Baldur - 13.07.1950, Blaðsíða 2

2
B A L D U R
il iil iil iil 'il ii iii 111111111 iii in iii 111111111111111111 in iii in iii iii iii iii
SAIkðOtj
| VIKUBLAÐ
| Ritstjóri og ábyrgðarm.: |
= lialldór Ólafsson frá Gjögri. 1
Ritstjórn og afgreiðsla:
Smiðjugötu '3. |
1 Simi 80. — Póstiivylf 124. 1
I Árgangur kostar 15 krónur. §
1 Lausasöluverð 50 aurar.
Illllillflllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllltlllllllillllllllllllllll*
Gjafir eru yður
gefnar
Hinn 3. |).m. voru .liðin tvö
ár frá því að lsland gerðist að-
ili Marshallsamningsins. Sama
dag minntist sendiherra Is-
lands í Washington þessa at-
hurðar í útvarpi á plötu, og þar
var undirlægju hátturinn ekki
auðsýndur með liangandi
Itendi eða þakklætið og lofið
skorið við neglur sér.
Sendiherran sagði m.a.:
,JJ(ið cr öldungis víst, að
Marshallhjálpin veitti efna-
hagsstarfsemi allra hinna
frjálsu Evrápuríkja slyrk oq
líf.
I stað örhirgðar og vonleysis
hefur mí skapazt vísir að vel-
megun, og bjartsýni og öryggi
einkennir efnahagslíf hinnar
frjálsu Evrópu“.
Og ekki hafa þessar hjarg-
vættir heimsins skammtað
okkur íslendingum stjúpmóð-
ursneiðar af náðarhrauði sínu.
Fjögur hundruð milj. ísl.
króna eigum við að fá áður en
líkur og án Marshallhjálpar
hefðum við ekki getað farið á
sjó, ekki* getað ræktað landið
og ckki getað forðað húpeningi
okkar frá horfelli, já, mikið
meiga hlessaðar skepnurnar
lofa Marshall.
Út af þessum lofsöng sendi-
herrans er ástæða til að rifja
upp nokkur atriði úr samningi
þcssum og henda á þann
„styrk og líf“, sem hann hefur
veitt efnahagsstarfsemi allra
hinna frjálsu Evrópuríkja,
A Islandi hafa Bandaríkin
sam kv. sanmingnum:
Rétt til að koma á „ströngu
eftirlitskerfi“ með auðlindum
landsins, að hlutast til um
gengi krónunnar, (það atriði
hefur mi verið framkvæmt
með afleiðingum, sem allir
þekkja), íslenzk fjárlög, ör-
yggi í innanlandsf jármálum og
tolla á bandarískum varningi.
Rétt til að hefja hér fram-
kvæmdir „sem ríkisborgarar
Bandaríkjanna hafa gert til-
lögur um“, og fá bandarísk
auðfélög arð af slíkum fyrir-
tækjum greiddan í dollurum,
en ríkisstjárn Bandaríkjanna
fær til eignar sarnsvarandi
uppliæð í íilenzkum krónum.
Rélt lil að afhenda Islend-
ingum bandarískan varning
sem „aðstoð“. (Marshallgjal'-
irnar marglofuðu). Skal and-
virði þess vurnings í íslenzkum
kránum að mati Baiularíkja-
stjárnar lagt í sérstakan sjáð.
Skal verju sjáði þessum til uð
greiða „reksturskostnað“
Bandaríkjanna á Islandi, en að
öðru leyli er áheimift að nota
sjáðinn nema í samræmi við
vuldboð Bandaríkjastjárnar.
Rétt til forgangskaupa á öll-
um þeim íslenzkum afurðum,
sem þuu kæra sig um „með
sanngjörnum söluskilmáhim“.
Rétl til átakmarkaðra ferða-
luga um Island.
Rétt til að krefja Islendinga
„nákvæmra skýrilna“ um efna
hag sinn og „hvers kotiar uðr-
ar upplýsingar, sem máli
skipta“.
