Baldur - 30.10.1946, Blaðsíða 3

B A L D U R
3
Paul Eluard:
Harmleikur grísku þjóðarinnar
BALDUR
(Vikublað)
Árgangur kostar 10 krónur.
Gjalddagi 1. júlí.
Ritstjóri og ábyrgðarm.:
Halldór Ólafsson frá Gjögri.
Ritstjórn og afgreiðsla:
Smiðjugötu 13.
Sími 80. — Pósthólf 124.
Eflið Sósíalista-
flokkinn.
Atburðir þeir, sem að und-
anförnu hafa verið að gerast í
íslenzkum stjórnmálum, hafa
sannað íslenzku þjóðinni, að
Sósíalistaflokknum einum er
treystandi til að gæta hags-
muna hennar bæði inn á við
og út á við.
Það var Sósíalistaflokkur-
inn, sem fyrstur hóf máls á
því, að innstæður þjóðarinnar,
sem safnast höfðu á stríðsár-
unum, yrðu allar notaðar til
kaupa á nýjum framleiðslu-
tækjum og lögðu þannig
grundvöll þeirrar nýsköpunar,
sem núverandi ríkisstjórn tók
á stefnuskrá sína að fram-
kvæma. Því miður var ekki
orðið við þessari kröfu Sósíal-
istaflokksins að öllu lcyti. —
Samkvæmt „skilyrðum“, sem
Alþýðuflokkurinn setti fyrir
þátttöku sinni í rikisstjórn-
inni, var ákveðið að eklci nema
nokkrum hluta af þessum inn-
stæðum yrði varið til nýsköp-
unarinnar. Afleiðingin hefur
orðið sú, að nokkuð af þessu
fé hefur verið sóað í algerðan
óþarfa, sem hvergi sér staði.
þá er það alkunna, að sam-
starfsflokkar Sósíalistaflokks-
ins í ríkisstjórninni hafa á all-
an hátt reynt að hindra fram-
kvæmd nýsköpunarinnar og
aðallega beitt Landsbankanum
fyrir sig í því þokkalega verki,
enda er málum svo fyrir ltom-
ið, að þessi peningastofnun,
sem að réttu lagi ætti að vinna
í þjónustu þjóðarinnar, vinn-
ur raunverulega gegn henni.
Sósíalistaflokkurinn einn hef-
ur barist ákveðið gegn þessari
bankapólitík afturhaldsins. —
Hinir flokkarnir allir hafa
annaðhvort varið þessa pólitík
eða beygt sig í auðmýkt fyrir
því peningavaldi, er hún þjón-
ar.
En skýrast hefur það þó
komið í ljós í viðskiptum Is-
lands og Bandaríkjanna hvers
virði Sósíalistaflokkurinn er
íslenzku þjóðinni. 1 þeim við-
skiptum barðist hann einn
allra flokka heill og óskiptur
fyrir rétti Islendinga. Hinir
flokkarnir allir voru tvískipt-
ir í þeirri afstöðu, og þing-
menn Sjálfstæðisflokksins
stóðu sem einn maður með
kröfum Bandaríkjanna. Meira
að segja, þegar krafa Banda-
ríkjanna um herstöðvar til 99
ára kom fyrst fram, vildu á-
hrifamenn innan þessara
1 Grikklandi ríkir nú algerlega
fasistisk einrœðis og ógnarstjórn,
sem studd er í orði og verki af
verkamannastjórninni brezku. —
Þessi stjórn fótum treður allt lýð-
ræði og öll mannleg réttindi. Flokk-
ar þeir, sem áður stóðu fremstir i
fylkingu í baráttunni gegn þýzka
innrásarhernum og nú berjast fyrir
fullkomnu frelsi og lýðræði Grikk-
lands og grísku þjóðarinnar, sæta
nú hinum grimmustu ofsóknum,
verða að hafast við á fjöllum uppi
og verjast þaðan innlenduin fas-
istaherjum og herjum hins „vest-
ræna lýðræðis", vopnuðum lög-
reglusveitum hrezka heimsveldis-
ins.
Grein sú, sem hér fer á eftir, gef-
ur nokkra hugmynd um ástandið
eins og það er. Höfundur hennar er
franskt skáld, sem dvaldi í Grikk-
laiidi s. 1. sumar.
