Baldur - 07.01.1950, Blaðsíða 1

OTGEFANDI: SÖSIALISTAFÉLAG ISAFJARÐAR
XVI. ÁRG. Isafjörður 7. janúar 1949. 1. tölublað.
Hlutverk bæj arfélagsins.
Þáttur hins opinbera hefur á
undanförnum árum verið sí-
vaxandi í lífi og starfi hvers
einstaklings með þjóð vorri. Á-
hrifa hinna opinberu aðila, rík-
isins og bæjarins hefur gætt í
vaxandi mæli og starfsemi
Jjeirra hefur náð til fleiri sviða
og hefur aukizt að mun hin sið-
ari ár.
Handhafar ríkisvaldsins og
stjórnendur bæjarfélaga eru
fulltrúar, sem kosnir eru af al-
menningi, og framkvæmd mál-
efna hins opinbera er því und-
ir því komin hvernig val þess-
ara umboðsmanna hefur tekizt
hverju sinni.
Nú standa fyrir dyrum kosn-
ingar bæjarfulltrúa fyrir næstu
fjögur ár, og því fyllilega á-
stæða til að rifja lítilsháttar
upp, hver muni verða verkefni
og starfssvið hinna væntancgu
l'ulltx’úa.
Almenn félagsmál.
á herðum bæjarfélagsins
hvíla að mestu leyti skyldurn-
ar af framkvæmd heilbi’igðis-
mála, menningarmála, fram-
færslumála, löggæzlu, eld-
varna o.s.frv. Að vísu ber rík-
isvaldið að talsverðu leyti
kostnað við framkvæmd
sumra þeirra en aðallega hvíl-
ir hann þó á bænum, sem hef-
ur með höndurn yfirstjórn
þessai’a mála.
Til að standa straum af út-
gjöldum þeim, sem starfsemi
jxessi hefur í för með.sér, eru
útsvöiMn því senx næst hin eina
tekjuleið bæjai’sjóðs. Til að
glöggva sig betur á því, hversu
mikill þáttur jxessi félagslega
starfsemi er, fylgja hér á eftir
nokkrar upplýsingar úr í-eikn-
ingum bæjai'sjóðs Isafjarðar
fyrir árið 1948, sem nýlega
hafa verið lagðir fram.
Af hverjunx 100 krónum,
sem gi’eiddar voru upp í útsvör
fóru til greiðslu ellilauna og
framfærslumála 22,2%, til
menningarstarfsemi og xnennta
mála fóru 15,6%, lil lxeilbi’igðis-
mála fóru 7,7%, til löggæzlu og
eldvarna fóru 6,1%, til stjórnar
bæjai’félagsins fóru 7,4%. Auk
þessa var varið um 18,8% til
eignaaukningar aðallega í þágu
félagsmálastai’fseminnai’.
Eins og þetta lauslega yfirlit
ber með sér, þá fer rnegin-
þorrinn af fé því, sem bærinn
hefur yfir að ráða, til félags-
stai’fsemi, sem hverjum bæjar-
búa finnst nú orðinn sjálfsagð-
ur og ómissandi þáttur. Má þar
nefna fátækraframfæi’slu, elli-
heimiíi, sjúki’ahús, skólahald,
sundhöll, bókasafn, löggæzlu,
heilsuverndarstöð, slökkvilið,
almennar tryggingai’, sjúkra-
samlag o. fl., o. fl.
Atvinnumál.
Fyrir áhi’if aukinnar félags-
hyggju, hefur starfsemi bæjai’-
félaganna xniðað að vaxandi
þátttöku í atvinnulífinu og
rekstri atvinnutækja, Að vísu
hefur þessi viðleitni oft mætt
andstöðu frá fulltrúum einka-
framtaks og einstaklings-
liyggju. En stefna þessi hefur
sigrað svo áþreifanlega að þar,
scm aðilar þessir hafa ráðið,
liafa þeir sjálfir verið knúðir
til síaukinna afskipta af at-
vinnulífinu.
