alþýðuflokksins
leggja á móti samstarfi og
sama máli gegnir um blöð
Sjálfstæðisflokksins. I her-
stöðvamálinu er það vitað, að
þar hefir Sjálfstæðisflokkur-
inn verið skiptur. Ekki er vit-
að um að fleixi en þrír þing-
menn flokksins hafi í því máli
staðið fast á hinum íslenzka
málstað.
1 Alþýðuflokknum hefir af-
staðan verið lík.
I Alþýðuflokknum hefir ekki
mátt minnast á þetta mál frek-
ar en í Morgunblaðinu. Áskor-
anir frá þjóðinni, um að vera
á verði, sem borist hafa hvað-
anæfa hafa ekki fengist birtar
í þessum hlöðum og Vísir hefir
barist opinbei’lega fyrir hinum
ameríska málstað.
SigurSiir S. Thoroddsen..
Báðir þessir flokkar, sem
liingað til hafa ekki fengist til
að taka afstöðu til þessa máls,
birta nú, viku fyrir kosningar,
tvíræðar yfii’lýsingar i málinu
af ótta við kjósendur.
Finnur Jónsson ráðherra
fullyrðir héiv á framboðs-
fundi, að enginn her sé í
landinu, og fer þar með vís-
vitandi ósannindi til þess að
raga úr árvekni ykkar.
Hvorugur flokkanna vill
lýsa því yfir, að þeir muni
nú þegar krefjast þess, að
herirnir hverfi brott sam-
kvæmt gefnum loforðum.
Við sósíalistar lítum svo
á, að þið kjósendur eigið
heimtingu á að vita um af-
stöðu flokkanna til þessara
höfuðmála fyrir kosningar,
enda á þeim að vera útláta-
laust að taka afstöðu til
þeirra.
En Alþýðuflokkurinn og
Sjálfstæðisflokkurinn vilja
ekki binda sig fyrir kosn-
ingarnar. Þeir vilja hafa
frjálsar hendur, svo þeir
geti snúið frá nýsköpuninni
og selt landið eftir kosning-
ar, ef styrkleikahlutföllin á
þingi verða þannig, að þeir
treysta sér til þess.
Um Framsóknarflokkinn er
„Stokkhólmi, 7. apríl 1945.
Hr. formaður.
Ég hef þann heiður að þakka móttöku bréfs yðar frá
í dag sem hljóðar á þessa leið:
„I sambandi við verzlunarsamninga þá milli Svía og Is-
lendinga sem lauk í dag, hafa Svíar lagt áherzlu á það,
áð sænskum sjómönnum, sem stunda fiskveiðar við ís-
land, væru tryggð betri atvinnuskilyrði. Helztu óskir Svía
í þessum efnum eru þær, að sænskum sjómönnum gefist
tækifæri til að verka afla sinn innan íslenzkrar landhelgi
og í íslenzkum .höfnum og flytja hann þar úr einu
skipi í annað, ef þörf gerist, að þurka og gera við fiski-
tæki sín innan íslenzkrar landhelgi, um borð í skipum
sínum og á íslenzku landi, að fá, ef þörf gerist, að setja
tómar tunnur og olíutunnur á land á íslandi og sækja þær
aftur. Sérstöku máli skiptir að sænskir sjómenn fái tæki-
færi til að leita inn fyrir íslenzka landhelgi og til íslenzkra
hafna í óveði’um, og þegar vanda ber að höndum og fái
þar tækifæri til að búa að afla sínum. I sambandi við stöðu
Svíþjóðar, sem forréttindaþjóðar á íslandi gera Svíar ráð
fyrir, að sænskir sjómenn njóti á öllum sviðum sömu rétt-
inda og aðrir erlendir sjómenn við ísland. Ég leyfi mér
að fara þess á leit, að þau atriði, sem hér hafa verið nefnd,
verði lögð fyrir ríkissjórn íslands, og ríkisstjórn Svíþjóð-
ar væntir síðan svars frá henni um afstöðu hennar til
hinna sænsku óska“.
Ég hef ennfremur þann heiður að tilkynna yður, að ég
mun ekki láta hjá líða að mæla með því, að ríkisstjórn
íslands taki þær óskir, sem þér hafið sett fram í bréfi
yðar, til vinsamlegrar athugunar.
Virðingai’fyllst,
Stefán Jóhann Stefánsson."
Til formanns sænsku sendinefndai’innar, herra generaldirek-
törs Hermann Eiriksson, Stokkhólmi.
Niðurlagsoi’ð á svari Stefáns hljóðar svo á sænskunni: „Jag
har samtidigt áran meddela, att jag icke skall underlata att
Framhald á 4. síðu.
Signröur S.
Thoroddsen skal á þing.