Baldur - 21.07.1946, Qupperneq 1

XII. ÁRG.
ísafjörður, 21. júlí 1946
22. tölublað.
Alþing stígur óheilla spor
Eins og lesendum blaðsins
er kunnugt kom hið nýkjörna
Alþingi saman til aukafunda
22. júlí s. 1. til þess að ræða og
samþykkja að ísland gengi i
bandalag sameinuðu þjóð-
anna.
Enginn ágreiningur var með-
al þingmanna um að Island
skyldi ganga í þetta bandalag,
en þrátt fyrir það gerðust bæði
söguleg og örlagarík tíðindi i
sambandi við afgreiðslu þessa
máls.
I sambandi við inntöku-
beiðni Islands í bandalagið
flutti Hannibal Valdimarsson
breytingatillögu og var siðari
hl-uti hennar svohljóðandi:
„Jafnframt felur Alþingi rík-
isstjórninni að krefjast þess að
herlið það, sem enn dvelur í
landinu hverfi þegar á brott
samkvæmt gerðum samning-
um, svo að Island geti sem al-
frjálst ríki gerzt aðili að
bandalagi hinna sameinuðu
þjóða“.
Um þessa tillögu H. V. urðu
allharðar umræður í þinginu
og þá ekki síður utanþings, sér-
staklega á klíkufundum þing-
manna Alþýðuflokksins. Af-
neituðu flokksbræður Hanni-
bals honum með öllu, lcváðu
tillöguna borna fram í and-
stöðu við Alþýðuflokkinn og
atkvæðagreiðslu um hana
skera úr um það, hvort Hanni-
bal væri í Alþýðuflokknum eða
ekki. Hannibal hélt því hins-
vegar fram að ekki væri hægt
að segja hvort tillagan væri í
andstöðu við Alþýðuflokkinn,
þar sem hún hefði ekki verið
borin undir miðstjórn flokks-
ins, og lét sig hvergi.
Tillaga Hannibals var síðan
felld með 26 atkv. gegn 22. —
Gegn tillögunni greiddu at-
kvæði allir þingmenn Alþýðu-
flokksins nema Hannibal og
Stefán Jóhann Stefánsson, er
var fjarverandi og allir þing-
menn Sjálfstæðisflokksins,
nema Gísli Sveinsson, er sat
hjá. En með henni greiddu at-
kvæði allir ])ingmenn Sósíal-
istaflokksins og allir Fram-
sóknarmennirnir nema Björn
Kristjánsson, er sat hjá og Jón-
as Jónsson, sem var fjarver-
andi.
Þeir, sem atkvæði greiddu
gegn tillögunni báru fyrir sig
þá átyllu, að tillagan væri
flutt í sambandi við upptöku-
beiðni Islands í sameinuðu
þjóðirnar oggæti því spillt fyr-
ir að Island fengi inngöngu.
Einnig vitnuðu þeir til ýfirlýs-
ingar er forsætisráðherra gaf
um að ríkisstjórnin muni svo
fljótt sem auðið er hefja við-
ræður við stjórn Bandaríkj-
anna um fullnægingu og niður-
fellingu á herverndarsáttmál-
anum frá 19kl og gefa Alþingi
skýrslu um málið, þegar það
komi saman.
Þegar fyrrnefndri tillögu
Hannibals hafði verið lýst,
birti Einar Olgeirsson fyr-
ir Alþingi yfirlýsingu frá
Sósíalistaflokknum, þar sem
krafist er að sá her, sem hér er,
fari bi-ott nú þegar. Verði þá
Bandaríkin ekki við þeirri
kröfu Islendinga, beri Islandi
að nota þann rétt sinn sem það
öðlast, sem meðlimur samein-
uðu þjóðanna, til að kæra þrá-
setu hersins fyrir öryggisráð-
inu. Þegar svo búið var að
fella tillögu Hannibals og sam-
þykkj a inntökubeiðni Islands
í Sameinuðu þjóðirnar, báru
allir þingmenn Sósíalista-
flokksins fram svohljóðandi
tillögu:
„Alþingi felur ríkisstjórn-
ihni að kref jast þess að her-
lið það, sem nú dvelur í
landinu, hverfi nú þegar á
brott eins og samningar
standa til.
Til þess að tillaga þessi
fengi afgreiðslu varð þingið að
standa einum degi lengur. En
24 þingmenn Alþýðuflokksins
og Sjálfstæðisflokksins, þar á
meðal Sigurður Bjarnason og
Gunnar Thoroddsen, sem
menn héldu að væru meira en
gæsalappa-sjálfstæðismenn og
eindregnir með kröfu um
brottflutning hersins, felldu
gegn atkvæðum allra þing-
manna sósíalista og 9 fram-
sóknarmanna að framlengja
þingið um einn dag og hindr-
uðu þar með afgreiðslu tillög-
unnar á þessu þingi.
Þar með sýndu þessir þing-
menn, að yfirlýsingar þeirra
um, að þeir væru gegn tillögu
Hannibals vegna þess að hún
væri borin fram í sambandi
við inntökubeiðni Islands í
Sameinuðu þjóðirnar, var ekk-
ert annað en skálkaskjól.
