Baldur - 06.12.1946, Blaðsíða 2
2
B A L D U R
ísfirðingar!
Það er öllum ljóst, að útgerð á togara héðan úr bænmn yrði
bæj arfélaginu og bæjarbúum til mikilla fjárhagslegra og at-
vinnulegra hagsbóta.
Nú er það svo að ennþá vantar mikið hlutafé til þess að
sæmilega sé séð fyrir kaupum og útbúnaði til veiða á þeim eina
togara, sem ákveðið befir verið að kaupa til bæjarins.
Stjórn togarafélagsins vill hér með skora mjo'g eindregið ó
bæjarbúa, sem ástæður bafa til framlags hlutafjár, að sýna
þegnskap sinn við bæjarfélagið og leggja fram hlutafé, hver
eftir efnum og ástæðum.
Hlutafjársöfnun þarf nauðsynlega að vera lokið nú fyrir
j anúarmánaðarlok næstkomandi.
Áskriftarlistar liggja frammi á skrifstofu bæjarins, hjá Elíasi
J. Pálssyni og i báðum bankaútbúunum.
Hlutafé er veitt móttaka og kvittanir gefnar fyrir greiðslu
blutafjár á sömu stöðum.
Isafjörður, 3. desember 1946.
Ásberg Sigurðsson. Halldór Ólafsson. Jón Auðunn Jónsson.
Elías J. Pálsson. Sigurjón Sigurbjörnsson.
Fimm stórmerk frumvðrp.
Frarahald af 1. siðu.
nýsköpun atvinnuveganna til-
lögur um byggingarmál og
landbúnaðarmál.
1 byggingarmálum er lagt
til að komið verði upp bygg-
ingarstofnun ríkisins, er hafi
það hlutverk að rannsaka hús-
næðisþörf á hverjum tíma, og
aðstoði við undirbúning og
framkvæmdir búsabygginga,
bæði fyrir ríkið, l)æjar- og
sveitafélög og þau byggingar-
félög, er þess óska.
Lög um þetta verði sam-
þykkt á yfirstandandi þingi, og
á öðrum stað bér í blaðinu er
sagt frá frumvarpi, sem flutt er
um þetta efni.
1 landbúnaðarmálum er lagt
til að lögin um ræktunarsjóð
verði samþykkt á þessu þingi,
undirbúningur hafinn um
stofnun byggðahverfa, landinu
skipt í framleiðslusvæði, af-
urðasalan skipulögð, og í einu
og öllu að því stefnt, að land-
búnaðinum sé komið í það
horf, að bægt sé að nota við
liann stórvirk framleiðslutæki
og reka hánn með sámvinnu-
sniði.
Almenn þjóðfélagsleg
framfaramál.
Þriðji kaflinn-fjallar um al-
menn þjóðfélagsleg franifara-
mál.
Mó þar fyrst nefna trygg-
ingamálin, þar sem lagt er til
að komið verði á atvinnuleys-
istryggingum, lögum um al-
mannatryggingar breytt til
hagsbóta fyrir þá er þeirra
njóta og að sett verði lög um
tryggingar bátaútvégsins gegn
skakkaföllum, eins og afla-
bresti o. fl., er bann kann að
verði fyrir.
Þá er þar lagt til að gerð
verði áætlun uni byggingu
sj úkrahúsa, læknabústaða,
skóla, heilsuverndarstöðva,
barnabeimila og annara menn-
ingarstofnana.
Sett verði lög um aukið ör-
yggiseftii’Iit við vinnu og um
orlofsheimili. (Frumvarpa að
þessum lögum er getið á öðr-
um stað í blaðinu). Lokið
verði við þá endurskoðun á
skólalöggjöfinni, sem nú stend-
ur yfir, og samþykkt verði á
árinu 1947 lög, er tryggi ís-
lenzkri æsku efnaliagslegt
jafnrétti til menntunar.
