Nýtt S.O.S. - 01.10.1959, Qupperneq 3

Norðvesturleiðin, pað er sjóleiðin til
Kyrrahafsins norður fyrir Norður-Amer-
iku um fíeringssundið. Þessi leið fannst
árið 1850, en Roald Amundsen fór hana
fyrstur manna 1903—6.
Á pennan veg segir frá norvesturleiðinni
i alfrœðibókum frá árinu 1941. Svipaða
frœðslu hefur og verið að fá i skólabókum
yngri kynslóðarinnar. En í dag horfir mál-
ið öðruvísi við. Engum mundi nú koma
i hug, að gera litið úr peirri miklu pýð-
ingu pessa hluta hnattarins, sem liggur „á
heimsenda köldum“ og menn vissu vart
áður fyrr að vœri til. Og mikilvcegi pessa
heimshluta hefur á siðari árum farið mjög
vaxandi. Allir vita nu, að stórveldin i
austri og vestri leggja ofurkapp á að ná
sem mestri hernaðarlcgri fótfestu i norður-
heimskautslöndum. Og par hafa árangurs-
rikari rannsóknir verið gerðar á fáum
mánuðum en áður voru gerðar á öldum.
Ferðir kjarnorkukafbátanyia. Nautilus og
Skate, og einflug Charly fílairs tná jafna
við afrek Amundsens á sinum tirna. Ekki
má heldur gleyma ferðum Byrds og Pear-
eys, sem mikla athygli vöktu.
Og enn má nefna t.il einn leiðangur, er
telja má til afreka í fremstu röð: Ferð
Labrador II norðvesturleiðina. Þá rœttist
vissulega mikill draumur um alpjóðlegar
siglitigar pessa leið, takmark fífldjarfra sæ-
farenda allt frá pvi á 4. öld, að sigla um-
hverfis alla Ameriku, frá nyrsta odda, par
sem rikir eilifur freri og allar götur suð-
ur að segulskauti Suðurpólsins.
í dag telst ekki til viðburða, pó skip
sigli pessa leið, stór skip, og farmur peirra
er talinn ttygging fyrir frelsi Vesturálfu.
Þessi skip sigla með birgðir til radarstöðv-
anna, sem hvarvetna hafa verið staðsettar
á yztu útskögum. Þetta var pá fyrst fram-
kvæmanlegl, er isbrjóturinn Labrador
hafði rutt leiðina og enn i dag brýtur
hann braut katiadiskum og bandariskum
skiputn á pessari nyrztu og nýjust.u skipa-
leið, sem heimurinn pekkir: Norðvestur-
leiðinni.
o O o
Nokkrir sjómenn í flotastöðinni í Hali-
fax á Nýja-Skotlandi, sem er á austur-
strönd Kanada, gláptu á bátsmanninn, er
gekk frant hjá rétt í þessum svifum. Og
þafí var svo sem ekki að ástæðulausu. Því
verður vart baldið fram með réttu, að
Kanada sé land lítilla manna. en þessi
náungi bar höfuð og herðar yfir þá flesta.
„Já, Iagsmaður,“ sagði einn sjómann-
anna við félaga sinn. „Eg þori að veðja,
að þessi raumur hreinsar sig af tveim
metrum?“
En sá, sem ávarpaður var hafði engan
áhuga fyrir veðmáli, sem væri fvrirfram
tapað.
En sjómaðurinn, sem um var rætt, lét
sem hann heyrði ekki þetta orðaskak og
hélt áfram sína leið.
Thomas Allan Mtsmaður var ekki ó-
vanur því, að menn stingju saman nefj-
um um stærð hans. Hann gekk löngum,
vaggandi skrefum niður að hafskipabryggj-
unni, og stefndi að hvífum skipsskrokk,
sem á var letrað talan 50 flennistórum
stöfum. Þetta var nýja skipið hans. Það
var heitt í veðri og Thomasi Allan fannst
sjópokinn sinn þyngjast með hverju skrefi.
Hann var ekki í sérlega hýru skapi, er