Greinin er lauslega þýdd úr blaði
danska Kommúnistaflokksins, Land
og Folk.
ÉG hef verið í Grikklandi.
Húgur minn var gagntekinn af
harmleik grísku þjóðarinnar,
og allt, sem ég sá, varð líka til
þess að ég gat ekki um annað
hugsað. 1 allra augum las ég
sömu brennandi spurninguna:
Hver verða örlög okkar? —
Hvaða framtíð bíður okkar?
Ég kom ekki til Grikklands
sem ferðamaður, heldur fór ég
þangað til jiess að votta grísku
þjóðinni jmkklæti fyrirþá þýð-.
flokka verða við þeirri krofu
og hefðu orðið það, ef þeir
hefðu þorað.
Éyrir kosningarnar í sumar
benti Sósialistaflokkurinn
jijóðinni á, að öruggasta leið-
in til þess að hindra landráða-
fyrirætlanir og svik hinna
flokkanna, væri að hún fylkti
sér um frambjóðendur hans
og að flokkurinn yrði sterk-
ari en áður eftir kosningarn-
ar.
Þessari aðvörun flokksins
var ekki nægilega hlýtt, og af-
leiðingarnar eru jiegar komn-
ar í Ijós. Landráðalýðnum hef-
ur tekist að framkvæma fj'r-
irætlanir sínar.
Þessi dýrkeypta reynsla ætti
að færa hverjum einasta Is-
lendingi heim sanninn um það,
að nú ríður á að efla Sósíal-
istaflokkinn sem mest. Ekki
aðcins á jiann hátt að greiða
honum atkvæði við kosningar,
heldur með því að ganga í
hann og gerast virkur félagi
innan véhanda hans.
Takmarkið hlýtur að vera,
að Sósíalistaflokkurinn verði
fjölmennur og sterkur flokkur,
og jjví hlutverki vaxinn að
taka að sér forystuna í baráttu
íslenzkrar alþýðu bæði inn á
við og út á við.
Hér með er því skorað á
alla j)á, sem fylgja Sósíalista-
flokknum að málum, að ganga
nú þegar í hann og hjálpa á
þann hátt til þess að hann
verði þessu hlutverki vaxinn.
ingu, sem barátta hennar gegn
innrásarhernum hafði fyrir
frönsku mótspyrnulireyfing-
una. Órétturinn, sem gríska
þ j óðin hefur orðið að þola, hef-
ur vakið samhyggð allra frj áls-
lyndra manna um hehn ailan,
og þá samhyggð fær afturhald-
ið aldrei sigrað.
Ég liafði það mikilsverða
lilutverk að vera fulltrúi
Érakldands, móðurlands frels-
isins. Hins frjálsa Frakklands,
sem, þrátt fyrir allar breyting-
ar, á það sameiginlegt með
Grikklandi og öllum öðrum
Jöndum, að eiga aðeins einn ó-
vin, — óvin mannúðarinnar og
trúarinnar á manninn.
Hugsið yður að vér hlytum
sömu örlög og gríska, þjóðin.
Frelsishetj urnar í fangelsum.
Föðurlandssvikararnir og sam-
særismennirnir í æðstu valda-
stöðum. Grimmasta fasistakúg-
un ræður lögum og lofum í
nafni frelsisins. — Ef griskur
bóndi krefst lýðræðisstj órnar-
fars, fella konungssinnar olivu-
tré lians og rífa. víhvið hans
upp með rótum. Það líður eng-
inn dagur svo, að fjöldi manna
í mótspyrnuhreyfingunni verði
ekki fyrir ofsóknum og mis-
þyrmingum konungssinna og
vopnaðra lögreglusveita, og
margir.eru myrtir. Vér höfum
séð þetta sama gerast á Italíu,
i Þýzkalandi og á Spáni. Og á
sama tíma, sem föðurlands-
svikararnir, er áður klæddust
þýzkum einkennisbúningum,
sitja sem fulltrúar á þingi,
þjást þúsundir löðurlandsvina
í fangelsum.
Ég bað um leyfi til að heim-
sækja fangelsin. Beiðni min
kom fyrir forsætisráðherrann,
en henni var neitað. Aftur á
móti var mér fylgt af vopnuð-
um bifreiðum í hvert sinn, sem
ég heimsótti einhvern stað, sem
var helgaður minningunni um
atburði úr frelsisbaráttunni,
eins og t. d. múrinn, þar sem
gislarnir voru teknir af lífi, og
staðiinn, þar sem þrír átján
ára unglingar vörðust hundrað
manna þýzkum her heilan dag.