Það er enginn efi að Al-
þingi hefur hér stigið mikið ó-
heillaspor. Og manni verður á
að spyrja: Hvaða öfl eru hér
að verki? Það er vitað, að
margir þingmenn, bæði i Sj álf-
stæðisflokknum og Alþýðu-
flokknum, eru andstæðir því,
að erlendur her sitji i landinu.
Þrátt fyrir það fella þeir til-
lögu um að þess verði krafist
að hann fari brott. Að vísu
má til sanns vegar færa að ó-
heppilegt var að flytja þessa
tillögu í sambandi við inntöku-
beiðni Islands í Sameinuðu
þjóðirnar, en þrátt fyrir það
var of mikið i liúfi fyrir sjálf-
stæði og heiður þjóðarinnar
að fella þá tillögu, og auglýsa
þar með fyrir heiminum, að
Alþingi Islendinga væri dvöl
erlends herliðs i landinu ekki
viðkvæmara mál en það, að
það felldi tillögu um að heimta
hann brott. Og enn óafsakan-
legra er þegar þessir sömu
þingmenn hindra að krafa um
brottför hersins komi til at-
Síldaraflinn.
Samkvæmt skýrslu Fiskifé-
lagsins nam síldaraflinn á öllu
landinu á miðnætti 17. þ. m.
1 124 863 mál í bræðslu og
97137 tunnur í salt. Á sama
tíma í fyrra höfðu veiðst
450 559 mál í bræðslu og
44 629 tunnur í salt.
Afli skip er síldveiðar stunda
héðan af Vestfjörðum, var
samkvæmt þessari skýrslu
Fiskifélagsins sem hér segir:
Ásbjörn, Isafirði 2931
Auðbjörn, Isafirði 4328
Bangsi, Bolungarvík 1973
Ernir, Bolungarvík 1678
Finnbjörn, Isafirði 2038
Freydís, Isafirði 3005
Grótta, Isafirði 6982
Gunnbjörn, Isafirði 3864
Hafdis, Isafirði 3732
Huginn I., Isafirði 4762
Huginn II., Isafirði 4270
Huginn III., Isafirði 3447
Hugrún, Bolungarvik 3145
Isbjörn, Isafirði 5881
Richard, Isafirði 5292
Skíðblaðnir, Þingeyri 5546
Suðri, Flateyri 2485
Sæbjörn, Isafirði 3504
Sæhrímnir, Þingeyri 5124
Valbjörn, Isafirði 2891
Vébjörn, Isafirði 5804
Þór, Flateyri (gufuskip) 5399
Freyja — Svanur, Suðure. 1539
Andvari — Sæfari, Álftaf. 875
kvæða eftir að búið er að sam-
þykkja inntökubeiðnina og
hún er borin fram algerlega ó-
háð því máli.
Það er líka barnalegt, þegar
þessir þingmenn eru að vitna
í yfirlýsingu forsætisráðherra
sem minnst er á hér að framan.
jafnframt því sem þeir gefa
honum það veganesti, er vel
mátti túlka, þannig, að Alþingi
kæri sig ekki um brottflutning
hersins.
Það er líka komið á daginn
að herstjórn Bandaríkjanna
hefur fylgst með þessari af-
greiðslu málsins á Alþingi, því
bæði hafa verið flutt inn ýms
tæki til setuliðsins og einnig er
i undirbúningi flutningur á
foringjastöðvum Bandaríkja-
hersins úr Reykjavík upp i
Hvalfjörð.
Hér er hætta á ferðum. Is-
lendingum ber því að fylgj ast af
gaumgæfni með þessu alvar-
legasta máli þjóðarinnar og
sjá til þess að þingmönnum
líðist ekki slík framkoma sem
þessi, þegar málið verður tekið
upp á Alþingi í haust.
íslendingar krefjast
rúmlega 39 milj. kr.
skaðabóta írá Þjóð-
verjum.
Dómsmálaráðuneytið skip-
aði 16. mai s. 1. þriggja manna
nefnd til þess að undirbúa
skaðabótakröfur á hendur
Þjóðverjum fyrir tjón á mönn-
um og öðrum verðmætum er
íslenzku þjóðinni var bakað á
stríðsárunum.
Nefndin hefir fyrir nokkru
lokið störfum, og eru niður-
stöður hennar þessar:
Islendingar misstu af styrj-
aldarástæðum 19% af skipa-
stóli sínum eins og hann var
i upphafi styrjaldarinnar og
tala drukknaðra manna og ör-
kumla af styrj aldarástæðum
nam 1,8% af þjóðinni. Á 20
skipum fórust 181 skipverji og
13 farþegar, en 22 menn slös-
uðust á skipum og 1 i landi.
Nefndinni telst svo til, að Is-
lendingum beri að krefjast
skaðabóta að upphæð 39 milj.
og 388þús. króna. Eru dánar-
og örorkubætur taldar rúmar
8 milj. króna, en bætur fyrir
tjón á skipum, farmi og öðrum
verðmætum á skipum rúmlega
31 miljón króna.
Kröfur nefndarinnar eru