Baldur - 14.10.1950, Blaðsíða 2

2
B A L D U R
Furðuleg kratatillaga
Vilja að Fjarðarstrætishúsin séu seld með mismunandi
vaxta- og greiðslukjörum.
il 1111111111111111111111111111111111111111IIIII111111111111111111111111111111
| VIKUBLAÐ
| Ritstjóri og nbyrgðarra.: |
I Halldór Ólafsson frá Gjögri. |
Ritstjórn og afgieiðsla: |
| Smiðjugötu '3. =
| Sími 80. — Póstiiulf 124. =
| Árgangur kostar 15 krónur. |
I Lausasöluverð 50 aurar.
l■lllllllllllllllllllllll■lllllllll 11111111111111 iii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin1
Hvaða launráð
bruggar nú
landráðaklíkan ?
Frá Reykjavílc hafa borist
fréttir um að ráðamenn þrí-
flokkanna hafi undanfarið set-
ið á leynifundum og rætt
skýrslu j)á, sem Bjarni Bene-
diktsson hafði heim með sér af
fundi Atlanzhal'sbandalagsins.
Hefur Alþýðuflokknum að
sjálfsögðu verið sýndur sanii
trúnaður og hinum afturhalds-
flokkunum, því kunnugt er að
þingmenn hans sátu slíkan
leynifund í Alþingishúsinu síð-
ari hluta mánud. 2. þ.m. enda
líður nú hrátt að því að Al-
])ýðufl. taki sæti í ríkisstjórn
eftir unnin afrek í „stjórnar-
andstöðu".
Ekkert hefur almenningur
frétt af þessum leynifundum,
og með skýrslu Bjarna Benc-
diktssonar er að sjálfsögðu far-
ið af hinni mestu leynd, svo og
annað það, sem á þessum fund-
um er bruggáð. En fullvíst er
talið að kröfur Bandaríkjanna
séu þær söniu og þeir lögðu
fram í maí í vor, en þær eru í
meginatriðum þessar:
1. Stöðvarnar á Keflavíkur-
flugvelli og í Hvalfirði verði
stækkaðar og fullkomnaðar
tafarlaust í samræmi við þá
reynslu sem fengizt hefur í
sumar af komu þrýstiloflsflug-
véla á Keflavíkurflugvöll og
herskipa í Hvalfjörð. Keflavík-
urflugvöllur verði formlega af-
hentur Atlanzhafsbandalaginu
þegar Keflavíkursamningurinn
gengur úr gihli eða fyrr.
2. Komið verði upp víðtæku
hlustunarkerfi á Islandi til
hernaðarnota í sambandi við
styrj aldarfyriræflan i r Banda-
ríkjanna á Norðuratlanzhal'i.
3. Komið verði á hersetu á
íslandi, annaðhvort innlendri
eða erlendri. Hefur sérstaklega
verið um það rætt að hingað
kæmi norðurlandaher, enda
væri það vel viðeigandi að hér
væri dönsk herseta á næsta af-
mæli íslenzka lýðveldisins.
4. Framlag Islands til hins
sameiginlega styrj aldarundir-
húnings verði tckið úrmótvirð-
issjóði ])eim sem islenzk al-
1 sumar sendu ö af íbúum
Fj arðarstrætishúsanna erindi
til bæjarstjórnar, þar sem þeir
óskuðu að fá íbúðirnar keypt-
ar el' kaupsamningar tækust.
Ot af þessu erindi skrifaði
hæj arráð félagsmálaráðuneyt-
inu og fór þess á leit, að það
kvæði á um söluskilmála.
