Baldur - 06.12.1946, Blaðsíða 1

UTGEFANDI: SÓSlALISTAFÉLAG ISAFJARÐAR
xn. Arg.
ístfjörður, 6. des. 1946
33. tölublað.
Tillögur Sósíalistaflokksms um samstarfs-
grundvöll nýrrar stjórnar.
Eins og frá var skýrt í síðasta
blaði hafa sósíalistarnir i 12
manna nefndinni lagt fram til-
lögur um samstarfsgrundvöll
væntanlegrar ríkis'stj órnar. —
Tillögur þessar voru fram
bornar í samráði við miðstjórn
flokksins og nýafstaðinn
flokksstjórnarfundur sam-
þykkti þær sem grundvöll að
málefnasamningi rikisstj órn-
ar, sem Sósíalistaflokkurinn
styddi og tæki þátt í.
I tillögum þessum er mjög
itarlega tekið á öllum þeim
vandamálum, sem nú eru uppi
í íslenzkum stjórnmálum og
ákvarðanir teknar um lausn
þeirra bæði á liðandi stund ög
í nánustu framtíð.
Tillögunum er skipt í fjóra
kafla, og verður hér skýrt frá
höfuðatriðum þeirra.
Utanríkis- og sjálfstæðis-
mál.
Fyrsti kaflinn er um utan-
ríkis- og sj áifstæðismál. Mik-
ilsverðasta tillaga þessa kafla
er krafan um að staðið verði
gegn öllum frekari ágangi á
yfirráðarétt Islendinga yfir
landi sínu og að flugvallar-
samningnum verði tafarlaust
sagt upp, þegar samningstím-
inn er útrunninn. Þar næst má
nefna tillögur um að leitað
verði samninga við viðkom-
andi þjóðir um 10 mílna land-
helgi, Islendingum verði veitt-
ur einkaréttur til fiskveiða á
landgrunni Islands, engum er-
lendum þjóðum veitt sérrétt-
indi til fiskveiða hér við land,
en samvinnu leitað við helztu
fiskveiðaþjóðir við Norður-
Atlantshaf um þennan aðalat-
vinnuveg og öflugar ráðstafan-
ir gerðar til að afla nýrra
markaða. 1-utanríkismálum og
afstöðu til annara þjóða sé
þess vandlega gætt að binda
Ísland ekki einni stórvelda-
„blokk“ annari fremur og í
hvívetna sé við því spornað að
Island verði öðrum þjóðum
háð, einni eða fleirum, hvorki
stjórnmálalega, atvinnulega né
fjárhagslega.
Nýsköpun atvinnulífsins.
Annar kaflinn f jallar um njr-
sköpun atvinnulífsins, og er
hann lengstur og ítarlegastur.
Veigamesta atriði þessa
kafla er að komið sé fastri
heildarstjórn á atvinnulíf þjóð
arinnar og þjóðarbúskapipn,
til þess að tryggja að nýsköp-
un atvinnulífsins og rekstur
atvinnuveganna gangi skipu-
lega og mögulegt sé að ein-
beita á hverjum tíma fjár-
magni og vinnuafli þjóðarinn-
ar að því, sem henni er nauð-
synlegt.
önnur mikilsverð atriði
þessa kafla eru þessi:
Stofnaður verði sérstakur
seðlabanki er hafi einn seðla-
útgáfuréttinn og stjórni í krafti
hans og yfirráðanna yfir gjald-
eyrinum banka- og peninga-
pólitík landsins í samræmi við
ákvarðanir bankaráðs.
Banki þessi yfirtekur seðla-
banka Landsbankans, gull-
forða hans og aðrar eignir. —
Hann fær i hendur allan gjald-
eyri, veitir gjaldeyrisleyfi
samkvæmt ákvörðun banka-
ráðs, • en að öðru leyti sam-
kvæmt innflutningsáætlun og
samkvæmt reglugerð um út-
hlutunina.
Bankaráð Landsbankans og
Otvegsbankans verði kosin að
nýju með hlutfallskosningu á
Alþingi, en samkomulag sé.um
skipun bankaráðs og banka-
stjórnar seðlabankans.
Sett sé á fót sérstök stofnun,
er annist ein innkaup á öllum
vörum til landsins samkvæmt
áætlun um innflutning. Stofn-
un þessari sé stjórnað á lýð-
ræðislegan hátt, svo þeir aðil-
ar, sem innkaupin gera, ráði
mestu um þau. Einnig sé við
vöruinnkaup tekið tillit til
markaðsöflunar „ef gj aldeyris-
ráð sökum verzlunarsamninga
og markaðshorfa mælir svo
fyrir“.