Rétt til að notu íslenzku ríkis-
stjárnina sem áráðursstofnun
lil að gylla Marshalláætlunina
og göfugmennsku Bandaríkja-
st járnar.
Rétt til að senda hingað
„sendincfnd“, sem launuð er af
íslenzku fé, slendur utan við
íslenzk |lög og á að hafa yfit'-
sljárn ullra þeirra máila, sem
samningurinn fjallar um, þ.e.
efnahagsmál Islendinga.
Iiétt til að skjála ölium deilu
málum viö íslenzka þegna, sem
hljátast af framkvæmd samn-
ingsins á íslandi, undir -al-
þjáðadámstól, sem þannig er
settur yfir Hæstarétt Islands..
Sá „styrkur og líf“, sem
Marshall-h jálpin hefur veitt
okkur er gengisfelling, solu-
tregða íslenzkra afurða, ægi-
leg dýrtíð og atvinnuleysi.
Og hvað önnur „frjáls“
Evrópu ríki áhrærir, þá hefur
atvinnuleysingjum í G þeirra:
Austurríki, Belgíu, Frakklandi,
V.-Þýzkalandi, Ilollandi og
Svíþjóð, fjölgað um samtals
800 000 síðan Marshallhjálpin
hófst og til síðari hluta árs
1949. Tala þessi, sem tekin er
eftir hagtíðindum S.Þ. i des.
1949, er þó áreiðanlega of lág,
enda hyggð á upplýsingum
viðkomandi ríkisstjórna, sem
alls ekki sverta ástandið.
En hvað sem því líður þá
sýnir hún árangur viðreisnar-
innar og þann „styrk og líf“,
sem Marshallhjálpin hefur
veitt þessum „frjásu þjóðum".
Af þessu sést að þessi marg-
lofaða Marshallhjálp er síður
en svo lofsverð. Hún hefur fært
veitendum völd og gróða en
þýkkjendum ófrelsi og efna-
hagslegt öngþveiti.
Hér sannast eins og svo ol't
áður það sem Stephan G.
Stephansson kvað:
Barátta um yíirráð þungaiðnaðar
Vestur-EvrópUi
NYTT OG GLÖGGT dærni
nm innri mótsetningar auð-
valdsskipulagsins er sú deila,
sem risið hefur milli stærstu
og voldugustu þátttökuríkja
Marshallsamningsins, Atlanz-
hafshandalagsins og Evrópu-
ráðsins út af Schuman-áætlun-
inni svonefndu, og þau inn-
byrðis átök, sem al' því hafa
skapast í hverju þessara landa
fyrir sig.
Schumanáætlun'in, scm þess-
um „hræðradeilum“ veldur, er,
eins og fleira al' líku tægi,
handarísk að uppruna, þótt
lnin sé kcnnd við franskan
ráðherra. Tilgangur hennar er
að sameina þungaiðnað — og
þar með allan annan iðnað og
framleiðslu Vestur-Evrópu í
eina samsteipu og undir eina
stjórn. Stjórnendur þessa risa-
vaxna fyrirtækis yrðu vitan-
lega auðjöfrar Bandaríkjanna
og Vestur-Þýskalands, þar sem
iðnaðarþróunin er á langtum
hærra stigi en annars staðar í
Vestur-Evrópu. Afleiðingarnar
yrðu þær, að Vestur-Evrópa
yrði réttlaus nýlenda, sem
þessir aðilar héldu í heljar-
greipum og arðrændu í krafti
valds síns. Franzkar námur og
stáliðjuver yrðu lögð niður
sem óarðhær, borin saman við
samskonar vestur-þýzk fyrir-
tæki. Enskur iðnaður, sem
hæði er gamaldags og dýr,
yrði ckki samkepiinisfær,
amerískir og þýzkir stálhring-
ar og aðrir auðkýfingar
ákvæðu laun, vcrð, framleiðslu
og viðskipti hrezka þungaiðn-
aðarins með þeim afleiðingum,
að vitatilgangslaust væri að
reyna að halda leifum hrezka
heimsvéldisins saman.