Á fundi bæjarráðs 2. þ.m.
var svarbréf ráðuneytisins
lagt fram, en í því telur ráðu-
neytið, að bæjarstjórn beri að
ákveða með hvaða skilmálum
luin hyggst selja. Bendir það
á, að samkvæmt 37. gr. eiga
skilmálar að vera sem líkastir
því, sem er hjá byggingarfélög-
um þeim sem reisa verka-
mannabústaði. IJó eru í bréf-
inu sett þau skilyrði af ráðu-
neytinu, að kaupendur greiði
að fullu þann hluta lánsins,
sem rikissjóður veidi vaxta-
laust, en hann er 10% af kostn-
aðarverði, en talið hinsvegar
Iíklegt að 50 ára lánið með
3% ársvöxtum fylgi íbúðinni,
enda haldist bæj arábyrgðin og
veð óbreytt. Einnig er það skil-
yrði, að sú kvöð fylgi, að hær-
inn hafi forkaupsrétt ef sölur
færu fram samkv. 8. lið 5. gr.
laga nr. 44, 1946.
Bæjarráð varð sannnála um
að leggja til, að íbúðirnar í
F j arðarstrætishúsunum verði
seldar væntanlegum kaupend-
um með þeim skilyrðum að
helmingur af vaxtalausu fram-
lagi ríkisins og helmingur af
framlagi bæjarins verði
greiddur strax og sala fer fram.
Eftirstöðvar af framlagi bæj-
arins greiðist á 15 árum og
verði samið um vaxtakjör af
því siðar. Að öðru leyti verði
fylgt reglum þeim, sem umræð-
ir i bréfi félagsmálaráðuneytis-
ins.
Þessi tillaga bæjarráðs var
lögð fyrir bæjarstjórnarfund 4.
þ.m. Lögðu bæjarfulltrúar Al-
])ýða hefur greitt í fé fyrir hin-
ar handarísku „gjafir“.
Er búist við að samkomulag
þríflokkanna um |)essi atriði
verði lagt fyrir Alþingi mjög
bráðlega.
Hvernig þetta samkomulag
verður er þjóðinni eun hulið
og el' til vill fær hún aldrei um
það að vita nema undan og of-
an af.
En telja má víst, að gengið
verði að þessum kröfum í einu
og öllu, enda er ])að ekki ann-
að en nýr áfangi á þeim hel-
vegi, sem landráðaklíkan hef-
ur dregið þjóðina út á og hein
afleiðing þess, sem á undan er
gengið.
þýðuflokksins þá fram svo-
hljóðandi breytingatillögu:
1. Söluskilraálar til Guðraundar
Arnasonar, Bjarna Bachmanns og
Odds Friðrikssonar verði jjessir:
Framlag bœjarins til íbúðanna
verði að fullu greilt um leið og sala
ler.fram.
Vaxtalaust lán ríkissjóðs, 10% af
byggingarkostnaði, verði einnig að
fullu endurgreitt við sölu.
Vextir af áhvílandi lánuin, sem
j)á eru eftir, verði 4,5% á ári.
2. Gagnvart öðruin íbúura Fjarð-
arstrætishússins, sem vilja gerast
kaupendur að íbúðunura, verði
fraralag bæjarins eftirgefið, og j)ess
farið á leit við ríkissjóð, að hann
gefi eftir 10% vaxtalausa lánið,
eins og heimilt er samkvæmt lög-
um.
Vextir af 75% Iáni ríkissjóðs
lækki hlutfallslega úr 3% iniðað
við ])á vaxtalækkun, sem fæst frá
þeim kaupendum, sem nefndir eru
í t. lið þessarar tillögu.
Þessi breytingartillaga er ein
sú fnrðulegasta, sem frá kröt-
unum hefur komið og er þó
ýmsu að venjast úr þeirri átt.
En jafnvel í fáránlegasta fífla-
skap felst stundum ofurlítil vit-
glóra, sem vert er að veita at-
hygli, og þannig er það með
]>essa tillögu. Með henni er
brytt upp á því nýmæli, að
vextir af lánum, leiga eftir hús-
næði, séu stig hækkandi eftir
tekjum og öðrum efnahagsleg-
um aðstæðum viðkomandi. Að
vísu fylgir sá böggull skamm-
rifi, að í þessari tillögu er að
minnsta kosti einum kaupanda
sleppt, sem hefur hærri tekjur
cn þeir, sem í henni eru nefnd-
ir, en er þó settur á bekk méð
þcim, sem eiga að njóta hag-
kvæmaii söluskilmála og la'gri
vaxta á kostnað áðurnefndra
manna. En við skulum gera
ráð fyrii- að hér sé um óvilj-
andi mistök að ræða og slá því
íostu að mcining tillögunnar sé
sú, sem áður er lýst.