Ríkið og bæjarfélög taka í
sínar hendur fyrirtæki, sem
hagkvæmara er að séu á einni
hendi, eða skila óeðlilega mikl-
um gróða og verða örfáum ein-
staklingum að féþúfu“.
Þá er ítarlegur kafli um ráð-
stafanir til eflingar sjávarút-
veginum. Er þar gert ráð fyrir
að keypt verði ný skip, byggð
fiskiðj uver og sildarverk-
smiðjur á þeim stöðum, er
hentugt þykir, þar með er tal-
ið fiskiðjuver hér á Isafirði.
Byggingu lýsisherzlustöðvar
verði hraðað og ríkið aðstoði
bæjar- og sveitafélög við að
koma upp síldarsöltunarstöðv-
um, þar sem þess er þörf. —
Hraðað verði byggingu tunnu-
verksmiðju og sildarniðursuðu-
verksmiðju, og ýmislegt fleira
gert til að auka sem mest nýt-
ingu og útflutningsverðmæti
sjávarafurða.
Ennfremur verði gerðar ráð-
stafanir til þess að bæta sem
mest aðstöðu útvegsins, með
því að byggja landshafnir og
gera hafnarbætur, þar sem það
þykir henta með tilliti til að-
stöðu til fiskveiða. Ver^lun
með nauðsynjar sj ávarútvegs-
ins og sjávarútvegsafurða og
gjaldeyriseftirlit sé í höndum
ríkisins, og séu þessi störf falin
sérstökum stofnunum, er kom-
ið verði á fót, og vörurnar seld-
ar með sannvirði.
Loks verði gerðar vísindaleg-
ar rannsóknir í þágu sjávarút-
vegsins, með því að keypt verði
hafrannsóknarskip og rann-
sóknarstofa háskólans efld.
Viðvíkjandi raforkumálum
og stóriðnaði, er áherzla lögð
á að hraðað verði sem mest
nýjum stórvirkj unum við Sog-
ið og Laxár í Suður-Þingeyj ar-
sýslu, bæjar- og sveitafélög
styrkt til þess að koma raf-
orkumálum sínum í viðunandi
horf og gerðar nauðsynlegar
rannsóknir til þess að koma
hér upp stóriðju, er fyrst
og fremst byggi á ódýrri raf-
orku. Er sérstaklega bent á
virkjun Þjórsár i þessu sam-
bandi.
Viðvikjandi stóriðju er lagt
til að byggð verði áburðarverk-
smiðja og sementsverksmiðja,
en að öðru leyti stefnt að því
að komið verði á fót stóriðn-
aði, er vinni úr þehn hráefn-
um, sem hér eru fyrir hendi
eða finnast kunna, og úr inn-
fluttu hráefni.
Að síðustu eru í kaflanum um
Framhald á 2. síðu.
Verkalýðsstjórn í Frakklandi.
■ Kommúnistaflokkur
Frakklands
beitir sér fyrir stjórnar- ■lyBfc' i*
Ék myndun á grundvelli rót-
tækrar stefnuskrár. I J§ mmmmKm.
Tliorez
Eins og kunnugt er vann
Kommúnistaflokkur Frakk-
lands glæsilegan sigur í kosn-
ingunum til franska þingsins,
bætti við sig miklu atkvæða-
magni, vann mörg ný þing-
sæti og er nú stærsti flokkur
Frakklands.
Stjórn Bidaults, sem sat að
völdum fyrir kosningarnar,
hefur lagt niður völd, og í
ræðu, sem Jaques Duclos, að-
alritari Kommúnistaflokks
Frakklands, flutti fyrir
nokkru, tilkynnti hann að sem
stærsti flokkur þingsins gerðu
kommúnistar ])á kröfu, að
Maurice Thorez yrði forsætis-
ráðherra þeirrar stjórnar, er
Jocque Duclos
mynduð verður. Franska þjóð-
in hefði í kosningunum sýnt,
að hún treysti Konunúnista-
flokknum allra flokka bezt og
þeir mundu ekki bregðast því
trausti. Stefna kommúnista
væri að mynda hreina verka-
mannastjórn.
Kommúnistáflokkurinn hef-
ur leitað samstarfs við sósíal-
demókrata og róttæka um
stjórnarmyndun. Eru hægri-
menn sósíaldemókrata ándvíg-
ir slíku samstarfi, en þó talið
líklegt, að úr því geti orðið,
einnig er talið fullvíst, að ýms-
ir smærri flokkar franska
þingsins niuni styðja slíka
stjórn.