Síðast en ekki sízt er í þess-
um kafla er lagt til, að rílci og
bæir eignist j arðir og lóðir, sem
eru í eða í nánd við núverandi
eða fyrirhugaða bæi og at-
vinnustöðvar. óbyggðir lands-
ins og auðæfi jarða, eins og
hveraorka og vatnsorka, verði
ríkiseign.
Dýrtíðin og vandamál í
sambandi við hana.
Fjórði og síðasti kal’linn er
um dýrtíðina. og vandamál í
sambandi við hana.
Af þeim ráðstöfunum, sem
þar er lagt til að gerðar verði,
auk þeirra aðgerða, sem þegar
hafa verið nefndar um aukna
tækni og skipulag framleiðsl-
unnar, er veigamest tillagan
um eignaskráningu og seðla-
innköllun, ennfremur má
nefna breyting á skattalögun-
um, er miði að því að fyrir-
byggja skattsvik, ákvæði um
strangara vei’ðlagseftirlit og
vei’ði gripið til þess í’áðs að
borga niður vísitöluna, þá sé
fjár lil þess aðallega aflað með
sköttum á stórgróða og með því
að láta verzlunargróðann
renna í ríkissj óð.
Fiskimönnum séu tryggð að
minnsta kosti sömu launakjör
og landvinnumönnum, með
hækkuðu fiskverði,, eftir því
sem markaðsverð frekast leyf-
ir, aukinni tækni við fram-
leiðsluna og ráðstöfunum til
þess að tekjum þeirra verði
haldið uppi í hlutfalli við verð-
lag í landinu og að hækkað
verðlag innanlands vei’ði ekki
látið skerða laun þeirra né
raska launahlutfalli þeirra við
aðrar stéttir. Hásetahlutir séu
skattfrj álsir upp að ákveðinni
upphæð, meðan verið er að
korna tekjuskiptingu lands-
manna í viðunandi horf.
Niðurlag.
Hér hefur nú verið getið
helztu atriðanna í þessum til-
löguxxx Sósíalistaflokksins um
samstarfsgrundvöll og stefnu-
Skrá væntanlegrar stjói'nai’.
Rúmsins vegna hefur orðið
að sleppa miklu úr, en þó nxun
þetta yfirlit gefa nokkra hug-
ixxynd unx aðalatriðin, og er
þess að væixta, að við lestur
þess verði mönnum ljóst,
hvaða kröfur Sósíalistaflokk-
urinn gerir til þeirrar ríkis-
stjói’nai’, senx hamx tæki þátt í.
Allar þessar tillögur miða að
því að leysa þau vandamál,
sem nú liggja fyrir á þann
liátt, að alþýðu landsins verði
tryggð örugg lífsafkonxa og
björt franxtíð.
Sósíalistaflokkurinn lýsir sig
fúsan til stjórnarsamstarfs
nxeð hverjum þeinx flokkunx,
senx starfa vilja á grundvelli
þessara tillagna og leysa hin
mörgu aðsteðj andi vandanxál
með raunhæfum aðgerðum.
Það er þessvegna undir and-
stöðuflokkunx Sósíalistaflokks-
ins konxið, hvort stjórnar-
myndun tekst á þessum grund-
velli eða ekki, hvort þeir meta
meira' stundai’hagsnxuni ör-
fárra. einstaklinga og treysta
‘ sér til að verja þá gegn hags-
niunum og kröfunx fólksins og
leggja þar nxeð út í vonlausa
baráttu við alþýðusanxtökin,
eða hvort einhverjir þeirra eða
þeir allir vilja vinna með al-
þýðusamtökununx og Sósíal-
istaflokknum að alhliða við-
reisn atvinnuveganna og auk-
inni velnxegun og farsæld
allrar þjóðarinnar.