Þegar á þetta er litið, er
ekki að undra þótt mestrar
andstöðu gegn Schumanáætl-
uninni hafi gætt frá Stóra-
Bretlandi og „verkamanna-
stjórn“ þess. Brezkir kratar eru
þó ekki mótfallnir áætluninni
í sjálfu sér. Þeir eru ekki and-
vigir þeim höfuðtilgangi henn-
ar að skipuleggja þungaiðnað
„Það er öllum auðvaldsklöfum
efling stór að rausnargjöfum,
haldist nauðsyn evkst við auð-
inn,
ekki er kyn þó forsjáll viti
að hag-fjarstæða er hungurs-
dauðinn.
Hitt er, að sérhver sölu-biti
hækkar sjálfgert sölu-hrauðin,
meðan bljúgar betli-hendur
hlessa sína tjóngefendur“.
Vestur-Evrópu til hernaðar-
framleiðslu í stríði gegn Sovét-
ríkjunum og alþýðulýðveldum
Suð-austur-Evrópu. Þaðan al'
síður eru þeir andstæðir áætl-
uninni al' umhyggju fyrir
verkalýðnum, sem yrði mis-
kunarlaust arðrændur í þeim
löndum,sem þátt tækju í henni.
Andstaða þeirra hyggist fyrst
og l'remst á því, að hrezka
hcimsveldinu stafar hætta af
framkvæmd hennar, og
aðeins þessvegna segir brezka
„verkamannastjórnin“ skýrt
og ákveðið nci.
Bretland cr þannig svarti
sauðurinn í niarsjallfjölskyld-
unni, vanþakkláta hjúið á kær-
leiksheimili Evrópuráðsins og
Atlanzhafsbandalagsins. Og
húsbóndinn, handariska auð-
valdið, lætur sér slíka franr-
komu siður en svo vel líka, hót-
ar jafnvel að minnka við það
marsjallstyrkinn.
En höfuð andstæðingur
Schumanáætlunarinnar er al-
þýða Vestur-Evrópu, sérstak-
lcga er sú andstaða sterk og á-
kveðin í Frakklandi. Franzka
stjórnin, sem fór frá fyrir
nokkru, ætlaði hiklaust að af-
hcnda gögn og gæði landsins í
hendur nazista sinnaðrá auð-
jöfra Vestur-Þýzkalands, en
varð að taka með i reikninginn
andstöðu frönsku þjóðarinnar,
sem undir forustu kommúnista
S)crst gegn þeim landráðum.
Franzkir krataforingjar vildu
Iíka samþykkja áætlunina, en
voru hræddir við að móðga
hrczka flokkshræður. Þeir
sögðust í öðru orðinu ekki vilja
styðja ncitt það, sem stefnt
væri gegn hagsmunum Stóra-
Bretlands, en gagnrýndu í hinu
orðinu andstöðu Breta gegn
Schumanáætluninni.
Af þessu sést að andstaðan
gegn Schumanáætluninni er
allvíðtæk, þótt ekki sé hún á-
kveðin nema af hálfu verka-
lýðsins. En áætlunin nýtur
ákveðins stuðnings handa-
ríska auðvaldsins, franzkra
kvíslinga og stálhringa og svo
vitanlega hitlerssinnaðra auð-
manna í Vestur-Þýzkalandi,
scm við framkvæmd hennar
gera sér vonir um að ná tak-
marki, sem þeir hafa sótt að í
tveimur heimsstyrjöldum.
TT.
NOKKRUM DÖGUM eftir að
lokið var ráðstefnu, sem Banda
ríkin og stórveldi Vestur-
Evrópu önnur en England,
héldu um Schumanáætlunina,
Framhald á 4. siðu.