Baldur - 19.09.1946, Blaðsíða 1

UTGEFANDI: SÓSÍALISTAFÉLAG ISAFJARÐAR
XII. ÁRG.
ísafjörður, sept. 1946
„ísafjörður hefur skilyrði til að verða einhver
f
glæsilegasta atvinnumiðstöð á Islandi“.
Viðtal við Áka Jakobsson atvinnumálaráðherra
Áki Jakobsson atvinryamálaráðherra kom loftleiðis
hingað til Isaf jarðar s. 1. miðvikudag, 11. þ. m., og var hér
um kyrrt fram á föstudag. Rétt áður en ráðherrann lagði
af stað héðan, spjallaði ritstjóri Baldurs stundarkorn við
hann um atvinnumál og atvinnumöguleika hér á ísafirði
og bað hann segja lesendum blaðsins skoðun sína á þeim
málum og álit sitt á framtíðarmöguleikum ísafjarðar.
Ég kom hingað að þessu
sinni, til þess að kynna mér at-
vinnumál Isfirðinga, í því skyni
að gcta gert mér sem bezta
grein fyrir hvaða ráðstafanir
Isfirðingum eru nauðsynlegar
til þess að tryggja fólki hér
stöðuga atvinnu, svaraði at-
vinnumálaráðherra, er rit-
stjóri Baldurs spurði um er-
indi hans hingað.
Og livernig lízt þér svo á at-
vinnumál og atvinnumögu-
leika hér á ísafirði og hvaða
ráðstafanir álítur þú að þurfi
að gera?
— Það liggur í augum uppi
að atvinnuvegir Isfirðinga
hljóta að langmestu leyti að
byggjast á sj ávarútvegi. og
vinnslu sjávarafurða. Með til-
liti til þessa þarf að vera hér
mikil útgerð, og það þarf að
vera aðstaða til þess hér i
landi að vinna, úr aflanum öll-
um. Ég tel, að þýðingarmesta
málið núna sé bygging fisk-
iðjuvers, sem samanstæði aí'
fullkomnu nýtízku hraðfrysti-
húsi, niðursuðuverksmiðju,
fiskimj ölsverksmiðj u, lýsis-
vinnslustöð og gæti auk þess
tekið við fiski til söltunar ef
þörf væri á.
— Þetta mál er einmitt mjög
ofarlega á baugi liér og hefur
meira verið rætt um það og um
það staðið meiri deilur en
flest önnur mál. Nokkur skoð-
anamunur hefur verið uppi um
fgrirkomulag, og hefur það
tafið aðgerðir. Auk þess eru
fgrirsjáanlega miklir örðug-
leikar á að nægir peningar séu
til að bgggja hér slíkt iðjuver.
— Já, ég hef orðið var við
það, að þetta er mikið umrætt
mál, sem eðlilegt er, og er
hörmulegt til þess að vita að
slíkt nauðsynjámál sem þetta
skuli tefjast vegna skoðana-
munar innan hæjarins, svo að-
kallandi sem það er fyrir bæj-
arbúa. CJt af þessum deilum vil
ég sérstaklega taka það fram,
að ég er sammála þeirri álykt-
un, er Sósíalistafélagið á Isa-
firði gerði á fundi hjá sér í vor,
þar sem höfuðáherzla er lögð
á að fiskiðjuverið verði reist á
samvinnu .grundvelli, svo að
fiskimenn fái fyrir afla sinn
það verð, sem samsvarar
markaðsverði erlendis . að
frádregnum nauðsynlegum
vinnslukostnaði.
Hvað fjárhagnum viðvíkur,
þá hef ég orðið þess var áð
fjármagn skortir hér til þess
að koma upp nógu stórum at-
vinnutækjum, er veita fólkinu
næga atvinnu. Þetta er sama
sagan og víðast hvar annars-
staðar utan Reykjavíkur, og
þetta er ástæðan fyrir því
hvernig fólksstraumurinn til
Reykjavikur er í stöðugum
vexti og er beinlínis að raska
jafnvæginu i okkar litla þjóð-*
félagif Ég tel, að nú sé orðið
nauðsynlegt, að í bæjum, sem
ekki hafa fjárhagslegt bol-
magn til að koma upp full-
komnum fiskiðjustöðvum, en
verða þó að byggja afkomu
sína á sj ávarútvegi, hjálpi
ríkisvaldið til og a.ð komið
verði upp fiskiðj uverum rikis-
ins í þessum hæjum, er síðan
yrðu rekin með sviþuðu sniði
og á svipuðum grundvelli og
síldarverksmiðj ur ríkisins.
Það, sem nú er nauðsynleg-
ast í þessu fiskiðjuversmáli Is-
firðinga, er það, að leitast vei’ði
við að skapa einingu um fyrir-
komulag þess, svo að Isfirðing-
ar geti samstillt alla. krafta
.sína til átaka í málinu. Ef það
kemur í ljós að ekki er fyrir
hendi fjárhagsleg geta, til Jxess
að koma upp atvinnutæki í þvi
formi, sem æskilegast er fyrir
fiskimennina, þá þai’f ríkis-
valdið að taka málið í sínar
hendur á þann liált, sem ég gat
um áðan.