— Ekki veit ég hvort þessar
vopnuðu bifreiðar hafa fylgt
mér, mér til varnar, eða þær
hafa átt að ráðast á mig, ef
stjórnarvöldin teldu fram-
komu mína grunsamlega.
ÞAÐ er_ talað um borgara-
styrjöld í Grikklandi. En þar
er ekki borgarastyrjöld. I borg-
arastyrjöld skiptist þjóðin í
tvo flokka, sem berast á bana-
spjót og reyna að tortíma hvor
öðrum. Ræður, serii Petmezas,
fyrverandi kennslumálaráð-
herra í ráðuneyti Sopholis, hef-
ur flutt, sýna ljóslega að stefna
allra flokka í mótspyrnuhreyf-
ingunni, bæði vinstri flokk-
anna og miðflokkanna, er al-
gerð þjóðar eining. I mörgum
grískum fjallaborgum vinna
bændur úr hægri og vinstri
flokkunum saman. Þeir vita,
að eining grisku þjóðarinnar
er það eina, sem getur bjargað
Grikklandi. En á þinginu ráða
spilltar klíkur lögum og lofum
og kref j ast vægðarlausra dóma
yfir foringja vinstri flokkanna.
Og hvernig er svo þetta „þing“
skipað? Vegna þröngsýni og
auðvaldsþjónustu Mr. Bevins
utanríkismálaráðlierra brezku
stjórnarinnar, á 70% grísku
þjóðarinnar þar enga fulltrúa.
Fulltrúarnir, sem þar eiga
sæti, keppast við að samþykkja
bráðabirgðalög, sem svifta
meðborgara þeirra sjálfsögð-
ustu mannlegum réttindum, t.
d. friðhelgi heimilisins. Þeir
skipa bráðabirgðanefndir, sem
hlaupa eftir hverri órökstuddri
kæru, handtaka án dóms og
laga fjölda manna víðsvegar
um landið og selja þá í hin
illræmdustu fangelsi án undan-
genginnar rannsóknar eða
dóms.
EFTIR nýafstaðna heims-
styrjöld og þegar eftir fyrstu
árásir fasismans og nazismans
á lýðræðislöndin og anda lýð-
ræðisins, er oss ljóst, að þar
sem mannleg — og félagsleg —
réttindi eru fótum troðin, er
kjarna mannkynsins ógnað og
öll mannleg verðmæti í hættu.
Vér verðum að láta grísku
þjóðina finna, að allir frjáls-
liuga menn, hvar sem er í
heiminum,' rísa einhuga gegn
sérhverjum órétti, sérhverju
ofbeldisverki, sem framið er,
jafnvel þótt það sé aðeins ein-
staklingur, sem fyrir því verð-
ur.
Það, sem ég sá í þessari allt
of skömmu dvöl minni í land-
inu, sannaði fullkomlega það,
sem þegar var orðið ljóst í des-
ember 1944. Ég kynntist hetju-
þjóð. Þjóð, sem þráði ættland
sitt. Lítilli en stórlátri þjóð,
sem með réttu krefst frelsis,
því að hún hefur réttinn og
dýrkeyptan heiðurinn sin meg-
in.
„Hefjum Frakkland til vegs
að nýju“, sagði Victor Hugo
1875. „Vegna hverns? Vegna
Frakklands? Nei. Vegna
heimsins. Kyndillinn er ekki
tendraður vegna kyndilsins.
hann ær tendraður fyrir þá,
sem eru í myrkri...“
Gríska þjóðin hefur sgnt oss,
að engu er til einskis eytt í
baráttunni fyrir frelsinu. Það
er ennþá tími til að koma í veg
fyrir að þeir — og vér — tor-
tímumst í myrkrinu. — Það er
hlutverk vort að berjast gegn
því illa, sem ógnar oss.
Vér eigum miljónir sam-
herja um allan heim. Vér
verðum að hvetja þá til dáða.
Þeir verða að skilja að gríska
þjóðin fórnar heldur lífinu en
frelsinu.
-------0-------