Nú er það orðin viðurkennd
regla, að liæjarfélaginu beri
yfirráðin yfir lendum og lóð-
um, og' að það hafi forgöngu
mcð byggingu og starfrækslu
hafnarmannvirkj a, raforku-
vera, vatnsveitna, vegalagn-
ingu o. fl. Með starfsemi þess-
ari hafa bæirnir tekizt á hend-
ur allumfangsmikinn atvinnu-
rekstur, sem ýnnist er rekinn
af bæjarsjóði, eða sem sjálf-
stæð fyrirtæki.
A sama hátt hafa afskipti
bæjarins af beinni framleiðslu-
starfsemi færst í aukana. Hér
á Isafirði er bæjarsjóður aðili
í ýmsum atvinnufyrirtækj urn,
aðallega þeim sem viðkoma að-
alatvinnúvegi bæjarbúa, sjá-
varútveginum. Þá má geta bú-
rekstursins á Seljalandi og
Kirkjubóli, sem að öllu leyti er
á vegum bæjarins. I framtíð-
inni er líklegt að áhrifa bæjar-
félagsins muni gæta á fleiri
sviðum atvinnulífsins, enda
þótt afturlialdsöfl þjóðfélags-
ins reyni enn að sporna við því,
eins og t.d. þegar Alþingi neit-
aði bæjarstjórn Isafjarðar um
að takast á hendur upp- og út-
skipun við höfnina.
Húsnæðismál.
Eitt mesta þjóðfélagsvanda-
mál vort er að bæta úr húsnæð-
isvandræðum og að uppfylla
nútíma kröfur um hollustu-
hætti og þægindi íbúðarhús-
næðis. Bæjarfélögin hafa löng-
um látið húsnæðismálin til sin
taka með leigu á lóðum til
íbúðarhúsa og starfrækslu bæj-
arins á malar- og sandnámi.
Með byggingu verkamanna-
bústaða hófst svo nýr þáttur í
starfsemi bæjanna á þessu
sviði. Loks gerðu svo lögin um
opinbera aðstoð við byggingu
íbúðarhúsnæðis ráð fyrir auk-
inni þátttöku bæjarins við
lausn húsnæðismálanna, með
útrýmingu heilsuspillandi hús-
næðis og húsnæðisskorts.
Að vísu hefur verið frestað
framkvæmd laganna, sem hér
um ræðir. En öllum er nú orð-
in ljós sú staðreynd, að bæjar-
félaginu ber skylda til að hafa
forustuna í húsnæðismálum og
beita sér fyrir lausn liúsnæðis-
vandamálsins, eftir því, sem
kostur er.
Samstarf ríkis og bæja.
Hér hefur aðeins verið getið
lauslega þeirra helztu verk-
efna, sem úrlausnar þurfa hjá
bæjarstjórn. A mörgum þess-
um sviðum er ríkisvaldið einn-
ig aðili og margar umbætur,
sem eru ofviða félitlum bæjar-
félögum einum saman, geta
strandað á andstöðu ríkisvalds-
ins og lánstofnana þess.
Framfarasinnuð bæj arstjónx
Framboðslisti
Sameiningarflokks alþýðu — Sósíalistaflokksins
við bæjarstjórnarkosningarnar á Isafirði
29. janúar 1950:
1. Haraldur Steinþórsson, kennari.
2. Haraldur Guðmundsson, skipstjóri.
3. Guðmundur Gunnlaugsson, sjómaður.
4. Haraldur Stígsson, verkamaður.
5. Brynjólfína Jensen, húsfrú.
6. Jón Jónsson, verkamaður.
7. Helgi Ketilsson, vélstjóri.
8. Lúðvík Kjartansson, sjómaður.
9. Halldór Ólafsson, bókavörður.
10. Kristín Einarsdóttir, húsfrú.
11. Svanberg Sveinsson, málari.
12. Steinar Steinsson, skipasmiður.
13. Gunnar Guðmundsson, verzlunarmaður.
14. Guðmundur M. Guðmundsson, verkamaður.
15. Baldvin Árnason, kennari.
16. Óskar Brynjólfsson, verkamaður.
17. Guðmundur Árnason, kennari.
18. Kristinn D. Guðmundsson, skrifstofumaður.
Framhald á 3. síðu.