Baldur - 07.11.1946, Blaðsíða 1

UTGEFANDI: SÓSlALISTAFÉLAG ISAFJARÐAR
XII. ÁRG.
ísafjörður, 7. nóv. 1946
30. tölublað.
Tuftugu og níu ára alþýðuvöld.
AIll fram til ársins 1917 var
rússneska keisaradæmið höf-
uðvígi afturhaldsins í heimin-
um. Um aldaraðir liafði al-
múgihn í þessu víðlenda ríki
vcrið kúgaður undir járnhæl
kcisaravaldsins. Bændurnir
voru ánauðugir fram undir lok
nítjándu aldar og kúgaðir und-
ir oki og harðstjórn jarðeig-
enda. Verkalýðurinn var mis-
kunnarlaust arðrændur al’ at-
vinnurekendum og vegna úr-
eltra atvinnuhátta, sem aftur-
haldsstj órnin viðhúlt. Siðspillt
embættismannastétt beitti
liinni grimmustu harðstjórn.
Nýjar hugsjónir voru ofsóttar
og allt gert til J>ess að kæl’a
þær í fæðingunni.
Þjóðir J)essa víðlenda ríkis,
eins og Finnar, Pólverjar, Eist-
úr, Lettar o. fl., voru undirok-
aðar og allt gert til J)ess að
Jmrka út tungu þeirrg, og þjóð-
lega menningu. Rússneskan
var ríkjandi mál keisaradæm-
isins, og henni var þvin'gað upp
á allar þjóðir J)ess hversu ó-
skildar henni sem tungur
J)cirra voru.
I heimsstyrjöldinni 1914—
1918 beið rússneska keisara-
dæmið hið mesta afhroð. Keis-
arastjórnin leiddi þjóðar þess
á harm hernaðarlegrar og
þjóðhagslegrar glötunar. En
þá var glæpaskeið þessarar
kúgunarstjórnar líka á enda
runnið. Þann 12. marz 1917
gerðu verkamenn og hermenn
(en J)eir voru að mestum hluta
bændur) uppreisn og steiptu
keisaranum af stóli. Verka-
lýðsstéttin tók forystuna í hylt-
ingarhreyfingu fólksins og.bar-
áttu J)ess fyrir brauði, friði og
frelsi. — fyrir nýju og betra
J) j óðskipulagi.
Fyrstu daga byltingarinnar
voru þegar stofnuð ráð verka-
manna og hermanna. En meiri-
hluti forystumánna þessara
ráða voru úr afturhaldssömum
hændaflokki og menshivikar
(sósíaldemókratar). — Báðir
J)essir flokkar ráku óákveðna
og hikandi byltingapólitík, og
fyrir atbeina Jæirra var, með
stuðningi landaðals og stór-
jarðeigenda mynduð andlýð-
ræðissinmið borgaraleg bráða-
birgðastjórn. Þessi stjórn
skellli skolla-eyrum við kröf-
um fólksins, sem gert liafði
byltinguna og úthelt hlóði sínu
fyrir hana, neitaði að veita því
brauð og land og hefja á-
kveðnar aðgerðir til viðreisn-
ar hinu rúna landi.
En fólkið átti sér forystu-
flokk, sem var því hlutverki
vaxinn, að lciða baráttu J)ess
til sigurs. Það var Bolsjevika-
flokkurinn undir forustu Len-
ins og Stalins. — Þessi flokkur
stjórnaði baráttu alþýðunnar
gegn þessari nýju kúgunar og
afturhaldsstjórn og undir for-
ystu hans tók fólkið sjálft völd-
in algerlega í sínar hendur 7.
nóvember 1917 og stofnaði hin
sósíalistisku sovétlýðveldi. —
Þau tuttugu og níu ár, sem síð-
an eru liðin, hefur ferill sov-
étþjóðanna verið óslitin sigur-
ganga.