-------o-------
Þingmenn Sósialistaflokks-
ins flytja á Alþingi að þessu
sinni finxnx frumvörp, senx öll
eru nxjög mikilsverð og til
hagsbóta fyrir vei’kalýðsstétt-
ina og þjóðina alla, ef þau ná
fram að ganga. Frumvörp
þessi eru: Frunxvörp unx Bygg-
ingarstofnun ríkisins og bygg-
ingarfélög og frunxvarp um
heimild fyrir veðdeild Lands-
bankans til að gefa út nýja
flokka bankavaxtabréfa, að
upphæð 60 miljónir króna,
senx varið verði til hagkvænxra
lána handa einstaklingum, er
byggj a yfir sig sjálfir. Sigfús
A. Sigurbj artarson flytur bæði
þessi frumvörp.
Frumvarp unx unx dagheim-
ili fyrir börn innan skóla-
skýldualdurs, er Katrín Thor-
oddsen flytur.
Frunxyarp unx orlofsheimili
verkalýðsfélaga og sanxkomu-
hús í sveitunx, er þeir Sigurður
Guðnason og Hernxann Guð-
mundsson flytja.
Frumvarp unx öryggiseftir-
lit við vinnu, er Hermann Guð-
mundsson flytur.
Hér er ekki rúnx til að skýra
ítarlega frá efni þessara frunx-
varpa hvers fyrir sig, en helztu
atriðanna skal þó getið, svo
nxenn fái nokkra liugmynd um,
að hér er um niikil nauðsynja-
mál að ræða, og að frumvörp
þessi eru öll hin merkustu.
1 frumvörpunx Sigfúsar Sig-
urhj artarsonar er lagt til að
farið verði inn á nýjar leiðir
til lausnar húsnæðismálununx.
Frunxvarpið unx Byggingar-
stofnun ríkisins og byggingar-
félög gerir ráð fyrir, að sérstök
stofnun ríkisins fái allan inn-
flutning á hyggingarefni í sín-
ar hendur og selji það við
sannvirði. Stofnunin annist
franxkvænxdir fyrir byggingar-
félög og aðra aðila, eftir þvi
senx við verði komið og selji
þær framkvæmdir einnig við
sannvirði. 1 greinargerð með
frumvarpinu færir flutnings-
nxaður rök að því, að nxeð þess-
ari tilhögun megi lækka bygg-
ingarkostnað unx þriðjung frá
því sem liann er nú. Með því
að koma öllum byggingafram-
kvænxdunx undir eina stjórn,
er tryggt að ekki verður byggt
nema eftir fyrirframgerðri á-
ætlun, er nxiðist við þarfir og
getu þjóðarinnar. Sú breyting
er gerð á núverandi bygginga-
lögunx að byggingafélög njóta
sönxu réttinda og einnig nxega
fleiri en eitt byggingafélag
starfa á sanxa stað, en þau
skulu þó hafa samband sin á
niilli.
Þá eru í frunxvarpinu gei-ðar
ráðstafanir til að tryggja láns-
fé til bygginganna nxeð því að
skylda bankana til að lána fé
til þeirra framkvæmda, sénx
gerðar verða sanxkvæmt frum-
varpinu. Er að þessu ákvæði
nxikil bót frá því sem nú er,
því reynslan hefur sýnt að
þrátt fyrir ríkisábyrgðina hef-
ur reynst mjög ei’fitt og jafn-
vel ókleyft að fá nauðsynleg
lán til bygginga. -
Með hinu frumvarpinu, senx
Sigfús flytur, og fjallar unx
heimild fyrir Landsbankann
að gefa út nýja flokka banka-
vaxtabréfa að upphæð 60 nxilj-
ónir króna, er tilætlunin að
tryggj a einstaklingum, er
byggja yfir sig sjálfir, aðgang
að hagkvænxunx lánunx. Er þar
með bætt úr brýnni þörf, ef
samþykkt verður.
Frumvarp Katrínar Tbor-
oddsen unx dagheinxili fyrir
Framhald á 3. síðu.