Til ])ess að vera sjálfum sér
samkvæmir, ættu kratarnir því
að flytja á næsta bæjarstjórn-
arfundi lillögu um að hreyta,
í samræmingu við ])etta, leigu-
kjörum í því húsnæði, sem
bæjar- og hafnarsjóður leigja
til íbúðar. Va'ri vel til fallið, að
Birgir Finnsson væri aðalflutn-
ingsmaður þessarar lillögu,
])ar sem hann nýtur nú sér-
staklega góðra leigukjara í
húsnæði hafnarsjóðs. Þá væri
mjög eðlilegt að Hannibal
Valdimarsson snúi sér til lán-
ardrottna sinni og hjóðist til að
greiða hærri vexti af þeim lán-
um, sem hann hefur fengið til
lniss síns, gegn því skilyrði, að
vextir lækknðn á þeim, scm
minni hafa tekjur. Einnig
ætti mjög vel við, að hann
Gullbrúðkaup
Þann 25. september s.l. áttu
hjónin Þórdís Egilsdóttir og
Þorsteinn Guðmundsson, klæð-
skerameistari hér í bæ, 50 ára
h j úskaparafmæli.
Þorsteinn Guðnnindsson hef-
ur um hálfrar aldar skeið
starfrækt hér saumastofu og
unnið því fyrirtæki almenna
viðurkenningn fyrir sérstak-
lega vönduð vinnubrögð við
allt, sem að þeirri iðn lítur.
Kona hans, Þórdís Egilsdóttir,
er landskunn hannvrða- og
listakona og heimili þeirra
þekkt að rausn og myndar-
skap.
Fyrir nokkrum árum fluttu
þau búferlum til Reykjavíkur
og var ætlunin að setjast þar
að, en þau festu þar ekki yndi
og hurfu hrátt hingað vestur
aftur. Sýnir það bezt tryggð
þeirra við þetta byggðarlag, þó
eru þau hæði aðflutt hingað.
Þau hjónin eiga einn son,
Gunnar, klæðskerameistara,
sem nú vir.nur á verkstæði föð-
ur síns.
Baldur telur sig mæla fyrir
munn allra bæjarhúa og ann-
arra, er þekkja þau Þórdísi og
Þorstein ldæðskera, er hann
árnar þeim allra heilla í tilefni
af þessu merkisafmæli, þakkar
þeim vel unnin störf og tryggð
við þennan bæ.
flytji á alþingi frumvarp um
breytingu á vaxtakjörum bank
anna í samræmi við þessa
kenningu. Má telja líklegt að
bæjarstjórn samþykkti slíka
tillögu hvað sem um alþingi
yrði, en ekki spillir að reyna.
Hér hefur verið leitast við
að færa |)essa tillögu kratanna
til hetri vcgar, en hún hefur
einnig fleiri hliðar. Þess má t.
d. minnast að við myndun ný-
sköpunarstjórnarinnar haustið
1944 hældi Al])ýðuflokkurinn
sér mjög af því, að hann hefði
setl sem skilyrði fyrir þáttöku
sinni í þeirri stjórn, að ný
launalög voru sett. Mcðal
þeirra, sem þá fengu kjörin
bætt, voru kennarar. Síðan
hafa laun þeirra haldist að
mestu óbreytt en dýrtíðin auk-
ist gifurlega m.a. fyrir aðgerð-
ir Alþýðuflokksins. En nú eru
Alþýðuflokksmennirnir, sem
])essa tillögu flytja, þeirrar
skoðunar, að tekjur þessara
manna séu það háar, að þeir
geti tekið á sig vaxtagreiðslur
fyrir aðra og eigi að sæta öðr
um fremur óhagstæðari sölu-
skilmálum, ef þeir vilja eign-
ast ])ak yfir höfuðið. Þeir eru
sjálfum sér samkvæmir |)essir
herrar. En ef til vill er hér í
uppsiglingu nýr Alþýðuflokks-
skattur á kennara?