Enginn skyldi þó halda, að
þeir sigrar, sem sovétj)j óðirn-
ar hafa unnið, hafi náðst án
fyrirhafnar. Þeir hafa kostað
mikla baráttu og stórar fórn-
ir. Þegar á fyrstu árunum eftir
byltinguna átti sovétstjórnin i
höggi við innlenda gagnbylt-
ingaheri og erlendar innrásar-
hersveitir, en hún bar fullan
sigur af hólmi í þeirri baráttu.
Erlendu herirnir voru hraktir
úr landi og mótspyrna inn-
lendu gagnbyltingarínnar brot-
in á bak al'tur. — Tímabil upp-
byggingarinnar hófst og Sovét-
J)jóðunum tókst á skömmum
tíma að útrýma öllu atvinnu-
leysi og hefja stórkostlegri at-
vinnu- og menningarfram-
kvæmdir en áður voru dæmi
til Á sama tíma sem víðtæk-
asta atvinnu- og viðskipta-
kreppa, sem komið hefur,
þjakaði auðvaldsheiminum og
allt var að komast þar í öng-
þveiti og rúst, svo að styrjöld
var eina bjargráð auðvaldsins,
gerðu Sovétlýðveldin áætlanir
um stórkostlegar framkvæmd-
ir, sem allur auðvaldsheimur-
inn taldi óframkvæmanlega
fjarstæðu, og ekki aðeins
frainkvæmdi þessar áætlanir
fullkomlega, heldur fóru fram
úr J)eim.
Á tímum 5-ára áætlananna
sýndu Sovétlýðveldin yfirburði
hins sósíalistiska skipulags á
friðartímum, en J)essir yfir
burðir komu J)ó ekki síður i
Ijós í nýafstaðinni styrjöld.
Samheldnin, baráttuviljinn og
Jrrautseigjan, sem þegnar Sov-
étlýðveldanna sýndu J)á, eiga
sér fá eða engin dæmi í sög-
unni.
Það heyrist oft, að í Sovét-
lýðveldunum skorti ýms þau
heimsins gæði, sem þjóðir ann-
ara landa, minnsta lcosti yfir-
stéttir J)eirra, geta veitt sér í
ríkum mæli. Hér skal ekki
borið á móti, að þetta geti ver-
ið rétt. Hinsvegar mun erfitt
að neita því, að byltingin hefur
fært Sovétþjóðunum aukið
frelsi, betri lífskjör og meiri
menningu.
Rússneska keisaradæmið var
þjóðafangelsi, þar sem hinar
mörgu J)j óðir og þjóðabrot þess
voru undirokaðar af einni
þjóð, Stór-rússum, eða öllu
heldur kúgaðar undir ein-
valdsstjórn eins manns, keis-
arans.
Sovétlýðveldin eru bandalag
frjálsra þjóða undir sameigin-
legri stjórn, sem byggð er á
fullkomnasta lýðræði. Þær
liafa fullt frelsi um öll sín
innri mál, tunga þeirra og
þjóðleg menning er vernduð.
I rússneska keisaradæminu
bjó verkalýðsstéttin við úrelta
atvinnuhætti, lág laun, vinnu-
þrælkun kvenna og barna,
langvarandi atvinnuleysi og
algert öryggisleysi, ef veikindi,
slys eða aðra örðugleika bar að
liöndum.
1 Sovétlýðveldunum var
löngu fyrir strið löghoðinn 7
stunda vinnudagur og 5 daga
vinnuvika, barnavinna afnum-
in, vinna kvenna og unglinga
takmörkuð og Jieim veitt ýans
sérréttindi og hlunnindi, Vinnu-
laun hækkuð, vinnuskilyrði
bætt, svo að þau eru nú full-
komlega jafngóð og betri en
annarstaðar, og komið á full-
komnum tryggingum.
I stýrjöldinni varð að vísu
að bregða út af Jiessum lögum,
en slíkt er ekki að undra, þeg-
ar meirihluti fullorðinna
manna harðist á vígvöllunum