Hvað heldur þá um framtíð-
armöguleika Isafjarðar?
— Ég hcld að Isfii’ðingar
geti vei’ið mjög bjartsýnir. Úl
af Vestfjörðum eru beztu fiski-
miðin hér við land. Þessi mið
hafa stöðugt verið stunduð af
togaraflota okkar, allt að níu
mánuði áilega. Ef sá háftur
jrrði upptekinn að sækja fisk-
inn út á þessi mið og flýtja
hann lxingað til Isafjarðar til
hraðfrystingar og niðursuðu,
og skilyrði væru til fullkom-
innar vinnslú á lifur og öllum
úrgangi, þá hefur Isafjörður
skilgrði til aö verða einhver
glæsilegásta atvinnumiðstöð á
Islándi.
Á miðunum hér úti fyrir
Vestfjörðum er geipilega mik-
ið al' ufsa, sennilega óvíða
meira í heimi. En á árununx
25. tölublað.
fyrir strið var sífellt vaxandi
iðnaður i Evrópu, senx Ixyggð-
ist á ufsa sem hráefni, hinn
svo kallaði sjólaxiðnaður. —
Markaður fyrir þessa vöru
virtist ótakmarkaður, og þessi
iðnaður gerði það að vei’kunx,
að ufsi varð eftii’sóttai’i vara á
meginlandi Evrópxi en þorsk-
urinn. Það eru ekki hvað sízt
Jxessir möguleikar i sambandi
við ufsann, sem Isfirðingar
þurfa að lxagnýta sér.
— Eg liegri að flugvélin, sem
þú ætlar með er að koma og sé
að þú ert kominn í [erðahug.
Við verðum því að hætta þessu
spjalli. En að lokum væri gam-
an að hegra, hvernig þér lizt á
þig hér á Isafirði.
— Ég hef verið ákaflega
heppinn með veður, enda hef-
ur íxxér verið dvölin hér hin á-
íxægjulegasta. Mér virðist sýnt
að hér á Isafirði sé einstök veð-
urblíða. Ég lief nokkrunx sixxxx-
unx áður konxið hér á Isafjörð
og alltaf konxið hér í ágætu
veði’i, bæði að suixxi’i til og
vetri.
Það er verið að eyða upp erlendu
innstaðunum.
Eftir cr tæpur l/3 af þeim 280 miljónum króna, sem
ekki voru settar á nýbyggingarreikning.
Sam k vænx t ný ú t konxixxuix
Hagtíðiixduixx náxxiu iixxxstæður
bankanna erlendis í lok júlí-
mánaðar s. 1. 324 íxxilj .491 þús
kr. og hafði þá minnkað unx
256 íxiilj. frá því þær vtTru
hæstai’, en þá náxxxu þær 580
íxiilj. kr.
Er nú svo koixiið að eftir eru
aðeins 91 nxilj. kr. af ei’lendu
innstæðunum, þegar frá\ eru
dregnar þær 173 milj. sem eft-
ir eru á nýbyggingarreikningi
og þær ca. 60 miljónir, senx
samkvæmt lögunx eiga að
leggjast á þann reikning af út-
flutningsverðnxæti þess árs.
1 júlímánuði s. 1. nanx eyðsl-
an til annars en kaupa á franx-
leiðslutækjunx 18 miljónum
króna umfraixx gjaldeyristekj-
urnar og er það helnxingi
meira en nxeðal eyðsla á nxán-
uði frá júnílokum 1945 til jxuxí-
loka 1946.
Nokkru eftir að núverandi
ríkisstjórn tók við völdmxx var
ákveðið að leggja. 300 nxiljónir
króna á nýbyggingarreikning
af þeim 580 nxilj. kr., sem er-
lendu innstæðurnar xxánxu þá.
Eftir voru ca. 280 nxiljónir
króna. — Þessunx innstæðum
er nú langt konxið að eyða, og
er nú tæpur þriðjungur þeirra
eftir.
Hér er því beinn voði á ferð-
um ef ekki verður spyrnt fót-
uxxx við x tíixxa. 4
Þjóðviljinn, dagblað sósíal-
istaflokksins, gerir mál þctta
að umræðuefni í grein 11.
þ. m., hendir á þá hættu, sem
af þessari eyðslu getur leitt og
segir þar nxeðal annai’s:
„Það eru heildsalarnir fgrst
og fremst og undanlátsserhi við
gróðafíkn þeirra, sem veldur
þessari stórkostlegu egðslu. —
Það er krafa heildsalanna og
hagsmunir að flgtja sem mest
inn af vörum, ekki fgrst og
fremst til að uppfglla þarfir
þjóðarinnar, heldur að flgtja
inn vörur sem þeir geta grætt
á, og'þá venjúlega engu síður
dgrar vörur og óþarfar, því á
Framhald á 4. síðu.